Kết quả cuộc trưng cầu ý dân ngày chủ nhật 2-10, người Colombia đã bác bỏ thỏa thuận hòa bình Tổng thống Juan Manuel Santos ký vào tuần trước với Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC) sau 4 năm đàm phán tại Cuba.
Các cuộc thăm dò trước cuộc trưng cầu ý dân đều dự đoán những người nói "có" với thỏa thuận hòa bình sẽ giành chiến thắng với 2/3. Nhưng với hầu hết số phiếu đã được kiểm, 50,21% nói "không" so với 49,78% nói "có". Đây là một sự chênh lệch nhỏ gần 57.000 phiếu bầu trong tổng số 13 triệu phiếu. Chỉ 37% cử tri đi bầu, một phần được cho do mưa lớn khắp nước gây ra bởi bão Matthew trong vùng biển Caribbea.
Những người phản đối thỏa thuận hòa bình vui mừng trước kết quả cuộc trưng cầu ý dân ở thủ đô Bogota, Colombia, ngày 2-10-2016. Ảnh: AP
Tỷ lệ cử tri Colombia đi bầu luôn thấp, với khoảng chỉ 40% trong các cuộc bầu cử Quốc hội gần đây, thậm chí còn thấp hơn, khoảng 25%, trong một số bang dọc bờ biển Caribbean, những nơi ủng hộ thỏa thuận hòa bình.
Chiến thắng bất ngờ cho những người nói "không" đã dội gáo nước lạnh vào niềm hy vọng quốc tế, từ Nhà Trắng đến Vatican, về việc kết thúc cuộc xung đột dài nhất ở châu Mỹ.
Cả Tổng thống Santos và FARC lập tức tìm cách trấn an thế giới rằng sẽ cùng cố gắng phục hồi kế hoạch hòa bình.
Đây là cú sốc lớn cho ông Santos, người đã đặt cược cả nhiệm kỳ tổng thống của mình vào việc chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 52 năm đã làm 220.000 người thiệt mạng và khiến gần 8 triệu người phải rời bỏ nhà cửa.
FARC đã khẳng định họ muốn chấm dứt cuộc đấu tranh vũ trang nửa thế kỷ. Đến nay, một cuộc ngừng bắn song phương vẫn hiệu lực và không bên nào muốn quay trở lại với chiến sự.
FARC, đã không muốn trưng cầu dân ý, tái khẳng định cam kết tìm kiếm hòa bình mà không cho biết sẽ đàm phán lại hay không. Cả Tổng thống Santos và FARC đã tuyên bố thỏa thuận hòa bình đã ký là tốt nhất có thể cho Colombia.
Những người nói "không" với thỏa thuận hòa bình, dẫn đầu là cựu Tổng thống Alvaro Uribe, tuyên bố nếu thỏa thuận không được thông qua, chính phủ và FARC phải ngồi lại vào bàn đàm phán.
Những người phản đối đặc biệt muốn đàm phán lại các điều khoản có thể ân xá các thành viên FARC đã nhận tội và cho FARC 10 ghế trong Quốc hội cho đến năm 2026.
Tổng thống Santos cho biết ông sẽ cử các nhà đàm phán tới Cuba để trao đổi với các lãnh đạo FARC. Ông cho biết cũng sẽ tham khảo ý kiến những người phản đối thỏa thuận hòa bình.
THIỆN NGUYỄN
