Ngày 29-8-2005, tại nhà văn hóa trung tâm thị xã Rạch Giá, buổi lễ đón nhận quyết định nâng thị xã Rạch Giá lên thành phố (theo Nghị định số 97/2005 ND-CP) sẽ được tổ chức trang trọng. Đó là món quà đầy ý nghĩa dành cho những nỗ lực không ngừng của Đảng bộ và quân dân Kiên Giang đúng vào dịp kỷ niệm 60 năm thành lập nước, 30 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam.
- Đã sẵn sàng để trở thành thành phố
Một góc khu lấn biển
“88/100 điểm. Hầu hết các tiêu chí đều đạt khi xét nâng thị xã lên thành phố trực thuộc tỉnh”. Người Rạch Giá tự hào nói vậy. Và thật sự Rạch Giá đã đạt nhiều chỉ tiêu quan trọng.
Năm 2003, GDP mới đạt 615 USD/người, năm 2004 khi thị xã được công nhận là đô thị loại 3 vươn lên 720 USD/người và 6 tháng 2005 đã là 871 USD/người; tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng 13,72%; thương mại – dịch vụ – du lịch tăng trưởng tới 22% (trên 500 ngàn du khách/năm); CN – TTCN 15%; sản lượng khai thác hải sản đứng đầu cả nước; dân số nội thị - năm 2003 chiếm 92,78% trong tổng số 201.707 dân; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp 84,10%; 91,27% dân sử dụng điện lưới quốc gia; 63,24% dân sử dụng nước máy; bên cạnh hệ thống giáo dục phổ thông khá đồng bộ còn có các trường cao đẳng, trung tâm hướng nghiệp, trung học chuyên nghiệp; bệnh viện đa khoa 800 giường; sân vận động có sức chứa 18.000 chỗ ngồi, nhà văn hóa trung tâm, trung tâm thương mại Rạch Sỏi, siêu thị...
Các cấp chính quyền đang tích cực đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các dự án lấn biển, các khu dân cư Hoa Biển, Cầu Suối, Lạc Hồng; bến tàu du lịch; khu công nghiệp tập trung Vĩnh Hiệp; xây dựng khách sạn 3 sao; thi công tuyến đường tránh nội ô cùng chỉnh trang hệ thống giao thông thủy bộ…
“Chỉ mấy năm nữa, khu vực này sẽ hoàn toàn đổi khác”, ngồi trong quán cà phê “Xưa - Nay” tại khu lấn biển lồng lộng gió, anh Nguyễn Chiến Thắng, chủ khách sạn Phương Trinh, người đang tất bật chuẩn bị ra mắt câu lạc bộ đờn ca tài tử với quy mô phương thức hoạt động hoàn toàn mới nói vậy.
Chiều về, ngồi từ quán Gió biển, nơi có doi đất vươn ra biển xa nhất thấy đảo Hòn Tre nằm ở hướng Tây tím sậm đã gần lắm rồi, hướng về bên trong là những dãy nhà liên kế, khu biệt thự, siêu thị Citimart với kiến trúc đa dạng, hiện đại lấp lánh đầy sắc màu xen kẽ những con đường trải nhựa rộng gần chục mét mới thấy hết sự vượt lên chính mình của người Rạch Giá.
Giám đốc dự án lấn biển, kỹ sư Huỳnh Phương Hùng mới trên 30 tuổi, khá trẻ so với trọng trách, là một trong những người góp mặt đầu tiên tại công trình từng gây chấn động cả nước khi khởi công vào năm 1988, cho biết, 3/5 khu của dự án đã hoàn thành cơ bản, hàng ngàn nền nhà đã có chủ mới; việc san lấp mặt bằng cho hai khu còn lại (khu 4 và 5) đã xong cơ bản; đường nội bộ cho khu 4, khu trung tâm dành cho trụ sở hành chánh cấp tỉnh sẽ hoàn chỉnh trong vòng 1 năm nữa…
Hàng chục triệu mét khối đất cát đã tạo ra con đê biển hình chữ U dài gần 8 km, vươn ra biển trên 500 mét ôm một vùng rộng đến 420 ha từ Vàm Rạch Ranh chạm tới cửa Rạch Sỏi, trong đó có 320 ha mặt biển đè lên rừng mắm bãi giá của cù lao Giá xưa kia.
Tính quyết đoán của cấp lãnh đạo, sự đồng tâm cùng ý chí của người Kiên Giang đã tạo ra kỳ tích này. Và cũng thật lạ kỳ khi gần 500 tỷ đồng của dự án được huy động hoàn toàn từ sức dân. Ông Hai Thịnh, 62 tuổi ở phường Vĩnh Thạnh Vân cho biết, từ năm 1968, chính quyền cũ đã từng có ý định lấn biển khi giao cho nhà thầu Hồ Ngọc Bảo mở rộng cù lao Giá, “nhưng sau đó đâu thấy đổi thay gì. Chỉ dưới chế độ mới khi ý Đảng quyện chặt lòng Dân dự án vĩ đại này mới thành hiện thực và trở thành dấu nhấn quan trọng cho bộ mặt đô thị mới, thành phố Rạch Giá”.
