Khó mua nhà ở xã hội, tại sao?

Theo thống kê của Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, trong 5 năm tới, TPHCM có tổng cộng hơn 80.000 hộ dân có nhu cầu về nhà ở xã hội (NƠXH). Trong đó, hộ nghèo và cận nghèo có nhu cầu cao nhất, khoảng 38.200 hộ; lao động khu công nghiệp có khoảng 17.100 hộ; cán bộ, công chức, viên chức có khoảng 10.000 hộ; gia đình có công, gia đình chính sách có khoảng 7.600 hộ; hộ giải tỏa, tái định cư chưa có nhà khoảng hơn 6.000 hộ và lực lượng vũ trang khoảng hơn 1.100 hộ.

Một dự án nhà ở dành cho người thu nhập trung bình tại quận 7, TPHCM. Ảnh: HUY ANH

Ít người biết chính sách nhà ở xã hội

Thống kê trên cho thấy, số lượng người dân có nhu cầu về NOXH rất lớn. Đó là chưa kể hiện nay, NƠXH trên địa bàn TPHCM chỉ mới đáp ứng được khoảng hơn 30% nhu cầu về nhà ở cho cán bộ, công chức và các đối tượng được thụ hưởng. Thế nhưng, theo một khảo sát vừa được công bố mới đây của Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, rất ít người biết về chính sách NƠXH. Cụ thể, kết quả khảo sát điều tra trong số gần 2.100 người được hưởng chính sách về NƠXH trên địa bàn TP của viện này, số người có hiểu biết về chính sách NƠXH chiếm tỷ lệ bình quân thấp, chỉ 7,6% và có đến 92,4% số người được khảo sát không biết về các chính sách này. Trong số những người biết về chính sách này, chỉ có đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang có tỷ lệ hiểu biết về chính sách NƠXH nhiều hơn, ở mức 24% - 33%; các nhóm người còn lại như người có công; người nghèo, cận nghèo; lao động khu công nghiệp và người tái định cư chưa có nhà đều có tỷ lệ hiểu biết dưới 5%. Kết quả khảo sát cũng cho thấy, những người có nhu cầu NƠXH đều cho rằng họ chưa có nhiều thông tin chính thức về các dự án NƠXH. Đồng thời, họ không tiếp cận được các dự án, cùng với thời gian đăng ký dài nên khá lâu mới mua được nhà. Khảo sát này cũng đã đưa ra được những phản hồi của người dân về những bất cập dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận NƠXH, đó là người đăng ký NƠXH phải chứng minh thu nhập thấp hơn 9 triệu đồng/tháng, trong khi đó, với mức thu nhập này thì họ không đủ trả góp để mua NƠXH. Ngoài ra, thủ tục đăng ký thuê, thuê mua NƠXH còn phức tạp, khó tiếp cận và rườm rà, nhiều người đã đăng ký nhiều lần nhưng chưa được giải quyết.

Liên quan đến giá bán NƠXH, đa số người được khảo sát mong đợi giá nhà khoảng 800 triệu đồng/căn cho phương thức trả tiền một lần. Trong khi đó, giá nhà khi chọn phương thức thuê mua (nộp tiền hàng tháng) được mong đợi ở khoảng 3,7 triệu đồng/tháng và đối tượng chọn giá thuê dài hạn trung bình là 920.000 đồng/tháng. Đa số người dân có nhu cầu mua nhà có diện tích khoảng 40 - 60m².

Ngóng vốn vay mua nhà

Sau khi gói cho vay hỗ trợ mua nhà ở 30.000 tỷ đồng với lãi suất 5%/năm của Chính phủ kết thúc cho vay mới từ ngày 30-6-2016, Thủ tướng Chính Phủ cũng đã ban hành chính sách mới cho người vay mua NƠXH. Theo đó, từ ngày 15-8, nhiều đối tượng sẽ được vay mua NƠXH cũng như sửa chữa nhà với gói vay mới và mức lãi suất chỉ 4,8%/năm. Gói vay hỗ trợ mới được đưa ra ngay sau khi gói vay cũ vừa kết thúc với lãi suất thấp hơn đã làm nhiều người đang có nhu cầu về nhà ở nhưng khó khăn về tài chính mừng khấp khởi. Thế nhưng cho đến nay, gói cho vay này vẫn chưa được thực hiện.

Đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội cho biết, hiện mọi công tác chuẩn bị đã xong, đề xuất nguồn vốn này của năm 2016 là 1.000 tỷ đồng từ ngân sách, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ huy động thêm 1.000 tỷ đồng. Như vậy, năm 2016 dự kiến cho vay 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nguồn vốn này chưa được Chính phủ phê duyệt nên chưa thể thực hiện được. Như vậy, những người đang có nhu cầu mua NƠXH sẽ lại tiếp tục phải chờ đợi cho đến khi Chính phủ phê duyệt nguồn vốn đề thực hiện chương trình này. Và đến nay, vẫn chưa biết đến khi nào gói tín dụng NƠXH mới này mới chính thức được triển khai. Trong khi đó, gói vay ưu đãi theo dự kiến là được triển khai từ ngày 15-8 và người mua NƠXH sẽ được vay tối đa bằng 80% giá trị hợp đồng. Thời hạn cho vay tối thiểu là 15 năm và tối đa không quá 25 năm kể từ ngày giải ngân khoản vay đầu tiên. Thời hạn vay đến hết ngày 31-12-2016.

Không chỉ có người mua nhà “ngóng” vốn vay mà ngay cả các doanh nghiệp vay dở gói 30.000 tỷ đồng cũng đang gồng mình chịu lãi suất thương mại để đảm bảo tiến độ dự án NƠXH đang thực hiện cũng trông chờ. Đó là chưa kể hàng loạt dự án NƠXH mà doanh nghiệp đã xây dựng xong vẫn chưa thể đến tay người có nhu cầu vì người mua đang chờ vốn.

AN YÊN