Chính vì thế, UBND TPHCM đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép TPHCM giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thuộc diện Nhà nước quản lý đối với phần đất có diện tích và hình thể nhỏ hẹp cho chủ sử dụng đất liền kề trên địa bàn TP.
TPHCM sẽ được thí điểm giao, cho thuê đối với các phần đất nhỏ hẹp. Ảnh: Huy Anh Giải quyết vướng mắc trong giao, cho thuê đất
Các khu đất có diện tích và hình thể nhỏ hẹp này thuộc lối đi chung hoặc khoảng hở giữa 2 nhà, do 1 chủ sử dụng hoặc các hộ có nhà liền kề với diện tích sử dụng chung, hiện không còn sử dụng làm thông hành địa dịch hoặc cống thoát nước khu vực thì có thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho chủ sử dụng đất liền kề có nhu cầu sử dụng để hợp khối, trên cơ sở thỏa thuận hoặc không có tranh chấp, khiếu nại của các hộ có quyền lợi liên quan. Thực tế cho thấy, nhu cầu sử dụng đối với các khu đất này để hợp khối với nhà hiện hữu của người dân tương đối nhiều tại TPHCM.
Xuất phát từ nhu cầu thực tế trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết đang chủ trì, phối hợp với bộ ngành, địa phương nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ban hành cơ chế thí điểm giao đất, cho thuê đất đối với phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề trên địa bàn TPHCM.
Theo quy định hiện hành, việc giải quyết trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với phần đất nhỏ hẹp cho chủ sử dụng đất liền kề, với mục đích hợp thửa làm đất ở là phù hợp với quy định về việc giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân được quy định tại Luật Đất đai năm 2013. Tuy nhiên, trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với phần diện tích nhỏ hẹp cho chủ sử dụng đất liền kề với mục đích hợp thửa làm đất ở không thuộc trường hợp giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 Luật Đất đai; đồng thời thẩm quyền xem xét, quyết định cho phép giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất trong “các trường hợp khác” là của Thủ tướng Chính phủ. Chính vì thế, đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, việc ban hành quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế thí điểm giao đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề trên địa bàn TPCHM là rất cần thiết.
Giao đất qua đấu giá hoặc không đấu giá
Dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ban hành cơ chế thí điểm giao đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề trên địa bàn TPHCM bao gồm 10 điều. Quyết định này quy định việc giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề trên địa TPHCM.
Theo dự thảo, các phần đất nhỏ hẹp dự kiến bao gồm thửa đất, khu đất do Nhà nước trực tiếp quản lý nhưng có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu tách thửa theo quy định của UBND TPHCM hoặc thửa đất, khu đất có diện tích lớn hơn diện tích tối thiểu tách thửa theo quy định nhưng hình thể của thửa đất, khu đất không phù hợp để xây dựng nhà ở, công trình độc lập. Đối với các phần đất nhỏ hẹp có nguồn gốc do Nhà nước quản lý nhưng để bị lấn chiếm thì giải quyết theo quy định tại Điều 22 của Nghị định 43/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho chủ sử dụng liền kề đối với 2 trường hợp: khu đất, thửa đất tiếp giáp với một người sử dụng đất; trường hợp khu đất, thửa đất tiếp giáp với từ 2 thửa đất và do từ 2 người sử dụng khác nhau trở lên, nhưng chỉ có một người sử dụng đất có nhu cầu, hoặc trường hợp tất cả người sử dụng đất liền kề đều có nhu cầu nhưng tự thỏa thuận được việc phân chia diện tích đất để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê.
Việc giao đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp các chủ sử dụng đất liền kề không tự thỏa thuận được về sự phân chia diện tích đất nhỏ hẹp đó để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê. Giữ như hiện trạng đối với trường hợp các chủ sử dụng đất liền kề với phần diện tích đất nhỏ hẹp không thống nhất được về sự phân chia diện tích đất để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê và đã tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất cho nhưng không thành. Dự thảo cũng nêu rõ, giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là giá đất cụ thể do UBND TPHCM quy định.
Quyết định này khi thông qua được áp dụng đối với cơ quan Nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai; người sử dụng đất theo quy định tại Điều 5 của Luật Đất đai; các đối tượng khác có liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp trên địa bàn TPHCM.