Đã 300 năm rồi, có khi nào bước chân người đồng bằng ngơi nghỉ cho ước muốn chinh phục thiên nhiên, khắc chế cường quyền? Cái tâm nguyện mà cha ông ôm ấp “khai sơn phá thạch” để sức mình thêm mạnh, để lực ta thêm cường vẫn còn đó, rừng rực trong lớp người hôm nay. Tầm vóc, vị thế của Rạch Giá, của Kiên Giang nhờ đó mà vụt lớn hẳn lên và cả nước thêm yên tâm, tin tưởng khi Rạch Giá chuyển mình lên thành phố.
- Tiếp tục vượt lên thách thức
Bến tàu cao tốc.
Cuộc sống cư dân thành phố biển từ đây sẽ sôi động hơn rất nhiều. Ngay năm 2003, khi trở thành đô thị loại 3, riêng 5 tỷ đồng từ tỷ lệ điều tiết ngân sách để nâng cấp hạ tầng cơ sở đã làm nơi đây trẻ lại nhiều. Vui mừng cũng nhiều nhưng ưu tư, thách thức cũng lắm, tân Chủ tịch UBND thành phố Rạch Giá Trần Thanh Mộc tâm sự.
Vị thế mới sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư, công ăn việc làm sẽ được cải thiện, qua đó nâng cao hơn mức sống cũng như trình độ dân trí người dân… “Chính quyền sẽ tiếp tục các biện pháp nhằm tăng trưởng KT – VH – XH mạnh hơn, cụ thể hơn; điều chỉnh quy hoạch tổng thể cũng như chi tiết để ổn định nhanh cơ cấu kinh tế xã hội; tập trung nâng cấp hạ tầng cơ sở…
Cán bộ thành phố cần đổi mới hơn cách nghĩ, cách làm; cần tư duy xa hơn, trách nhiệm hơn khi địa phương đã được nâng tầm. Có vậy mới hoàn thành được nhiệm vụ nặng nề sắp tới”, ông Mộc khẳng định. Trong 3 năm qua, Đảng bộ thị xã đã kết nạp được 316 đảng viên, trong đó nữ chiếm 40,19%, dân tộc ít người 4,43%, trong tuổi đoàn thanh niên chiếm 56,64%.
Nhìn chung, số đảng viên mới đều phát huy được tác dụng, trở thành nguồn cán bộ trẻ bổ sung vào quy hoạch, bố trí các chức danh chủ chốt ở cơ sở. Năm 2004, có 99,9% đảng viên trong Đảng bộ tham gia phê bình và tự phê bình, trong đó đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ chiếm 99,24% (tăng 0,75% so với năm 2002); có 34/37 cơ sở Đảng đạt trong sạch vững mạnh, chiếm 91,89%; không có cơ sở Đảng yếu kém. Đó là nguồn lực, là vốn quý cho Đảng bộ thành phố trước yêu cầu mới.
“Lên thành phố rồi mà chạy xe loạng quạng bị xé lai tức thì”, anh Vinh, chạy xe ôm phàn nàn nhưng rõ ràng ý thức văn minh đô thị đã tác động thật lẹ đến tận người dân lao động. Thành phố vẫn còn một số “đường không số, phố không tên”; chưa có quảng trường; xã Phi Thông chỉ cách nội ô chưa đầy 10 km vừa mới thoát nghèo… là những thách thức cho chính quyền mới.
Người dân Rạch Giá đang mong mỏi sớm hoàn thành ba dự án gắn chặt với chất lượng đô thị, chất lượng sống của cư dân phố thị là xây mới, nâng cấp nghĩa trang nhân dân, xây dựng nhà máy xử lý rác, nhà máy nước. Rạch Giá cũng lãng mạn hơn, hữu tình hơn với dự án chỉnh trang, nâng cấp đoạn kênh Ông Hiển hai đầu nối với biển dài 3,6 km lượn ngay trong lòng thành phố tiếp nối với con đường xuyên Á Quốc gia trong nay mai…
Từ xưa, Rạch Giá từng là nơi quân xâm lược Xiêm La dùng làm nơi xuất phát điểm để thọc sâu vào vùng đất Nam bộ (TK 16); đầu thế kỷ 20, Pháp đặt Tiểu khu Rạch Giá tách khỏi lỵ trấn Hà Tiên(1876), còn thời Mỹ chiếm đóng, nơi đây là trung tâm đầu não đánh thẳng vào căn cứ địa U Minh của ta. Sau ngày giải phóng, Rạch Giá đã không chỉ là trung tâm của tỉnh mà còn là “cửa ngõ Tây-Nam Tổ quốc”, là cửa khẩu quan trọng, là đầu mối giao lưu với các tỉnh trong khu vực, với cả nước và bạn bè gần xa, nhất là các quốc gia Đông Nam Á trong sự năng động hội nhập kinh tế thị trường.
Tinh thần “Lửa hồng Nhật Tảo râm trời đất/Kiếm tuốt Kiên Giang khấp quỷ thần” của anh hùng Nguyễn Trung Trực đã tích tụ hàng trăm năm trong lòng người dân thành phố “Anh hùng LLVTND”(từ năm 1999, khi còn là thị xã) nhất định sẽ lại bùng lên, hừng hực trước bối cảnh mới, vị thế mới. Sứ mệnh của thành phố Rạch Giá càng nặng nề hơn nhưng cũng vinh dự hơn.
VŨ THỐNG NHẤT
