Khác với những người ở quê nhà, người Việt buôn bán tại LB Nga, nhất là thủ đô Mátxcơva đang có hai mối lo: vừa lo chuẩn bị dành dụm tiền tết vừa lo tìm công việc mới vì chỉ còn hơn nửa tháng nữa đến ngày sắc lệnh cấm người nước ngoài buôn bán tại các khu chợ và cửa hàng bán lẻ bắt đầu có hiệu lực.
Từ năm 2011, Chính phủ Nga quyết định cấm công dân nước ngoài kinh doanh bán lẻ tại các quầy hàng chợ, đồ uống có cồn trong đó có bia, các loại dược phẩm, thậm chí cấm bán lẻ ngoài hệ thống các cửa hàng... Thực ra, từ nhiều năm qua, Nga đã bắt đầu thực hiện các biện pháp siết chặt lao động nước ngoài. Chính quyền thành phố Mátxcơva đã dần dần đóng cửa các khu chợ của người nước ngoài, mới nhất là chợ Emeral ngoại ô Mátxcơva, nơi có hơn 400 người Việt buôn bán. Chính phủ Nga cũng sẽ không cấp quota cho lao động nước ngoài trong các lĩnh vực nêu trên. Các cơ sở kinh tế đến trước 1-1-2011 phải thống kê số lượng lao động nước ngoài sử dụng phù hợp với các quy định nhà nước.
Cũng có thể hiểu những người Nga khi họ cho rằng những người nước ngoài tới Nga đã lấy hết công việc của người bản xứ. Ngoài ra, hiện có 2 triệu người sống bất hợp pháp và không được kiểm soát, trong khi đó hàng năm Nga chỉ giành 200 suất cho lao động nước ngoài. Người Việt ta từ xưa đã rất giỏi trong việc xoay xở kiếm sống. Giờ cũng vậy, từ nhiều năm qua, đã có rất nhiều người chuyển hướng sang các ngành nghề khác, một số trở về quê hương hoặc sang các nước khác. Hơn nữa, theo một số quan chức Nga, mặc dù người nước ngoài không được phép bán hàng trực tiếp nhưng họ vẫn có thể làm việc tại các chợ trong những công việc như bốc vác, quét dọn, phụ bán… cho người Nga. Người Việt cũng có thể thuê người Nga đứng tên bán hàng nhưng thực chất vốn của người Việt.
Dù thế nào đi nữa, những người Việt buôn bán nhỏ ở Nga đang phải chuyển hướng làm ăn mang tính ổn định, hơn là tìm biện pháp đối phó với những sắc lệnh ngày càng khắt khe hơn với người lao động nước ngoài. Số lượng người Việt buôn bán ở Nga vì thế ngày càng thu hẹp, hiện chỉ khoảng 100.000 người so với thời cao điểm những năm 1980 gần 200.000 người.
Bà con người Việt tại Nga hơn lúc nào hết rất mong sự chung tay góp sức của các cơ quan có chức năng. Họ đang chờ đợi các biện pháp hỗ trợ kịp thời của Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài, Đại sứ quán Việt Nam, các cơ quan hợp tác lao động nước ngoài…
Để đáp ứng lời kêu gọi này, ngày 10-12, Đại sứ quán Việt Nam, Hội doanh nghiệp Việt Nam tại Nga phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cơ quan Liên bang “Phòng đăng ký nhà nước” trực thuộc Bộ Tư pháp Nga (GRP) đã tổ chức hội thảo “Luật pháp Nga trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài, quy chế pháp lý và vấn đề lao động - việc làm của người nước ngoài tại Nga”.
Hội thảo đã phần nào cung cấp thêm thông tin và một số định hướng sắp tới để bà con người Việt đang kinh doanh và đầu tư ở Nga đưa công việc kinh doanh vào nề nếp với các hình thức kinh doanh hợp pháp, văn minh và hiện đại hơn.
LÊ TÂM
