Tháo gỡ vướng mắc cấp giấy chứng nhận nhà - đất

Trên địa bàn TPHCM có khoảng 123.000 trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền trên đất (gọi là GCN nhà - đất) do không đủ điều kiện cấp GCN theo quy định hiện hành hoặc do nhà, đất có nguồn gốc phức tạp… Để giải quyết các trường hợp tồn đọng này, Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) đã kiến nghị UBND TPHCM một số phương án nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình cấp GCN trên địa bàn TP trong thời gian tới.

Cấp giấy chứng nhận cho người mua suất tái định cư

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở TN-MT TPHCM cho biết, hiện nay, có nhiều trường hợp mua suất tái định cư (TĐC) trước thời điểm ngày 1-7-2004 (ngày Luật Đất đai 2003 có hiệu lực) nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết cấp GCN. Theo ông Nam, theo quy định hiện hành, các trường hợp mua bán chuyển nhượng bằng giấy tay trước thời điểm này, không tranh chấp, sử dụng ổn định và phù hợp với quy hoạch thì được cấp GCN.

Tuy nhiên, UBND các quận, huyện nêu lý do: quy định của TP là người dân được bố trí TĐC không được bán suất TĐC nên không giải quyết cấp GCN cho những trường hợp mua suất TĐC. Chính vì thế, Sở TN-MT cũng đã đề xuất UBND TP chỉ đạo UBND các quận, huyện cấp GCN cho các trường hợp mua bán suất TĐC trước ngày 1-7-2004, đã đóng hết tiền mà nay người mua, nhận chuyển nhượng đang sử dụng ổn định, không tranh chấp khiếu nại và phù hợp với quy hoạch thì được cấp GCN.

Nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp GCN cho nhà, đất TĐC, Sở TN-MT TP cũng đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo UBND các quận - huyện nhanh chóng giải quyết việc cấp GCN, đảm bảo khi nhận bàn giao nền đất, căn hộ TĐC thì phải đồng thời giao luôn GCN cho người được bố trí TĐC, trừ các trường hợp mua nhà TĐC trả góp.

Riêng đối với các trường hợp đủ điều kiện cấp GCN theo quy định nhưng không phù hợp với quy hoạch, UBND các quận-huyện chỉ thực hiện ghi chú thông tin quy hoạch về hạ tầng kỹ thuật như lộ giới đường, hẻm… trên GCN cấp cho người dân, không ghi chú các thông tin quy hoạch dự kiến như đường dự phóng hay quy hoạch khác như quy hoạch khu dân cư xây dựng mới, đất hỗn hợp…

Tuy nhiên, trong cuộc họp giải quyết vướng mắc liên quan đến thực hiện Nghị quyết 16 của HĐND TPHCM về thực hiện và quản lý quy hoạch đô thị trên địa bàn TPHCM mới đây, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước không thể vì an toàn trong việc quản lý quy hoạch mà làm khó dân. Thực tế cũng cho thấy, đối với các trường hợp  GCN được các quận - huyện ghi chú quy hoạch vào khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong mua bán, chuyển nhượng; thậm chí không thể cầm GCN để đi thế chấp tài sản vì bị nhiều ngân hàng từ chối.

Đồng chí Nguyễn Hữu Tín nhấn mạnh, hiện nay, một số quận - huyện ghi chú về quy hoạch trên GCN của người dân là sai quy định. Từ đó, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Tín cũng đã yêu cầu Sở TN-MT lấy ý kiến của các sở - ngành, quận - huyện theo hướng bỏ ghi chú về quy hoạch trên GCN.

Cấp giấy chứng nhận nhà đất trong dự án phân lô hộ lẻ

Trên địa bàn TPHCM có hàng trăm dự án phân lô hộ lẻ (PLHL) được thực hiện thí điểm từ năm 1998. Đến năm 2002, UBND TP ban hành Chỉ thị 08 chấm dứt thí điểm việc PLHL này nhưng đến nay hiện các hộ dân có nhà trong các dự án này vẫn chưa được giải quyết cấp GCN, trong đó nhiều nhất là ở các quận Gò Vấp, 12, Tân Phú, huyện Bình Chánh…

Nguyên nhân là do các dự án PLHL sai quy hoạch, chưa hoàn thành đầy đủ hạ tầng, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính… nhưng chủ đầu tư dự án hiện đã “biến mất” hoặc chây lì không hoàn thiện hạ tầng của dự án theo quy định để bàn giao cho chính quyền địa phương, không thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo quy định… Để đảm bảo quyền lợi của người dân có nhà, đất trong các dự án PLHL, Sở TN-MT đã đề xuất: đối với các trường hợp đã trả xong tiền, có vị trí đất và nhà xây dựng phù hợp với quy hoạch chi tiết 1/500, đảm bảo hạ tầng kỹ thuật thì được xem xét cấp GCN.

Sở cũng nêu rõ, việc cấp GCN nhà - đất trong các dự án này theo phương thức tiến hành song song với quá trình khắc phục những sai sót của dự án chứ không phải chờ hoàn thiện hạ tầng rồi mới cấp GCN, trừ các công trình xây dựng trái phép, xây dựng trên đất không phù hợp quy hoạch như đất công viên cây xanh, đất công trình công cộng… Riêng đối với các dự án phân lô tự phát sẽ cấp GCN cho người dân trên cơ sở xác định quá trình sử dụng đất phù hợp với quy hoạch 1/2.000 đã được phê duyệt, đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Ngoài những trường hợp trên, Sở TN-MT cũng kiến nghị các trường hợp nhà, đất nằm trong khu quy hoạch là đất hỗn hợp hoặc đất dân cư xây dựng, không có tranh chấp, khiếu nại thì được xem xét cấp GCN như chính sách quy định đối với khu chức năng sử dụng đất hiện hữu chỉnh trang. Đến khi có nhà đầu tư thực hiện dự án thì chủ đầu tư sẽ thực hiện việc thỏa thuận để bồi thường theo quy định.

Luật Đất đai 2013 và NĐ 43 năm 2014 quy định rõ: kể từ ngày 1-7-2014 Nhà nước không xem xét cấp GCN cho người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Chính vì thế, để xác định thời điểm sử dụng đất đối với các trường hợp không đủ điều kiện cấp GCN, các quận - huyện phải công khai danh sách các trường hợp không đủ điều kiện cấp GCN tại UBND quận - huyện, phường xã; đồng thời có văn bản thông báo lý do không đủ điều kiện cấp GCN cho từng trường hợp cụ thể và yêu cầu người dân chuẩn bị hồ sơ để thực hiện đăng ký đất đai theo quy định của Luật Đất đai 2013.

MINH HUY