Theo các chuyên gia kinh tế, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường và sự hội nhập ngày càng tăng, số lượng ngoại tệ mạnh đưa vào Việt Nam cũng lũy tiến theo thời gian. Đôla Mỹ (USD) và mới đây là euro đang chiếm một vị trí quan trọng trong cán cân thanh toán tài chính trong nước. Chỉ nói riêng nguồn kiều hối, con số thống kê chính thức cho thấy, năm 1991 chỉ mới đạt 35 triệu USD, năm 2000 đã vọt lên gần 1,8 tỷ USD, năm 2001 gần 1,9 tỷ USD và năm 2002 đạt đến 2,2 tỷ USD.
Trong khi đó, nguồn ngoại tệ cá nhân đưa vào nước ta cũng liên tục tăng. Cũng theo các con số thống kê, nguồn ngoại tệ do cá nhân trực tiếp mang về Việt Nam, nguồn do người Việt Nam xuất khẩu lao động, du học, khảo sát tham quan... ước tính khoảng 1 tỷ USD/năm. Nguồn thu ngoại tệ do khách du lịch nước ngoài vào chi tiêu ở Việt Nam, những thương nhân đến khảo sát thị trường, tham quan, làm việc ngắn ngày... ước tính khoảng 2,2 tỷ USD. Ngoài ra, nguồn thu ngoại tệ là tiền lương của người Việt Nam làm việc trong các dự án liên doanh, chương trình quốc tế, các cơ quan và tổ chức nước ngoài; nguồn ngoại tệ do buôn lậu, buôn bán tiểu ngạch qua biên giới, doanh thu xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tư nhân... cũng tròm trèm cả tỷ USD. Đáng chú ý là hầu như tất cả số ngoại tệ mạnh trên đều là sở hữu tư nhân, đa số đều cất trữ trong nhà, cùng lắm là gửi tiết kiệm, ít ai bán cho ngân hàng, lại càng không thể nói đến việc bỏ vốn đầu tư, tạo điều kiện cho đồng tiền phục vụ sự phát triển kinh tế.
Phát triển kinh tế thị trường, hội nhập với thế giới, là một xu hướng tất yếu. Nguồn thu ngoại tệ chắc chắn sẽ còn tiếp tục tăng. Nhưng làm thế nào để nguồn ngoại tệ này được thu hút vào đầu tư phát triển, tránh đôla hóa nền kinh tế là một bài toán không dễ giải. Theo các chuyên gia tài chánh, để đạt mục tiêu này, bên cạnh việc huy động tiền gửi vào ngân hàng bằng lãi suất thích hợp, nhà nước cần có nhiều kênh huy động vốn hấp dẫn hơn: như mở rộng các dự án kích cầu, phát hành trái phiếu kho bạc bằng USD, huy động vốn cho các chương trình đầu tư quan trọng của nền kinh tế. Và cuối cùng phải sớm hạn chế việc bán hàng hóa trong nước bằng ngoại tệ, kiểm soát việc buôn bán ngoại tệ tràn lan như hiện nay. Hoàn thiện hệ thống thanh toán tài chính qua ngân hàng.
CHÂU XÁ
