Trước đó, Quốc hội đã biểu quyết riêng 2 điều quan trọng: Điều 10 (Hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia) được 86,26% trên tổng số ĐBQH tán thành; Điều 26 (Bảo đảm an ninh thông tin trên không gian mạng) được 81,72% tổng số ĐBQH tán thành.
Dự thảo luật trình Quốc hội thông qua gồm 7 chương 43 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2019.
Trước khi Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Võ Trọng Việt đã trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Ông Võ Trọng Việt cho biết, so với bản được Quốc hội thảo luận tại đầu kỳ họp, có một số nội dung quan trọng được tiếp thu, chỉnh sửa.
Địa phương hoá dữ liệu cơ bản không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp
Liên quan đến quy định về bảo đảm an toàn thông tin trên không gian mạng (tại Điều 26 của dự thảo), dự thảo luật trình Quốc hội đầu kỳ họp quy định, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước khi cung cấp dịch vụ trên không gian mạng hoặc sở hữu hệ thống thông tin tại Việt Nam phải: “Lưu trữ tại Việt Nam đối với thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam và các dữ liệu quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia; đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam”.
Báo cáo tiếp thu giải trình cho biết, khi thảo luận tại Quốc hội, một số ý kiến còn băn khoăn với quy định tại điểm d khoản 2 vì cho rằng quy định này không bảo đảm tính khả thi, làm gia tăng chi phí của doanh nghiệp nước ngoài, gây khó khăn cho các hoạt động tiếp cận thông tin và trái với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết nội dung này đã giải trình tại báo cáo ngày 22-5, nay báo cáo bổ sung làm rõ thêm.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các hiệp định cơ bản của WTO (Hiệp định GATT, Hiệp định GATS) và Hiệp định CPTPP đều có điều khoản ngoại lệ về an ninh. Do đó, việc Việt Nam áp dụng các điều khoản ngoại lệ về an ninh trong luật này là hết sức cần thiết để bảo vệ lợi ích của người dân và an ninh quốc gia. Theo đó, Việt Nam có quyền yêu cầu các doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng internet và các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng tại Việt Nam phải lưu trữ tại Việt Nam đối với dữ liệu quan trọng của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam. Các yêu cầu bao gồm dữ liệu về thông tin cá nhân, dữ liệu về mối quan hệ của người sử dụng dịch vụ, dữ liệu do người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam tạo ra; đồng thời, yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài tham gia các hoạt động này phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam.
Đến nay, đã có hơn 18 quốc gia thành viên của WTO (trong đó có Hoa Kỳ, Canada, Úc, Đức, Pháp) quy định bắt buộc phải lưu trữ dữ liệu trong lãnh thổ quốc gia. Tại Việt Nam, Google và Facebook đang lưu trữ dữ liệu của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam tại trung tâm dữ liệu đặt tại Hồng Kông (Trung Quốc) và Singgapore. Nếu quy định của luật này có hiệu lực thì các doanh nghiệp này phải dịch chuyển đám mây điện toán (máy chủ ảo) về Việt Nam để mở trung tâm dữ liệu tại Việt Nam, điều này là hoàn toàn khả thi.
Trường hợp trung tâm dữ liệu được đặt ở Việt Nam tuy có gia tăng thêm chi phí của doanh nghiệp, nhưng là quy định cần thiết phải đáp ứng yêu cầu về an ninh mạng của nước ta. Với quy định này, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nước ngoài cũng như hoạt động sử dụng dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước cũng sẽ có những điểm thuận lợi nhất định; nếu gặp sự cố gián đoạn sẽ được xử lý nhanh hơn; cơ quan chức năng sẽ quản lý tốt hơn hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này; khi có hành vi xâm phạm an ninh mạng, việc phối hợp xử lý thông tin và hành vi vi phạm sẽ hiệu quả và khả thi hơn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, căn cứ quy định của luật này và tình hình thực tiễn, Chính phủ quy định phạm vi doanh nghiệp cụ thể phải áp dụng quy định này, nên sẽ cơ bản không gây cản trở lưu thông dòng chảy dữ liệu, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khác, kể cả doanh nghiệp khởi nghiệp.
Chỉ lưu trữ trong thời gian nhất định
Vẫn liên quan đến điều 26, báo cáo thẩm tra cho biết, có ý kiến đề nghị thu hẹp và cụ thể hóa các loại dữ liệu cần lưu trữ tại Việt Nam để phù hợp với quy định khoản 2 điều 14 của Hiến pháp. Ý kiến khác đề nghị phân loại thông tin thành 3 cấp độ để lựa chọn loại thông tin cần lưu trữ cho rõ ràng ngay trong dự thảo Luật.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, để bảo đảm rõ ràng, minh bạch và phù hợp với tinh thần của Hiến pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo lược bỏ quy định lưu trữ dữ liệu quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia. Đồng thời, cụ thể hóa các loại dữ liệu quan trọng của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam cần phải lưu trữ.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo bổ sung quy định việc lưu trữ dữ liệu này tại Việt Nam chỉ trong thời gian nhất định theo quy định của Chính phủ để tránh chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời bỏ điểm đ khoản 2 trong dự thảo Chính phủ trình để tránh bị lạm dụng.
