Cách đây gần một năm, vào Ngày thơ Việt Nam 2015, các nhà thơ trẻ tại TPHCM đã tổ chức bán đấu giá tập thơ độc bản khổ lớn được 22 triệu đồng. Từ số tiền này, Ban Nhà văn trẻ Hội Nhà văn TPHCM đã thành lập Quỹ Văn trẻ, vận động quyên góp thêm để hỗ trợ xuất bản tác phẩm mới cho các bạn viết trẻ gặp khó khăn.
Cuối năm 2015, nhờ sự tài trợ của Quỹ Văn trẻ, hai tập thơ đầu tay của hai cây bút đã được trình làng: Nốt lặng của Ngô Thúy Nga; Quen và lạ của Trần Võ Thành Văn, đều do Nhà Xuất bản Hội Nhà văn ấn hành.
Tập thơ Nốt lặng của Ngô Thúy Nga và tập thơ Quen và lạ của Trần Võ Thành Văn
Mỗi tập thơ được hỗ trợ 8 triệu đồng, tác giả bỏ thêm khoảng hơn 2 triệu đồng nữa thì đủ chi phí để in tập sách gần 100 trang, với số lượng 500 bản. Ngô Thúy Nga và Trần Võ Thành Văn là hai cây bút trẻ đầu tiên nhận sự tài trợ của Quỹ Văn trẻ.
Trần Võ Thành Văn quê Bình Định, hiện là sinh viên Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Thừa hưởng khí văn của vùng “đất võ trời văn”, anh sớm đến với thi ca và đam mê sáng tác. Thơ anh đăng tải thường xuyên trên nhiều diễn đàn thời gian gần đây. Tập thơ Quen và lạ của Trần Võ Thành Văn gồm 40 bài, không phải là những bài lẻ tập hợp rời rạc máy móc như nhiều tập thơ khác, mà kết cấu có chủ ý của tác giả với một không gian thơ liên kết, một chuỗi quan sát suy nghiệm của người trẻ trước thiên nhiên và con người, đặc biệt là trước những diễn tiến của thành phố mà anh đang sống và học tập: “Thành phố nơi tôi ở/mặt trời mọc từ đáy sông/thế kỷ luồng lân tinh ẩn thư hạt bụi vô vi/Sài Gòn kiêu hãnh như bài thơ hiện thực sắp chào đời” (Lòng sông mặt trời).
Trong tâm thức nhà thơ trẻ Trần Võ Thành Văn, mỗi sớm thức dậy “bình minh như một giấc mơ” với bao điều kỳ diệu phía trước cần khám phá. Và vì đắm chìm giấc mơ trong trẻo ấy mà đôi khi thi sĩ mộng mị chợt thảng thốt: “Nếu sáng mai mặt trời quên thức giấc/em có buồn và giận dỗi gì không?” (Ấy mà yêu). Hồn nhiên sống, yêu thương và hòa đồng với thế giới xung quanh nhưng anh cũng biết cách “tách mình” trong bầu trời riêng để trái tim cất tiếng nói, cảm xúc sáng tạo thăng hoa: “Tách mình ra khỏi đám đông ồn ã/tay cầm chặt nắm tuổi thơ/tôi tung lên bầu trời đêm tĩnh lặng/và ngắm những vì sao chuyển động lạ lùng” (Bàn tay mẹ). Tập thơ đầu tay Quen và lạ của Trần Võ Thành Văn thực sự là cơn gió mới đầy ngạc nhiên, dự báo đường bay nhiều hy vọng về một gương mặt thơ tự tin, giàu nội lực trong tương lai.
Nếu như Trần Võ Thành Văn hoàn toàn mới lạ thì Ngô Thúy Nga là gương mặt trẻ được phát hiện tại hội nghị Những người viết trẻ TPHCM lần thứ 3 năm 2011, lúc cô đang là sinh viên Khoa Văn học và ngôn ngữ Trường Đại học KHXH-NV TPHCM. Khởi đầu bằng văn xuôi, ra mắt tập truyện ngắn Nước mưa của chàng câm năm 2014, càng về sau Ngô Thúy Nga càng sáng tác nhiều thơ mà kết quả là tập Nốt lặng gồm 39 bài được trình làng.
Sinh trưởng ở vùng quê nghèo khó Nghi Xuân, Hà Tĩnh, tự thân lặn lội tận phương Nam bươn chải ăn học, Ngô Thúy Nga đến với văn chương: “Những vần chữ của kẻ ăn mưa và bóng đêm/Của kẻ thinh lặng nhiều hơn lên tiếng/Thích lắng nghe cuộc đời nằm nghiêng/Thích lắng nghe chính mình rơi nghiêng/Như chiếc lá cuối mùa/Như con nắng đi hoang giật mình thoát cơn mộng tưởng” (Bài thơ cuối cùng).
Sau một thời gian lao vào viết truyện ngắn và tiểu thuyết, có lẽ Ngô Thúy Nga “giật mình thoát cơn mộng tưởng” tự phát hiện thơ mới chính là tiếng nói đích thực âm vang cõi lòng mình. Tuy nhiều bài còn dàn trải, chưa cô đọng, nhưng thơ Ngô Thúy Nga có hồn cốt riêng, dòng chảy riêng của cảm xúc, với ngôn ngữ mới mẻ mềm mại có sức quyến rũ từ hấp lực nội tại của mỗi tứ thơ. “Chân trời mấy ngàn mây/Hờ hững cuộn mình ôm núi/Em ôm vai mình/Cô đơn như khoảnh khắc hàng dã quỳ tắt nắng” (Dã quỳ không ngủ). Đầy ắp thi ảnh, tinh tế và nhạy cảm, thơ Ngô Thúy Nga day dứt và chông chênh về nỗi buồn, về thân phận người con gái: “Em nhặt mưa làm nước mắt/Ăn cho nghẹn ứ trái tim chưa bao giờ vẹn nguyên/Vo tròn tuổi thơ cất giấu trong mỗi câu chuyện/Sợ ai đó chạm vào những hớ hênh” (Nhặt mưa làm nước mắt).
Giữa bộn bề của đời sống khó khăn và phức tạp, không ít người hỏi rằng thơ có còn cần thiết nữa không. Sự ra đời hai tập thơ của Ngô Thúy Nga và Trần Võ Thành Văn, cùng tấm lòng của những người viết trẻ với nhau qua Quỹ Văn trẻ của Hội Nhà văn TPHCM, có thể giúp chúng ta trả lời phần nào câu hỏi đó.
Hàn Phong
