Cách đây 62 năm, 22 giờ ngày 12-5-1947, tại một khu vực trong thị xã Thái Nguyên, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Paul Mus - một đảng viên đảng Xã hội Pháp nhận làm đại diện của Cao ủy Pháp Bollaert để chuyển những điều kiện của phía Pháp đề nghị về một cuộc ngừng bắn. Xuất phát từ thiện chí hòa bình, Chủ tịch nước Việt Nam độc lập chấp nhận cuộc gặp gỡ này.
Tuy nhiên, thông điệp của Cao ủy Pháp - với 4 điểm đòi quân đội Việt Nam nộp vũ khí; quân đội Pháp được tự do đi lại; Chính phủ Việt Nam phải thả những người bị bắt và trao tất cả người nước ngoài đang tham gia kháng chiến cho phía Pháp - đã khiến người đứng đầu cuộc kháng chiến Việt Nam thẳng thừng bác bỏ và phê phán: “Những điều kiện mà Cao ủy Pháp đưa ra có nghĩa là đòi chúng tôi đầu hàng... Phải là một kẻ hèn mạt mới chấp nhận điều đó. Nếu tôi chấp nhận, tôi là kẻ hèn mạt. Và tôi nghĩ rằng trong Liên hiệp Pháp, không có chỗ cho những kẻ hèn mạt”.
Cũng trong tháng 5-1947, trả lời câu hỏi của Thông tín viên Hãng Reuters, Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa ra thông điệp rõ ràng: “Nếu Chính phủ Pháp có một chính sách rõ rệt đối với Việt Nam thì có thể làm dễ dàng việc trở lại điều đình... Tuy chúng tôi rất có cảm tình với nhân dân Pháp, nhưng nước Việt Nam không phải là đầy tớ của Pháp, vấn đề Việt Nam không phải là một việc nhà của Pháp”.
Ngày 12-5-1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh hội đàm với Đoàn đại biểu Chính phủ Trung Quốc do Thủ tướng Chu Ân Lai dẫn đầu thăm Việt Nam. Ba năm sau, ngày 12-5-1963, Bác Hồ tham dự cuộc mít tinh của nhân dân thủ đô Hà Nội, trọng thể chào mừng Đoàn đại biểu nhà nước Trung Quốc do Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ dẫn đầu thăm nước ta.
Ngày 12-5-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng tới Đại hội Đoàn kết nhân dân Á-Phi lần thứ IV họp tại Cộng hòa Gana, trong đó biểu dương: “Đại hội lần này sẽ góp phần to lớn vào việc đẩy mạnh phong trào đoàn kết nhân dân Á-Phi chống chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân cũ và mới”.
Ngày 12-5-1967, Bác gửi thư khen ngợi quân và dân Vĩnh Linh (tỉnh Quảng Trị) đã có thành tích bắn rơi chiếc máy bay thứ 100 trên bầu trời tỉnh nhà và động viên: “Hãy luôn nâng cao cảnh giác, chiến đấu và sản xuất giỏi hơn nữa, giành thắng lợi to lớn hơn nữa, xứng đáng là tiền tuyến anh hùng của miền Bắc xã hội chủ nghĩa”.
Ngày 12-5-1968, Bác tiếp tục sửa Di chúc và viết thêm đoạn: “Đầu tiên là công việc đối với con người. Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, chiến sĩ, dân quân du kích, thanh niên xung phong...), Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần tự lực cánh sinh…”.
Cũng trong ngày hôm đó, Bác tiếp đạo diễn người Hà Lan - Joris Ivens, là nghệ sĩ điện ảnh nổi tiếng mà Bác đã quen biết từ hồi hoạt động tại Pháp. Lần này, ông sang làm phim tài liệu về cuộc chiến đấu giành tự do của nhân dân Việt Nam (phim “Bầu trời và Mặt đất”).
D.T.Q và nhóm cộng sự
