Bài viết này xin làm rõ thêm cụm từ mà giới đầu tư thường sử dụng tại TTCK Việt Nam là “tách cổ phiếu”. Ví dụ như vừa rồi, LAF được phép phát hành cổ phiếu thưởng theo tỷ lệ 1:1, tức là 1 cổ phiếu cũ được nhận thêm 1 cổ phiếu mới. Các nhà đầu tư, thậm chí các công ty chứng khoán đều dùng cụm từ là LAF “tách cổ phiếu” theo tỷ lệ 1:1.

Thực chất đây không phải là trường hợp tách cổ phiếu, nghĩa là mệnh giá bị thay đổi, mà là cho cổ phiếu thưởng. Bởi vì mệnh giá của cổ phiếu mới vẫn là 10.000 đồng.

Như vậy, ở trường hợp tách/gộp cổ phiếu, cơ cấu trên bảng cân đối kế toán của phần vốn chủ sở hữu không có sự dịch chuyển, mà chỉ có lượng cổ phiếu lưu hành tăng lên và mệnh giá cổ phiếu giảm theo tỷ lệ tương ứng.

Đối với trường hợp cổ phiếu thưởng, do công ty dùng lợi nhuận giữ lại để phát hành cổ phiếu mới, nên có sự dịch chuyển phần giá trị bằng mệnh giá nhân với số lượng cổ phiếu phát hành để thưởng từ lợi nhuận để lại sang phần cổ phần phổ thông.

Trong cả hai trường hợp, tổng giá trị tài sản của công ty không thay đổi, tổng vốn chủ sở hữu của công ty không đổi, chỉ có số lượng cổ phần tăng lên, dẫn đến giá trị sổ sách của mỗi cổ phần giảm xuống theo tỷ lệ tương ứng.

Điều này lý giải tại sao biểu hiện về giá trên thị trường lại như nhau đối với cả hai trường hợp, đó là giá tham chiếu giảm theo đúng tỷ lệ nhận cổ phiếu thưởng hoặc tách cổ phiếu.

TƯỜNG HUY