Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải:
Bên hành lang Quốc hội ngày 25-10, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trao đổi với báo chí về 2 vấn đề mà người dân đang rất quan tâm hiện nay: thu hồi đất và giá đất đền bù.
- Phóng viên: Quốc hội sắp thông qua Hiến pháp sửa đổi và Luật Đất đai sửa đổi, nhưng vấn đề thu hồi đất hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn. Làm sao để việc thu hồi đất không bị lạm dụng, nhất là thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội, thưa Phó Thủ tướng?
>> Phó Thủ tướng HOÀNG TRUNG HẢI: Cần hiểu nếu hạn chế hoàn toàn, không cho thu hồi đất để làm các dự án phát triển kinh tế - xã hội thì sẽ có nhiều dự án vì lợi ích công cộng không triển khai được. Để tránh bị lạm dụng, sau này nghị định hướng dẫn chi tiết sẽ quy định cụ thể. Nhưng lần này sửa Luật Đất đai đã xử lý được vấn đề lớn nhất là không có chuyện giao cho doanh nghiệp (DN) đi thỏa thuận về đất với dân.
Trước đây, chúng ta có tình trạng như thế, ưu điểm là nhanh nhưng nhược điểm là những trường hợp bị vướng thì Nhà nước lại vào cuộc thu hồi đất, như vậy là không rõ ràng. Một khi đã thỏa thuận thì phải là thỏa thuận, còn khi đã thu hồi thì phải là thu hồi, mục tiêu là phải rất rõ. Những dự án được coi là vì lợi ích quốc dân, vì lợi ích công cộng mà định thu hồi đất thì phải được HĐND ở cấp địa phương đó thẩm định và thông qua. Đây là điều cần thiết để tránh tùy tiện trong thu hồi đất, tránh việc dự án nào cũng nói là vì lợi ích công cộng.
Luật Đất đai sửa đổi lần này sẽ giải quyết được những vướng mắc của Luật Đất đai hiện hành. Hiện nay, đôi khi nhà đầu tư thỏa thuận được 70% - 80% chẳng hạn, còn lại không được thì Nhà nước lại vào cuộc để thu hồi, cưỡng chế, vì thế mà tạo ra bức xúc của người dân.
- Làm sao để tránh lạm dụng các dự án thu hồi đất vì lợi ích công cộng?
Như tôi vừa nói, nếu dự án vì lợi ích công cộng thì phải thông qua HĐND, trước đây là không có việc đưa ra HĐND. HĐND đại diện cho lợi ích của dân sẽ xác định đâu là dự án vì lợi ích công cộng, là cần thiết.
- Tức là tất cả các dự án đều phải đưa ra HĐND?
Không phải. Chỉ dự án nào xác định là phải thu hồi đất vì lợi ích công cộng thì mới đưa ra HĐND xác định. Có thể có những dự án thuần túy thương mại nhưng vì công cộng (ví dụ nhà trẻ tư nhân, cấp thoát nước…) thì cũng có thể phải thông qua HĐND để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tư nhân làm.
- Vừa rồi thảo luận về sửa đổi Hiến pháp, rất nhiều ý kiến của ĐBQH đề xuất khi Nhà nước thu hồi đất vì bất cứ mục đích nào cũng phải đền bù cho dân theo sát giá thị trường, quan điểm của Phó Thủ tướng về đề xuất này thế nào?
Bây giờ giá đất của chúng ta vẫn đang theo quy định của giá thị trường đấy chứ. Giá thị trường mà chúng ta đang áp dụng là bảng giá đất theo công ty tư vấn, hoặc của Sở Tài chính xây dựng. Đó là giá gần với thị trường. Còn cứ nghe ông A nói giá này, ông B nói giá kia thì khó lắm, không thể có một Nhà nước nào cứ chạy theo giá đất trôi nổi trên thị trường, là giá đất “nghe nói” được. Các quốc gia khi làm việc này đều cố gắng tiệm cận giá sát với giá thị trường. Các yếu tố thị trường đầy đủ hơn thì giá đất sẽ rõ ràng hơn. Hiện nay, chúng ta chưa có đủ các yếu tố đó. Dần dần cơ chế giá sẽ tốt hơn. Hiện nay giá đền bù đất theo biểu giá đất trên cơ sở giá thị trường, được áp dụng trong đền bù thu hồi đất cho mọi mục đích.
PHAN THẢO ghi
