Tham nhũng đang làm không ít chính phủ các quốc gia trên thế giới đau đầu, trong đó có Thái Lan. Trong thời điểm chuẩn bị đón năm mới 2013 với biết bao hy vọng, Thái Lan lại phải đón một thông tin không vui khi Tổ chức Minh bạch quốc tế (TI) đã hạ 8 bậc trong bảng xếp hạng những quốc gia có nạn tham nhũng. Phần lớn ý kiến đổ lỗi cho chính phủ không xử lý được tình trạng tiêu cực đang ngày càng nhiều.
Lo ngại tình trạng tham ô sẽ gây tác hại lâu dài đến kinh tế quốc gia và hạnh phúc của người dân, chính phủ Thái đã lập tức tiến hành một chính sách hết sức cơ bản: nhà trường là chiến trường chống tham nhũng đầu tiên. Theo lập luận, giảng dạy tinh thần tôn trọng tài sản quốc gia cho những mầm non của đất nước sẽ diệt trừ được tận gốc nạn tham nhũng trong xã hội. Sáng kiến mới này đã được Bộ trưởng Giáo dục Pongthep Thepkanchana và Chủ tịch Ủy ban Bài trừ tham nhũng Thái Lan Panthep Klanarongran ký kết đưa vào thực hiện. Rất nhiều chuyên gia đã đánh giá cao ý tưởng trên khi tình hình tham nhũng tại xứ chùa Vàng được xem là nguy ngập đến độ trong xã hội bắt đầu có hiện tượng chấp nhận chính trị gia bê bối miễn là những kẻ tham nhũng này có đóng góp gì đó cho đất nước. Trường hợp Thủ tướng Thaksin bị lật đổ, bị truy tố vì tội lạm dụng quyền lực làm giàu bất chính nhưng vẫn được một bộ phận dân chúng ở nông thôn ủng hộ, là một điển hình. Tất nhiên, hiện tượng này không được nhiều người tán thành bởi tham nhũng dẫn đến những bất công trong xã hội, đe dọa nền kinh tế và khả năng phát triển con người tại Thái Lan.
Sáng kiến hun đúc tinh thần chống tham nhũng từ tuổi trẻ được rất nhiều trường học Thái Lan ủng hộ mạnh mẽ. Hãng tin AsiaNews cho biết các học sinh Trường Trung học Mater Dei Catholic tại Bangkok đã đề xuất dự án phát huy tinh thần lương thiện. Một học sinh 14 tuổi gọi sáng kiến này là “làng của những người trong sạch, người tôn trọng người”. Đây sẽ là những “làng lương thiện” nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết chống tham nhũng của những thế hệ tương lai ở Thái Lan. Bộ trưởng Pongthep Thepkanchana cho biết cuộc chiến chống tham ô ngay trong học sinh sẽ được một mạng lưới gồm chính trị gia, viên chức nhà nước, doanh nhân và nhà báo hỗ trợ hết mình.
Trên thực tế, không chỉ có Thái Lan mới đưa ra sáng kiến chống tham nhũng ngay trong trường học. Trước đó, Indonesia đã đưa vấn đề chống tham nhũng vào chương trình giảng dạy ở tất cả các cấp giáo dục bắt đầu từ năm 2012. Chánh thanh tra Bộ Giáo dục và Văn hóa nước này, ông Haryono Umar, cựu quan chức cấp cao Ủy ban Chống tham nhũng quốc gia Indonesia (KPK) - cho biết ý tưởng đưa các giá trị chống tham nhũng vào chương trình giảng dạy và học tập ở tất cả các cấp giáo dục đã được thảo luận từ năm 2010. Trung Quốc còn đưa giảng dạy tham nhũng vào nhà trường sớm hơn. Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết từ nửa cuối năm 2005, bài học chống tham nhũng đã được dạy trong các trường học nhiều tỉnh thành lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thiên Tân, Trường Giang… Chương trình học mới hướng tới hai mục đích cơ bản: Bảo vệ lớp trẻ khỏi bị ảnh hưởng xấu từ các vụ tham nhũng được nhắc đến hàng ngày trên các phương tiện truyền thông và khắc sâu ý thức về trách nhiệm chống tham nhũng.
Đỗ Cao
