Không thể phủ nhận, mạng xã hội ra đời đã làm thay đổi đời sống xã hội với nhiều lợi ích nó mang lại. Nhưng cũng có không ít mặt trái của mạng xã hội từng bị lên án. Tuy nhiên, ít ai có thể ngờ, mạng xã hội đang trở thành rào cản mới khiến người dùng khó có thể tìm được việc làm.
Tại Mỹ, công ty Social Intelligence (SI) có trụ sở ở bang California đang “bở hơi tai” với chồng đơn đặt hàng của các công ty tuyển dụng. Tuy chỉ mới chào sân được một năm nhưng công ty này nổi tiếng với khả năng “quét” và thu thập tất tần tật những thông tin của các ứng cử viên xin việc, những gì họ đã nói và những gì họ đã làm trên mạng trong vòng 7 năm qua. Từ tình trạng hôn nhân, tôn giáo, chủng tộc, tài năng, hoạt động từ thiện… đến những thông tin tiêu cực như thói quen sử dụng thuốc, phân biệt chủng tộc… Những thông tin này sau đó sẽ được cung cấp cho các công ty tuyển dụng làm cơ sở để nhận hay loại các ứng viên.
Max Drucker, giám đốc điều hành của SI cho biết những thông tin mà SI cung cấp từng khiến một ứng cử viên không xin được việc chỉ vì hay lên mạng sử dụng Craigslist để tìm kiếm OxyCotin (một loại thuốc có chất gây nghiện), hay một nữ ứng viên khác bị từ chối vì từng đưa ảnh nude của mình lên mạng. Có ứng cử viên bị phát hiện từng đưa ảnh chụp chung với vài cây súng trên người, trong đó có cả súng trường. Có người bị từ chối vì phát hiện chụp hình trong nhà kính với những cây cần sa rất lớn. Lại có người chỉ vì những bình luận mang hơi hướng phân biệt chủng tộc cũng đã bị loại. Nói chung, bất kỳ thông tin bất lợi nào có khả năng ảnh hưởng đến công việc và công ty đều được SI “lưu ý” kịp thời.
Nếu như Facebook từng được xem là công cụ kết nối người thân và tìm kiếm bạn bè thì giờ đây nó lại là công cụ đánh giá ứng viên của nhà tuyển dụng. Theo Joe Bontke, nhà quản lý tại Ủy ban Cơ hội việc làm bình đẳng tại Houston, bang Texas, có đến 75% các nhà tuyển dụng tìm kiếm các nhân viên trên Facebook và cũng có đến 70% các nhà tuyển dụng ở Mỹ cho biết đã loại bỏ các ứng cử viên vì những thông tin trên mạng. Thậm chí họ còn sa thải nhân viên cũ khi phát hiện họ sử dụng mạng xã hội để trút giận, nói xấu bạn bè, đồng nghiệp…
Theo các nhà tuyển dụng, những gì mà các ứng viên nói và cách họ hành động trực tuyến cho thấy rất nhiều về họ. Kiểm tra tính cách trực tuyến của họ đem lại cho người sử dụng lao động một cái nhìn sơ bộ, chân thực và là công cụ hiệu quả hơn nhiều để sàng lọc nhân viên tiềm năng so với cách thức trắc nghiệm tâm lý hoặc những kiểm tra dựa vào quá trình làm việc đã qua của họ.
Song khi quá nhiều thông tin được chia sẻ trực tuyến, Eric Schmidt, Giám đốc điều hành của Google, dự đoán tới một ngày mọi người sẽ thay đổi tên và làm mới lại bản thân để thoát khỏi “quá khứ số” của họ. Quan điểm đó có thể là cực đoan nhưng thực tế mạng xã hội đang cung cấp một công cụ rất mạnh mẽ để ngăn cản chính người sử dụng hoặc làm tiêu tan danh tiếng của người tham gia mạng trên phạm vi toàn cầu và hầu như vĩnh viễn. Rõ ràng, mạng xã hội đã kiểm soát chúng ta chặt chẽ hơn về tính riêng tư và danh tính.
HẠNH CHI
