Kế hoạch trả đũa
Trả lời các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 30-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã nhận thấy bằng chứng về mối liên hệ giữa virus SARS-CoV-2 với phòng thí nghiệm tại TP Vũ Hán của Trung Quốc, song không cung cấp thêm chi tiết. Ông Donald Trump nhấn mạnh lo ngại của ông về vai trò của Trung Quốc trong nguồn gốc và sự lây lan của virus SARS-CoV-2 đang được đặt lên trên nỗ lực xây dựng thỏa thuận thương mại với Trung Quốc. Tổng thống Mỹ nhận xét, Bắc Kinh có thể đã không kiềm chế được dịch hoặc cố tình để virus lây lan. “Chúng tôi đã ký một thỏa thuận thương mại, thống nhất họ sẽ mua những mặt hàng gì và thực tế là họ đã mua rất nhiều. Nhưng điều đó giờ trở thành thứ yếu so với những gì đã xảy ra với virus. Tình hình hiện giờ không thể chấp nhận được”, ông Donald Trump nói.
Ngoài ra, các quan chức Washington cũng đã thảo luận về việc hủy bỏ nghĩa vụ nợ của Mỹ đối với Trung Quốc, song hiện chưa biết Tổng thống Donald Trump có ủng hộ đề xuất đó hay không. Một số quan chức đã cảnh báo ông Donald Trump không nên đưa ra hành động chống lại Bắc Kinh cho tới sau khi đại dịch Covid-19 bị đẩy lùi, vì đối tác thương mại này là nguồn cung cấp y tế chính cho Mỹ. Nhà Trắng hiện chưa đưa ra bình luận về những thông tin trên.
Mỹ sẽ chịu thiệt?
Hãng Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao của Chính phủ Mỹ cho biết thỏa thuận “tạm nghỉ” khẩu chiến không chính thức giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có được sau cuộc điện đàm hồi cuối tháng 3 vừa qua có lẽ đã chấm dứt. Mỹ và Trung Quốc đang tăng cường các chỉ trích nhau về dịch Covid-19.
Về vấn đề này, ông Wang Peng, phó giáo sư tại Viện Nghiên cứu tài chính Chungyang, Đại học Nhân dân Trung Quốc, nhận định với hãng tin Sputnik: Việc Chính phủ Mỹ hướng mũi dùi vào Trung Quốc về vấn đề dịch Covid-19 cho thấy, khi hệ thống nội bộ đang gặp trục trặc, điều quan trọng là chuyển sự chú ý của dân chúng sang các mối đe dọa bên ngoài và tìm ra một vật tế thần.
Theo ông Peng, căng thẳng Mỹ - Trung Quốc sẽ tiếp tục kéo dài trong những năm tới bất kể ông Donald Trump có tái đắc cử tổng thống hay không. Mỹ hiện đã đạt được sự đồng thuận hiếm hoi giữa các bên về sự cần thiết phải kiềm chế Trung Quốc bằng mọi giá. Trong ngắn hạn, các chính sách của Washington đang và sẽ thực hiện với Trung Quốc có thể có hiệu quả. Tâm lý chống Trung Quốc có thể khiến các doanh nghiệp Mỹ ra khỏi thị trường Trung Quốc. Nhưng về lâu dài, điều này sẽ vô tình buộc Trung Quốc tìm kiếm sự thay thế cho các công ty Mỹ, trước tiên là từ các nhà cung cấp khác, sau đó phát triển năng lực của chính mình. Cuối cùng, các công ty Mỹ sẽ mất việc. Bên chịu thiệt thòi là Mỹ chứ không phải là Trung Quốc.