Hiện nay, giới trẻ Nhật đang có xu hướng chọn du học tại một trường đại học Trung Quốc thay vì một trường đại học bên Mỹ. Asako Sakane không còn là một “kẻ ngoại đạo” khi nghĩ rằng, tương lai của cô không còn phụ thuộc vào nước Mỹ. “Giáo viên của tôi nói rằng Trung Quốc đang phát triển nhanh và sẽ có một ngày nào đó vượt qua Mỹ, châu Âu, Nhật Bản. Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu tôi chọn một trường đại học Trung Quốc”.
Lối suy nghĩ này đang trở nên phổ biến, vì du học Mỹ giờ đây không còn là lựa chọn hàng đầu của sinh viên đất nước hoa anh đào. Sakane cho biết, mức học phí thấp, chi phí sinh hoạt không đắt đỏ, điều kiện học tập khá tốt là điểm thu hút các sinh viên Nhật Bản. Mỹ vẫn là quốc gia có số trường đại học danh tiếng đứng đầu thế giới, nhưng chi phí học tập và sinh hoạt cao, khiến sinh viên Nhật Bản lo ngại, nhất là trong thời điểm nước này đang “thắt lưng buộc bụng” sau khi thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ năm 2001.
Năm ngoái là năm có số lượng sinh viên Nhật Bản chọn đăng ký tại các trường đại học Mỹ giảm sút đáng kể, trong khi số sinh viên đến du học ở những thành phố lớn tại Trung Quốc gia tăng nhanh. Năm 1994, 78% sinh viên Nhật Bản chọn Mỹ là điểm đến du học, nhưng vào năm 2009 con số này chỉ hơn 40%. Tại Trung Quốc, con số này đã tăng từ 9% trong năm 2008 lên tới 24% trong năm ngoái. Nếu so sánh con số này vào thời điểm những năm 1970 và 1980 khi nền kinh tế Nhật Bản đang “bùng nổ”, có một sự chênh lệch rất lớn. Vào thời điểm đó, việc vào các trường đại học ở Mỹ đối với sinh viên Nhật là thời thượng.
Những nhà nghiên cứu giáo dục Nhật Bản cho rằng việc xuất hiện xu hướng du học Trung Quốc là vì Trung Quốc đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trên bản đồ thế giới. Trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Trung Quốc vẫn giữ mức tăng trưởng ổn định, trong khi Nhật Bản và Mỹ chìm vào suy thoái.
Xứ hoa anh đào và cường quốc số một thế giới phải rất chật vật để vực dậy nền kinh tế. Bên cạnh đó, Tokyo và Bắc Kinh đang có mối quan hệ kinh tế mật thiết. Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất tại Nhật Bản trong 4 năm qua.
Sự phát triển mối quan hệ kinh tế giữa hai nước, các công ty Trung Quốc xuất hiện tại Nhật Bản ngày càng nhiều, đã tạo điều kiện cho nền văn hóa Trung Quốc du nhập đến Nhật Bản, thu hút các sinh viên Nhật đi học tiếng Trung Quốc và chọn các trường đại học Trung Quốc. Một sinh viên Nhật cho biết: “Dễ dàng hơn trong lúc xin việc làm khi bạn biết tiếng Trung Quốc, hiểu được nền văn hóa Trung Quốc”.
Tuy nhiên, không phải đa số sinh viên Nhật đều ủng hộ xu hướng này, vì việc tốt nghiệp tại một trường đại học Trung Quốc, biết tiếng Trung Quốc, không phải là một tấm vé thông hành cho tất cả các công việc tương lai, nhất là tại Nhật Bản, nơi nhu cầu giao dịch bằng tiếng Anh khá cao.
Yuji Fujikawa, tốt nghiệp khoa kinh tế Trường đại học Waseda ở Tokyo, sau khi trải qua một năm học tại Bắc Kinh, thừa nhận: “Biết tiếng Trung Quốc không thể cải thiện được nhiều trở ngại như tôi mong muốn”. Cô vừa được nhận vào một công ty chứng khoán ở Tokyo, nhưng ở đó người quản lý nhân sự đã cho cô biết rằng, cô biết tiếng Trung Quốc là điều rất tốt nhưng cũng cần phải hoàn thiện thêm kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.
Thanh Hằng