Hỏi: Tôi đang trực tiếp sử dụng hàng chục năm qua căn nhà vắng chủ, nhưng Nhà nước chưa quản lý, chưa bố trí sử dụng, đang làm thủ tục xin hợp thức hóa chủ quyền nhà theo Nghị quyết 755 và Nghị định 127. Do yêu cầu lập hồ sơ, tôi phải làm đơn xin xác nhận nhà hiện không có tranh chấp về sở hữu và phù hợp với quy hoạch nhưng UBND phường không xác nhận mà trả lời chỉ xác nhận khi chủ sở hữu yêu cầu (?!). Vậy có đúng không? (Trần Bắc – quận 3).
Trả lời:
I. Theo Nghị quyết 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 2-4-2005 của Ủy ban TV Quốc hội Quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN trước ngày 1-7-1991 thì:
“Đối với nhà đất mà chủ sở hữu tuy thuộc diện thực hiện các chính sách quy định tại điều 2 của Nghị quyết số 23/2003/QH 11 nhưng đến ngày nghị quyết này có hiệu lực thi hành, cơ quan Nhà nước chưa có văn bản quản lý, chưa bố trí sử dụng nhà đất đó thì Nhà nước không thực hiện việc quản lý theo quy định của các chính sách trước đây. Việc công nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định của pháp luật” (Điều 4).
(Nhà đất thuộc diện thực hiện các chính sách quy định tại Điều 2 của Nghị quyết 23 là: 1- Cải tạo nhà đất cho thuê; 2- Cải tạo công thương nghiệp … 4- Quản lý nhà đất vắng chủ…)
II. Nghị định 127/2005/NĐ-CP ngày 10-10-2005 của Chính phủ hướng dẫn thi hành NQ 23 và NQ 755 quy định tại Điều 4:
“Đối với nhà đất tuy thuộc diện phải thực hiện các chính sách quy định tại Điều 2 của Nghị quyết 23/2003/QH11 nhưng đến ngày Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 có hiệu lực thi hành, Nhà nước chưa có văn bản quản lý, chưa bố trí sử dụng nhà đất đó thì Nhà nước không tiếp tục thực hiện việc quản lý theo các chính sách trước đây. Việc công nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định sau đây:
1- “Trường hợp người đang trực tiếp sử dụng nhà đất là chủ sở hữu thì phải có giấy tờ hợp lệ chứng minh… Nếu người đang trực tiếp sử dụng không đứng tên trong các giấy tờ về sở hữu nhà thì phải kèm theo giấy tờ về mua bán, tặng cho, đổi hoặc nhận thừa kế…”.
2- “Trường hợp người đang trực tiếp sử dụng nhà đất không có các giấy tờ quy định tại khoản 1. Điều này thì phải có xác nhận của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là ủy ban nhân dân cấp xã) về việc không có tranh chấp về sở hữu và phù hợp với quy hoạch với những khu vực đã có quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”.
Như vậy người đang trực tiếp sử dụng nhà đất vắng chủ (chưa bị Nhà nước quản lý, bố trí sử dụng) có quyền yêu cầu UBND phường xác nhận việc “không có tranh chấp về sở hữu và phù hợp với quy hoạch” đối với nhà đất này. Trách nhiệm của UBND phường là phải xác nhận, nếu sự thực là đúng như thế! Việc từ chối xác nhận sự thực này là không đúng pháp luật.
LS Phạm Quốc Hưng
