Đúng như lo ngại của giới chức Ukraine, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hoãn đưa ra quyết định về việc giải ngân khoản hỗ trợ tài chính trị giá 1 tỷ USD cho Kiev do những diễn biến mới tại nước này. Trong tuyên bố của mình, IMF nêu rõ quyết định hoãn cuộc họp với nội dung là thông qua lần cuối quyết định giải ngân để có thêm thời gian đánh giá những tác động của tình hình mới đây tại Ukraine. Cụ thể, IMF muốn đánh giá lại các chỉ số phát triển kinh tế vĩ mô của Ukraine trong bối cảnh mới liên quan tới tình hình tại miền Đông, sau khi Kiev phong tỏa, cấm vận thương mại với vùng Donbass.
Ngay sau quyết định của IMF, ngày 20-3, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã triệu tập cuộc họp khẩn với Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương để đánh giá mức độ tác động đối với nền kinh tế Ukraine khi IMF trì hoãn giải ngân gói hỗ trợ tài chính. Theo các chuyên gia kinh tế, quyết định của IMF có thể khiến ban lãnh đạo Kiev xem xét lại các chỉ số trong dự thảo ngân sách quốc gia. Chuyên gia kinh tế cao cấp Andrew Shevchishin nhận định, nếu tình hình không sớm được cải thiện trong những tuần tới, đồng nội tệ hryvnia (UAH) của Ukraine sẽ tiếp tục mất giá. Phó Chủ tịch Ngân hàng Quốc gia Ukraine (NBU) Oleg Chury nói rằng, nếu không có sự hỗ trợ của IMF, Kiev sẽ mất kiểm soát tỷ giá UAH và nợ nước ngoài ngày càng tăng nhanh có thể dẫn đến đồng tiền tiếp tục bị phá giá, có nguy cơ sụp đổ. Theo ông Oleg Chury, chỉ có IMF mới có thể giúp nước này trả hết nợ cho các chủ nợ quốc tế.
Kể từ tháng 8-2015, Kiev đã không nhận được khoản tiền nào trong gói cứu trợ trị giá 17,5 tỷ USD của IMF vì quỹ này quan ngại tình trạng tham nhũng tại Ukraine - quốc gia cũng đang phải đối mặt với nhiều bất ổn về chính trị, theo Reuters. Theo kế hoạch ban đầu, IMF dự định thực hiện chương trình tín dụng này trong 4 năm với 8 đợt giải ngân trong các năm 2015 và 2016. Tuy nhiên, đến nay, Ukraine mới nhận được 6,62 tỷ USD qua 3 đợt giải ngân. Trong khi đó, trong vài năm tới Ukraine sẽ phải trả cho các chủ nợ khoảng 12,5 tỷ USD.
NBU tuyên bố không chịu trách nhiệm cho tình hình mất giá hiện nay của đồng nội tệ và đổ lỗi cho sự bất ổn về chính trị. Các can thiệp của NBU gần đây phần nào đã làm yên lòng thị trường. Hiện 1 USD đổi được 27,2 UAH. Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Eugene Oleynikov của Câu lạc bộ thảo luận kinh tế, “NBU không thể thành công trong trong việc tích lũy đủ các nguồn lực để chống chọi với ít nhất là một số đe dọa có thể xuất hiện trong năm 2017”. Cũng theo ông Oleynikov, Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào nguồn tài chính bên ngoài và bất kỳ sự thất bại nào trong việc không nhận được nguồn tài chính này cũng dẫn đến sự sụp đổ khác.
Trong bối cảnh Chính phủ Ukraine chưa muốn thực hiện các bước cải cách khắc nghiệt, quá trình tư nhân hóa hoàn toàn thất bại, dòng vốn từ đầu tư nước ngoài vẫn còn rất thấp thì việc Ukraine thanh toán 4 tỷ USD vay mượn từ bên ngoài rất khó khả thi. Hơn nữa, viễn cảnh UAH sẽ tiếp tục lao dốc và đối mặt nguy cơ sụp đổ là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
HẠNH CHI
