Đức tả quân Lê Văn Duyệt (1764 - 1832) thời triều Nguyễn từng hai lần giữ chức Tổng Trấn thành Gia Định cai quản vùng đất lớn từ Bình Thuận đến tận mũi Hà Tiên. Từ ngày 30-7 đến 2-8 Âm lịch hàng năm, khu lăng mộ tọa lạc tại số 1 đường Vũ Tùng, quận Bình Thạnh, TPHCM tổ chức lễ giỗ thu hút hàng ngàn người dân vùng Nam bộ viếng thăm. Viếng lăng những ngày này chúng tôi thấy nhiều nét đổi thay.
Nhân dân Nam bộ yêu mến và tôn thờ Đức tả quân Lê Văn Duyệt như một vị thánh. Nơi thờ ông là công trình kiến trúc có giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc mang đậm nét văn hóa truyền thống Việt Nam nói chung và vùng đất Nam bộ nói riêng. Khu di tích rộng 18.500m² gồm điện thờ và mộ phần của ông Lê Văn Duyệt và vợ.
Đoàn người tới viếng tại điện thờ Lê Văn Duyệt.
Chánh điện thờ tượng Lê Văn Duyệt đúc bằng đồng nặng gần 3 tấn. Ngoài ra còn trưng bày những cổ vật gắn liền với ông như quần áo quan triều Nguyễn, gươm, giáo và các cổ vật như bình gốm, đèn thờ, ấm nước thời xưa quan dùng.
Lăng Lê Văn Duyệt, còn gọi Lăng Ông Bà Chiểu, được xây dựng từ năm 1841, đến 1988 được công nhận di tích kiến trúc nghệ thuật và lịch sử văn hóa cấp quốc gia, năm 2008 được trùng tu, tôn tạo, trồng thêm cây xanh, lát đá thanh tại mộ 2 ông bà…
Thăm lăng, chúng tôi được ông Trần Văn Sung, Trưởng ban Quy tế, cho biết: “Nghi thức cúng lễ tả quân theo hình thức cung đình triều Nguyễn còn truyền lại gồm có nhạc lễ, lễ sanh, đào thái và ban tế. Lễ phẩm cúng là các vật phẩm trái cây Nam bộ, các món ăn đặc trưng, các loại bánh miền Tây. Tế đúng 3 ngày: tiên thường, chính giỗ và hậu thường.
Năm nay, tưởng niệm 180 năm mất, ban cúng tế tổ chức long trọng. Trái cây dâng cúng ngài được đắp hình long mã phụng. 3 ngày giỗ là 3 ngày đoàn hát bội về phục vụ nhân dân ca hát không ngừng”. Ngưỡng mộ Đức tả quân, chúng tôi thêm vui mừng được biết, để phát huy giá trị di tích, Phòng Văn hóa - Thông tin quận Bình Thạnh, được giao nhiệm vụ quản lý, đã ký hợp đồng với Nhà hát Kịch thành phố xây dựng vở diễn Tả quân Lê Văn Duyệt diễn cho nhân dân xem tại lăng; ký hợp đồng với Hãng sản xuất phim Nguyễn Đình Chiểu để sản xuất bộ phim ngắn 20 phút về Tả quân Lê Văn Duyệt để chiếu phục vụ du khách, in đĩa tặng khách tham quan…
Các công ty du lịch cũng cam kết hỗ trợ, để đưa di tích Lê Văn Duyệt thành điểm đến thú vị cho du khách khi đến tham quan TP. Hiện nay tại lăng có 12 công nhân được giao nhiệm vụ bảo vệ và dọn dẹp, chăm sóc cảnh quan. Và thật mừng, những hoạt động xem bói, bán vé số trong khuôn viên di tích đã bị cấm triệt để.
TUỆ DIỄM
