Từ ngày 8-6, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) lần đầu tiên kể từ năm 2008 đã hạ lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm. Tờ Financial Times của Anh có bài phân tích biện pháp kích thích kinh tế không mong muốn của Trung Quốc.
Mở đầu bài viết, tác giả ví quyết định gây bất ngờ của PBoC không khác gì nước đi “zugzwang” – từ được người Đức gọi để chỉ việc bắt buộc phải đi một nước cờ trong tình thế không còn lựa chọn nào dù biết nước cờ ấy cũng hướng đến kết quả… thua! Tuy nhiên, đây là điều mà Trung Quốc – cường quốc kinh tế thứ hai trên thế giới - phải lựa chọn để xốc lại nền kinh tế có tốc độ giảm mức tăng trưởng nhanh hơn dự kiến. Việc chấp nhận giảm tăng trưởng trong nỗ lực giúp nền kinh tế đi theo lộ trình ổn định, bền vững đã khiến giới đầu tư thất vọng khi công bố mức tăng trưởng GDP quý 1-2012 chỉ 8,1% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất trong gần 3 năm qua.
Kể từ ngày 8-6, lãi suất các khoản tiền gửi và vay bằng đồng Nhân dân tệ trong thời hạn một năm của các thể chế tài chính ở Trung Quốc lần lượt giảm 0,25 điểm phần trăm. Sau khi điều chỉnh, lãi suất gửi và vay một năm sẽ là 3,25% và 6,31%. Động thái này càng cho thấy Chính phủ Trung Quốc đã nhìn thấy được những con số không mong chờ trong dữ liệu kinh tế tháng 5 sắp được công bố. Đây là nhận định có cơ sở vì trong tháng 4 vừa qua, tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc chỉ đạt 4,9% so với cùng kỳ 2011 trong khi mức kỳ vọng là 8,5%. Riêng xuất khẩu chỉ tăng 0,3%, rất thấp so với mức được dự đoán 10,9%.
Nhận định về quyết định của PBoC, các chuyên gia kinh tế, nhà phân tích trong và ngoài Chính phủ Trung Quốc đã cảnh báo mối nguy hiểm liên quan đến biện pháp kích thích mới và cách tiếp cận tín dụng dễ dàng này. Vì nó có thể tạo nên tình trạng tái lạm phát khiến bất động sản bong bóng nổ tung, gây tổn hại đến nền kinh tế Trung Quốc vốn không cân bằng, thiếu phối hợp, không bền vững (như Thủ tướng Ôn Gia Bảo từng xác nhận). Các nhà đầu tư ở Trung Quốc hầu hết cho rằng, các khu vực kinh tế đang rất yếu kém, cần sự hỗ trợ đầu tư hạ tầng từ chính phủ. Các chuyên gia cho rằng việc yếu kém trong hoạt động vay ngân hàng mà chúng ta thấy gần đây không phải vì các khoản tín dụng quá đắt mà vì các nhà đầu tư cho rằng, triển vọng không mấy khả quan nên ít người muốn đầu tư.
Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc dự kiến diễn ra trong năm nay, vì thế những nỗ lực giữ vững tăng trưởng trong điều kiện phát triển bền vững là một trong những vấn đề mà các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc ưu tiên hàng đầu dù phải linh hoạt trong cách thức như thế nào.
Như Quỳnh
