Hoạt động điện ảnh - Nhiều tín hiệu lạc quan

Đánh giá về hoạt động điện ảnh và truyền hình TPHCM trong 5 năm qua, Đại hội Hội Điện ảnh TPHCM cho rằng điện ảnh thành phố đã có nhiều thành tựu. Một thị trường phim ảnh đang hình thành và có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển trong thời gian tới.

Hình thành thị trường phim ảnh

Về mặt quản lý nhà nước, Luật Điện ảnh được Quốc hội thông qua tháng 6-2006; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh cũng được Quốc hội thông qua trong tháng 6-2009; thêm vào đó, Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị nêu rõ việc tiếp tục phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới đã góp phần thúc đẩy hoạt động điện ảnh phát triển. Nhờ đó, hoạt động điện ảnh, thị trường điện ảnh tại TPHCM đã hình thành rõ nét.

Nhiều cụm rạp hiện đại mọc lên, kinh doanh có hiệu quả. Đặc biệt, trong 5 năm qua, mùa tết đã trở thành mùa phim Việt thống lĩnh thị trường. Quá trình phát triển đã từng bước khẳng định vị trí của các hãng phim tư nhân trên thị trường phim ảnh. Việc nhập khẩu và phát hành phim cũng chuyển dần về tay tư nhân. Đáng lưu ý, việc phát hành phim ngoại ở Việt Nam đã cùng thời điểm với thế giới, công này thuộc về các hãng tư nhân. Xã hội hóa điện ảnh tại TPHCM được thực hiện tốt, riêng tại thành phố đang có từ 30-40 hãng phim và cơ sở sản xuất phim tư nhân. Số lượng, chất lượng đầu phim tăng lên mỗi năm tạo cho điện ảnh và truyền hình TP sự đa dạng và đầy màu sắc.

Thế nhưng, sự phát triển của điện ảnh đang bị xem là thiếu đồng bộ. Các hãng phim nhà nước do không cạnh tranh nổi với tư nhân đã trở nên tụt hậu. Những khó khăn vì thiếu kinh phí, bộ máy cồng kềnh… khiến các hãng nhà nước khó bắt kịp với tiến trình phát triển chung. Hoạt động của các hãng nhà nước đang được chuyển đổi sang cổ phần hoặc công ty TNHH một thành viên để thay đổi phương thức hoạt động cho hiệu quả hơn.

Tín hiệu lạc quan về chất lượng phim truyện nhựa của Việt Nam cũng được khẳng định. Đó là nhiều tác phẩm đang tiếp cận với điện ảnh nước ngoài, thể hiện sự tìm tòi, khai phá những cách thể hiện mới của các đạo diễn được khán giả đón nhận như Trăng nơi đáy giếng, Mùa len trâu, Chơi vơi…

Nhiều việc cần làm ngay

Trong tiến trình phát triển, đáng tiếc là chưa có những sự hợp tác giữa tư nhân và đơn vị nhà nước để cùng phát huy thế mạnh. Mối quan hệ giữa điện ảnh và truyền hình cũng cần cân nhắc. TPHCM hiện nay được xem là một trung tâm điện ảnh - truyền hình lớn của cả nước. Tuy nhiên trong điều kiện hiện nay, điện ảnh đang gặp nhiều khó khăn, nhất là việc giải quyết đầu ra cho tác phẩm, trong khi đó truyền hình lại có thế mạnh này. Giờ phát sóng truyền hình ngày càng nhiều, đòi hỏi số lượng lớn phim và các chương trình nghe nhìn. Thực tế cũng có những sự hợp tác, nhưng hầu hết chỉ mang tính chất riêng lẻ hoặc không thường xuyên.

Nhắc đến phát triển điện ảnh, không thể không nhắc đến đội ngũ sáng tác, biểu diễn. TPHCM tập trung khá đông nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực điện ảnh, tuy nhiên không ít trong số này đã lớn tuổi. Chúng ta cũng có một đội ngũ các nhà làm phim trẻ có năng lực, năng động nhưng lại khá mỏng, chưa đáp ứng đủ nhu cầu làm phim của thị trường. Bổ sung cho lực lượng sáng tác trong nước cũng cần phải kể đến các đạo diễn Việt kiều. Chỉ trong vài năm, qua một số tác phẩm nổi bật, các nhà làm phim Việt kiều đã khẳng định được vị trí của mình, góp phần làm phong phú diện mạo điện ảnh của TPHCM. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu giải trí, điện ảnh thành phố phải gấp rút chuẩn bị một lực lượng kế thừa trong nay mai.

Về phương diện quản lý nhà nước, hội cũng lưu ý vấn đề cải tiến hệ thống duyệt phim, hội đồng duyệt phim, phổ biến phim nước ngoài trên truyền hình và rạp chiếu. “Dường như đã có khá nhiều những bộ phim bạo lực quá mức được phát sóng, vi phạm điều cấm trong Luật Điện ảnh Việt Nam. Có khá nhiều phim mà Hội đồng duyệt phim quốc gia thống nhất không nên cho phổ biến thì sau đó đã thấy xuất hiện trên màn ảnh nhỏ có phụ đề tiếng Việt…” - bà Dương Cẩm Thúy, người vừa được bầu làm Chủ tịch Hội Điện ảnh TPHCM nhận xét.

Hạ Chinh