(SGGP-ĐTTC).- Dù các NH đã được cho vay trung-dài hạn với lãi suất thỏa thuận, nhưng lãi suất huy động vẫn bị chặn ở mức cao nhất 10,5%/năm. Do vậy, tại nhiều NH, hoạt động lách trong huy động và cho vay trung-dài hạn đang diễn ra phổ biến.
Gửi dài hạn được rút trước hạn
Chị Phạm Thị Dung, khách hàng gửi tiết kiệm tại Techcombank, cho biết còn gần một tuần nữa sổ tiết kiệm 300 triệu đồng của chị tại NH này mới đến hạn. Nhưng chị đã liên tục nhận nhiều cú điện thoại của nhân viên NH mời chào nếu tiếp tục gửi sẽ được tặng 180.000 đồng bên cạnh lãi suất 10,49%/năm.
Năm nay NH nào cũng đặt mục tiêu phải tăng trưởng nguồn vốn huy động cao, ít nhất 30-40%. Do NH nào cũng đã đưa lãi suất kỳ hạn 1-12 tháng ở mức 10,49%/năm, nên để cạnh tranh, nhiều NH liên tục tung ra những sản phẩm tiết kiệm để lôi kéo khách hàng. Tuy nhiên, khác với trước đây, thay vì gia tăng khuyến mại ở các kỳ hạn tiền gửi ngắn ngày, các NH chuyển hướng kích thích người gửi tiền quan tâm đến kỳ hạn tiền gửi dài hạn.
Theo đó, một số NH đã bắt đầu giảm lãi suất kỳ hạn tiền gửi ngắn ngày so với mức trần cho phép; đồng thời đưa ra nhiều chương trình tiết kiệm mới khuyến khích khách hàng gửi kỳ hạn dài, như cho phép khách hàng rút trước hạn nếu có nhu cầu sử dụng vốn.
Các NH SCB, VietABank… cũng có chương trình khuyến mại tặng quà, tặng lãi suất… với khách hàng gửi kỳ hạn 12-60 tháng. Theo đó khách hàng có thể lãnh lãi và rút trước hạn khi có nhu cầu vốn đột xuất, lãi suất được hưởng theo thời gian thực gửi.
Trước tình trạng này, nhiều NHTM đề nghị Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) kiến nghị NHNN có quy định cụ thể và giám sát chặt chẽ việc các NHTM áp dụng phổ biến cho khách hàng rút vốn trước hạn ở nhiều sản phẩm tiết kiệm khác nhau. Điều này dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các NH, đồng thời dễ rủi ro thanh khoản cho các NH.
Hiện nay nhiều NH ưu đãi tối đa cho khách hàng gửi tiền dài hạn. Ảnh: LÃ ANH
Có thể thấy do khống chế quy định chỉ được sử dụng 30% vốn ngắn hạn cho vay trung-dài hạn, nhiều NH đang tích cực kéo dài kỳ hạn huy động tiền gửi để có thể mở rộng room cho vay trung-dài hạn với lãi suất thỏa thuận. Một lãnh đạo MaritimeBank, cho biết về lâu dài phải tìm ra các sản phẩm để huy động được dòng vốn trung-dài hạn, nhưng thực tế việc huy động vốn này đang là bài toán khó đối với NH.
Tại ĐHCĐ mới đây, ông Trần Xuân Huy, Tổng giám đốc Sacombank, cho biết để đạt mục tiêu tăng 48% tổng huy động trong năm nay, Sacombank sẽ tiếp tục xúc tiến để vay vốn của các tổ chức nước ngoài cũng như phát hành trái phiếu nhằm đảm bảo nguồn vốn trung-dài hạn.
Cho vay chứng khoán dài hạn
Khi cửa cho vay trung-dài hạn được mở ra với lãi suất thỏa thuận, một số NH đã bắt đầu mở rộng cho vay cầm cố chứng khoán sau một thời gian tạm ngưng do thiếu thanh khoản. Một lãnh đạo của Eximbank, cho biết NH đã mở cửa cho vay kinh doanh chứng khoán đối với các nhà đầu tư có nhu cầu.
Với vốn điều lệ 8.800 tỷ đồng, room cho vay chứng khoán của Eximbank hiện nay lên đến 1.760 tỷ đồng (chiếm 20%/vốn điều lệ). Nếu trước đây các NH chỉ cho thời hạn 3 tháng rồi đáo hạn cho vay lại, hiện nay thời hạn cho vay được kéo dài đến 13 tháng với lãi suất 18%/năm. Nhiều NH và CTCK cũng thỏa thuận với khách hàng kéo dài thời hạn vay trong hợp đồng để áp dụng lãi suất thỏa thuận bình quân 18-22%/năm, bù lại NH có thể linh động về hạn mức cho vay và trả nợ trước hạn.
Ông Phạm Linh, Tổng giám đốc CTCK Quốc tế, cho rằng mức lãi suất 16-18%/năm nhà đầu tư chứng khoán có thể chấp nhận được. Vì vậy, nhu cầu vay đầu tư kinh doanh chứng khoán đã tăng lên sau khi NHNN mở cửa đối với cho vay trung-dài hạn lãi suất thỏa thuận.
Theo một chuyên gia ngân hàng, cho vay kỳ hạn từ 13 tháng trở lên đối với kinh doanh chứng khoán có thể giúp các NHTM tiêu vốn huy động giá cao. Tuy nhiên, điều này cũng khá rủi ro về thanh khoản trong trường hợp đến 13 tháng nhà đầu tư mới trả nợ. Bởi hầu hết nguồn vốn huy động của các NHTM vẫn chủ yếu là vốn ngắn hạn.
Ông Lý Xuân Hải, Tổng giám đốc ACB, cho rằng huy động vốn của NH từ sau Tết tăng không đều và tập trung vào các kỳ hạn ngắn, nhưng số cuối kỳ tương đối tốt. “Huy động so với tháng 10, 11 năm ngoái rất tốt nhưng so với giữa năm 2009 chỉ bằng khoảng 60%” - ông Hải nói.
Thanh Như
