Dù các sở ngành, lực lượng chức năng ở TPHCM đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, căn cơ để ngăn chặn, thế nhưng tình hình tội phạm ma túy những năm qua vẫn diễn biến phức tạp. Từ năm 2010 đến nay, TP đã phát hiện gần 10.000 vụ mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các chất ma túy, xử lý gần 17.000 đối tượng. Thực tế này kéo theo số người bị nghiện ma túy tăng lên mỗi năm, góp phần gây khó khăn cho công tác cai nghiện. Điều đáng ngại hơn là đối tượng nghiện ma túy đang ngày càng trẻ.
Diễn biến phức tạp
Theo Công an TPHCM, tội phạm ma túy đang diễn biến phức tạp, phát sinh nhiều thách thức mới. Đơn cử như quận 8, hiện vẫn còn 3 điểm nóng mua bán, sử dụng ma túy là phường 6, 12 và 14. Qua ghi nhận tại các khu vực: hẻm 1678 Phạm Thế Hiển (phường 6), ngã tư quốc tế trên đường Bến Bình Đông (phường 14), những ngày qua, chúng tôi thấy tình trạng lén lút mua bán ma túy nhỏ lẻ vẫn diễn ra.
Đặc biệt, đêm đến, trên tuyến đường Nguyễn Duy - Hoài Thanh (phường 12), xuất hiện rất nhiều con nghiện vãng lai đến đây hút chích ma túy. Công an quận 8 cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2014, đơn vị này đã phát hiện 66 vụ và 116 đối tượng mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy trên địa bàn. Trên thực tế, số vụ mua bán và hút chích ma túy chưa phát hiện còn nhiều hơn. Hiện nay, mặc dù việc truy quét, bắt giữ, xử lý các đối tượng mua bán, sử dụng ma túy triển khai thường xuyên, nhưng tại nhiều địa phương, tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp.
Học viên cai nghiện tại Trung tâm Giáo dục dạy nghề và giải quyết việc làm Nhị Xuân (huyện Hóc Môn TPHCM) đang học vi tính.
Lãnh đạo công an của một huyện lý giải: “Chưa thể nói là lãnh đạo, cán bộ phụ trách chuyên môn có tiêu cực, có tiếp tay với các đối tượng mua bán ma túy để trục lợi, nhưng việc một số địa phương chưa quyết liệt, còn lơ là, buông lỏng địa bàn để tội phạm ma túy hoạt động phức tạp ở thời điểm hiện nay là có. Thực tế nhiều xã, phường đã bị khiển trách vì bệnh thành tích, sợ cắt giảm thi đua, không báo cáo đúng thực tế về tình hình tội phạm ma túy.
Từ đó, dẫn đến hậu quả là điểm mới phát sinh dần dần thành điểm nóng, tụ nhỏ lâu ngày thành ổ lớn, khó xử lý và cứ tồn tại. Công tác phối hợp giữa các đơn vị công an với tổ chức đoàn thể nhiều nơi cũng chưa chặt chẽ, thậm chí còn lúng túng dẫn đến công tác tuyên truyền, ra quân xử lý chưa hiệu quả”.
Ngày càng trẻ hóa
Thực tế tình hình tội phạm về ma túy diễn biến phức tạp đã và đang kéo theo số người nghiện tại TPHCM ngày càng gia tăng. Tại 4 trường - trung tâm cai nghiện của Lực lượng Thanh niên xung phong TPHCM, trong năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, các đơn vị này đã tiếp nhận mới gần 3.700 người nghiện ma túy vào điều trị.
Ở quận 8, trong 6 tháng đầu năm 2014, lực lượng chức năng đã bắt 158 người nghiện ma túy đến địa bàn mua ma túy sử dụng, lập hồ sơ đưa vào các trường, trung tâm cai nghiện để điều trị; số người nghiện sau cai do địa phương quản lý là 171 người.
Điều đáng lo ngại nhất hiện nay là người nghiện đang trẻ hóa, chủ yếu ở độ tuổi thanh thiếu niên. Toàn TP hiện có 5.000 thanh niên cai nghiện tại các trung tâm, trường giáo dục. 2/3 trong số này là thanh niên tái nghiện và nghiện lần đầu.
Phân tích về điều này, anh Dương Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên TPHCM, cho rằng do các bạn trẻ thiếu sự quan tâm của gia đình, thiếu sự giám sát chặt chẽ của chính quyền, các tổ chức đoàn thể hội ở địa phương. Về phía hội cũng có một phần trách nhiệm, chưa tổ chức được nhiều sân chơi lành mạnh ở cấp cơ sở cho thanh niên, chưa thu hút được thanh niên, công tác tuyên truyền còn hình thức. Do đó, các bạn trẻ dễ bị các đối tượng xấu dụ dỗ tham gia mua bán, hút chích ma túy.
“Sắp tới, ngoài việc phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với chính quyền, lực lượng công an ngăn chặn, kéo giảm số lượng thanh niên nghiện mới ma túy, Hội Liên hiệp Thanh niên TP tiếp tục giải ngân gói 30 tỷ đồng do UBND TP hỗ trợ để tạo việc làm, đào tạo nghề cho thanh niên sau cai, hạn chế tình trạng thanh niên bị nghiện tái nghiện trở lại”, anh Tuấn cho biết.
Về phía chính quyền, Phòng LĐTB-XH các quận huyện cho biết công tác quản lý người sau cai nghiện hiện gặp nhiều khó khăn do hầu hết các đối tượng bị nghiện đều không có chỗ ở ổn định, ít học - khó thuyết phục… Tuy nhiên, sắp tới sẽ tiếp tục thực hiện mô hình “Tổ cán sự xã hội tình nguyện”, bố trí tình nguyện viên thường xuyên tiếp cận người sau cai nghiện, hỗ trợ tối đa về vật chất và tinh thần để tránh tái nghiện.
PHẠM MINH
