Sau 14 năm, kể từ khi Liên bang Xô Viết sụp đổ, tuyển Ukraine đang có cơ hội lớn lọt vào chung kết World Cup nhưng những quốc gia xung quanh họ (những người anh em cũ) lại có một tương lai không sáng sủa như vậy.
Thủ môn huyền thoại Rinat Dassaiev trong màu áo tuyển Liên Xô tại World Cup 1986.
Uzbekistan dù đã có những bước tiến (tại châu Á) trong thời gian gần đây nhưng xem ra họ vẫn khó lòng đấu lại các đội bóng như Hàn Quốc, Arabia Saudi, Kuweit. Trong khi đó, các đội bóng như Kazakhstan, Azerbaijan và Georgia đều chơi rất bết bát tại vòng loại World Cup.
Đội tuyển Liên Xô tại World Cup 1986 đã tạo nên ký ức, huyền thoại mãnh liệt nhất và đó cũng là lần cuối cùng mọi người nhớ đến cái tên USSR (hay CCCP). Năm 1990, tuyển Liên Xô bị loại ngay từ vòng 1.
Sau khi đè bẹp Hungary 6-0 (tỷ số đậm nhất tại Mexico 1986), hòa 1-1 với ĐKVĐ châu Âu – tuyển Pháp – do Platini dẫn dắt (dù ghi bàn trước) và thắng Canada 2-0 (bằng đội hình phụ), tuyển Liên Xô lọt vào vòng 1/16 với tư cách là đội đầu bảng.
Họ chỉ phải gặp tuyển Bỉ – đội bóng đứng thứ 3 của bảng khác và khi ấy, rất ít người tin Liên Xô sẽ không vượt qua được người Bỉ.
Với 9 cầu thủ và huấn luyện viên Valeriy Lobanovskyi đều đến từ Dynamo Kiev (đội bóng khi ấy vừa thắng cúp C2 châu Âu), tuyển Liên Xô là tập thể trẻ trung, dũng mãnh, luôn chơi bóng với tốc độ chóng mặt nhờ một nền thể lực hoàn hảo.
Họ có chân sút tầm xa cực kỳ nguy hiểm là Vasily Rats (người có lần đã từng ghi bàn từ pha đá phạt góc), tay bắt bóng xuất sắc nhất thế giới Rinat Dassaiev (người chỉ xếp sau Lev Yashin ở Liên Xô), cặp tiền đạo nhạy bén Protasov - Belanov với cú bắt tốc độ của dân điền kinh (cả 2 thường chạy 100m chỉ dưới 10 giây 2)… Họ được xem là ứng cử viên của ngôi vô địch.
Người Bỉ “khiêm tốn” hơn, trong đội hình chỉ có 2 tên tuổi đáng kể: thủ quân Enzo Scifo và thủ môn Jean - Marie Pfaff. Người Bỉ dường như không sẵn sàng cho trận đấu với Liên Xô và một vé tứ kết xem ra đã có chủ nhưng mọi chuyện đã không đơn thuần như vậy.
Trận đấu khởi đi rất nhanh với những pha quấy rối liên tục của Belanov “chân vòng kiềng” trước hàng hậu vệ tuyển Bỉ và anh đã mở tỷ số cho tuyển Liên Xô. Tuy nhiên, người Bỉ đột nhiên mạnh lên trông thấy, ngay đầu hiệp 2, Scifo đã gỡ hòa. Rồi Belanov lại đưa tuyển Liên Xô vượt lên dẫn trước nhưng trong một sai sót khó hiểu của hàng hậu vệ Liên Xô (hay của trọng tài khi không thổi việt vị), Jan Ceulemans san bằng tỷ số 2-2 cho người Bỉ ở phút 77.
Trong 30 phút hiệp phụ, người Bỉ càng lúc càng hứng khởi – với Pfaff vững vàng trong khung thành và 2 bàn thắng nâng tỷ số lên 4-2. Cho dù sau đó, Belanov có hoàn tất cú hattrick của mình, tuyển Liên Xô vẫn bị loại với tỷ số 3-4. Người Bỉ vào tứ kết, tại đây, họ lại gây ngạc nhiên lớn khi đánh bại Tây Ban Nha của Michel và Emilio Butragueno trên vạch sút phạt luân lưu và chỉ để thua Argentina của Maradona ở bán kết và Pháp của Platini ở trận tranh hạng 3. Đó quả là một kỳ tích!
Liên Xô đã thua nhưng mọi người vẫn cho rằng, với một độ chín trong năm 1986 (nhất là sự tỏa sáng của Belanov), Liên Xô có thể làm nên chuyện nếu vượt qua Bỉ, thậm chí họ còn thay đổi cả số phận của trận chung kết.
HOÀNG DƯƠNG
