11 bàn thắng được ghi ở vòng 1, trong đó có đến 8 bàn được thực hiện bởi các chân sút ngoại. Ba bàn còn lại đều rơi vào những nhân vật cũ gồm 1 của lão tướng Hồ Văn Lợi (TMN.CSG), 1 của Tài Em (GĐT.LA) và 1 của Trung Kiên (SĐ.NĐ).

Báo giới ca ngợi hết lời về những gì Tài Em đóng góp cho chiến thắng thuyết phục của GĐT.LA nhưng Giám đốc kỹ thuật Calisto thì không. Dưới cái nhìn của một nhà chuyên môn lại cũng là thầy ruột của Tài Em, ông thầy người Bồ Đào Nha chỉ ra những điểm yếu mà “Quả bóng đồng” chưa đạt đúng phong độ của mình. Thế mà hình ảnh của Tài Em ở lượt đấu đầu tiên đã là phút lóe sáng hiếm hoi của những cầu thủ nội chiếm 3/4 trong số những cầu thủ tham dự V-League.

Tiền đạo người Congo Ishamala (11).

Chưa thể rút ra một kết luận nhưng rõ ràng với hiệu suất ghi bàn rơi vào những chân sút ngoại quá cao (8/11) trong lượt đấu đầu đã đặt ra cho những nhà chuyên môn một cái nhìn lo lắng về sự khởi đầu của những chân sút nội.

Phải thừa nhận với điều lệ mới (cho đăng ký 5 cầu thủ nội) khiến danh sách cầu thủ ngoại mùa này tăng cao hẳn và V-League ngẫu nhiên trở nên một thị trường béo bở cho những cuộc chuyển nhượng cầu thủ ngoại.

Với phương thức xuất tiền mua cầu thủ ngoại dễ dàng và đơn giản hơn rất nhiều việc đào tạo và tuyển chọn cầu thủ nội khiến nhiều đội đã chọn việc tăng cường ngoại binh làm biện pháp cứu cánh. Những đại biểu được xem là ứng cử viên mùa này đều đã và đang dựa vào bộ khung ngoại làm trục và chi phối đến lối chơi toàn đội.

Đương kim vô địch Hoàng Anh-Gia Lai là một điển hình. Họ xây dựng lối chơi dựa chính vào trục 3  cựu tuyển thủ Thái là Kiatisak, Dusit và Tawan – những món hàng hiệu và cũng là hàng độc làm nền cho nhà vô địch. Tương tự với Gạch Đồng Tâm cũng thế. Lối chơi phản công dựa nhiều vào người giữ thành Santos và bộ đôi Ishamala – Antonio. Đấy cũng là cái cách mà Hòa Phát-Hà Nội dùng để đàn áp Sông Đà - Nam Định qua cặp chân tiền Silva – Correira (ghi cả 3 bàn thắng cho HP.HN).

Sự hiện diện và vượt trội của cầu thủ ngoại khiến dàn cầu thủ nội (trong đó có nhiều cầu thủ trẻ được đánh giá là tiềm năng) đã bị che lấp bởi những cái bóng ngoại quá lớn. Điều này nếu cứ được duy trì suốt giải thì đấy sẽ là một hiện tượng đáng báo động chứ không phải là luồng sinh khí mới của giải vô địch lớn nhất Việt Nam.

Còn nhớ khi M-League của Malaysia cho ồ ạt nhập cầu thủ ngoại thì chỉ sau 2 mùa bóng, quốc gia này đã khủng hoảng trầm trọng lớp cầu thủ nội kế thừa chơi ở vị trí trung vệ và tiền đạo. Điều mà khi cho nhập khẩu cầu thủ, người Malaysia đã không để ý đến một hiện tượng: tất cả các đội đều nhập các vị trí quan trọng là tiền đạo và trung vệ dẫn đến tình trạng hàng loạt cầu thủ nội ở hai vị trí ấy bị nhốt trên ghế dự bị làm ảnh hưởng đến sản phẩm chung là đội tuyển Malaysia.

Với sự khủng hoảng ấy, bóng đá Malaysia đã trượt chân ở giải Đông Nam Á mấy mùa liền và M-League đã phải điều chỉnh bằng cách khống chế cầu thủ ngoại chơi ở những vị trí mà bóng đá Malaysia cần phát triển.

Bóng đá Việt Nam chưa nghĩ đến điều mà bóng đá Malaysia từng vấp phải nhưng rõ ràng qua hiện tượng của lượt đấu đầu tiên, những nhà chuyên môn và những cái đầu chiến lược hoàn toàn đã có thể nghĩ đến và tính tới.

Nói đến vấn đề này hoàn toàn có thể nhắc đến bài học mà Tổng thư ký AFC Peter Velappan từng nhấn mạnh: “Nguồn cầu thủ ngoại sẽ góp phần làm phong phú cho giải chuyên nghiệp của quốc gia, nhưng nếu không có những quy định và biện pháp chế tài hợp lý thì chính nguồn cầu thủ ngoại làm phong phú giải chuyên nghiệp ấy sẽ bóp chết khả năng phát triển của nguồn cầu thủ nội rất cần được thể hiện và khẳng định qua giải chuyên nghiệp của quốc gia mình…”.

Bóng đá Việt Nam đang học cách làm chuyên nghiệp nên tất cả đều cần phải được cân nhắc thận trọng. Một V-League thành công về mặt chuyên môn không có nghĩa sẽ cho ra sản phẩm tốt mà đầu ra là đội tuyển quốc gia, nhưng ngược lại, một đội tuyển quốc gia mạnh mẽ về thể chất lẫn tinh thần lại là chất xúc tác rất tốt cho sự phát triển của V-Legaue.

Chưa phải là hồi còi báo động nhưng đã đến lúc phải để mắt đến sự phát triển thiếu cân đối giữa hàng nội và hàng ngoại.

Nguyễn Nguyên