Dưới áp lực của chính phủ, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) ngày 27-4 đã tung 10.000 tỷ yen (124 tỷ USD) để đưa nền kinh tế thoát khỏi tình trạng trì trệ cũng như nhắm đến mục tiêu xa hơn là giành lại vị trí nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
- Chưa đạt mục tiêu đề ra
BOJ khiến thị trường ngạc nhiên bằng cách đẩy nhanh tiến độ mua lại trái phiếu chính phủ mà theo đúng lộ trình thì lẽ ra đợt này họ chỉ tung ra 5 ngàn tỷ yen. Vì vậy, ngoài việc mua trái phiếu chính phủ, BOJ cũng mua cả các tài sản nợ xấu, quỹ trao đổi thương mại và các quỹ liên quan đến bất động sản.
Đồng yen ở mức cao gây khó khăn cho xuất khẩu của Nhật Bản. Trong ảnh: Một cảng biển ở Tokyo.
Sau khi BOJ tung tiền ra, giá cổ phiếu của một số công ty được hưởng lợi từ quyết định này có tăng lên, đồng thời đồng yen mất giá nhưng sau đó lại hồi phục. Một số nhà kinh tế cho rằng BOJ đang cố gắng gửi đi thông điệp rằng họ ủng hộ thị trường và mong muốn phục hồi kinh tế như những gì họ đã thực hiện trong tháng 2.
Đây là lần bơm tiền thứ hai của BOJ chỉ trong vòng hơn 2 tháng. Lần bơm tiền này diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Nhật Bản đang đứng trước áp lực lớn về việc chấm dứt tình trạng giảm phát kéo dài một thập niên qua làm sụt giảm mức tiêu dùng và đầu tư. Mặc dù vậy, đợt tung tiền này cũng chưa chắc làm thay đổi nhanh chóng nền kinh tế mà là động thái mang tính chất chính trị.
Ở lần bơm tiền hồi tháng 2, BOJ đã giúp làm yếu đồng yen 1%, tạo thuận lợi cho xuất khẩu nhưng xem ra tới nay, xuất khẩu của Nhật Bản chưa đạt được mục tiêu đã đề ra.
Các số liệu kinh tế do Chính phủ Nhật Bản đưa ra ngày 27-4 cho thấy sản lượng công nghiệp trong tháng 3 tăng 1% nhưng tỷ lệ tăng này không như mong đợi là 2,3% và nhiều công ty cho biết sẽ cắt giảm sản lượng trong những tháng tới. Giá tiêu dùng tăng chỉ tăng 0,2% trong tháng 3 so với cùng kỳ năm năm 2011, chưa đạt mục tiêu 1% của BOJ.
- Áp lực có thêm hành động mạnh
Ngoài việc tung 10.000 tỷ yen, BOJ còn nâng mục tiêu quỹ mua tài sản lên 40.000 tỷ yen vào tháng 6-2013 so với mục tiêu 30.000 tỷ yen đã đề ra trước đây. Song song đó, BOJ sẽ duy trì lãi suất trong khoảng 0 - 0,1%. BOJ cũng nâng thời hạn trái phiếu chính phủ từ 2 năm lên 3 năm.
Theo Bloomberg, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Jun Azumi nói với các phóng viên rằng số tiền BOJ bơm ra đợt này là phù hợp với tình hình và ông hy vọng BOJ sẽ có thêm nhiều hành động quyết liệt để nâng mức lạm phát lên 1% đúng với mục tiêu. Trước đó, BOJ dự báo có thể tỷ lệ lạm phát từ nay tới tháng 3-2014 đạt 0,7%, cao hơn so với ước tính là 0,5% nhưng vẫn có thể chưa đạt mục tiêu 1%. Theo nhà kinh tế Mari Iwashita tại công ty chứng khoán SMBC Nikko, có thể đến tháng 7, BOJ sẽ tung thêm một lượng tiền nữa để kích thích kinh tế.
Nhật Bản đang gặp cạnh tranh dữ dội về xuất khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Xuất siêu của Hàn Quốc trong tháng 3 đạt 3 tỷ USD, cao nhất trong 4 tháng qua do xe hơi, hàng điện tử của nước này mang lại. Trung Quốc cho biết lợi nhuận của các công ty công nghiệp trong tháng 3 tăng trở lại sau 2 tháng sụt giảm. Hơn thế nữa, thị trường xuất khẩu truyền thống của Nhật Bản là Mỹ và EU hiện vẫn chưa hết khó khăn kinh tế.
Theo Bloomberg, Thống đốc BOJ đang đứng trước áp lực phải từ chức sau khi một nhóm các nghị sĩ đe dọa thay toàn bộ ban lãnh đạo của BOJ để chấm dứt tình trạng giảm phát kéo dài hơn 10 năm qua.
Thụy Vũ tổng hợp
