Tháng 5-1972, Tổng thống Mỹ Nixon mở chiến dịch không quân Linebecker 1 (gọi là Tiền vệ), dùng B52 rải thảm bom trên đường mòn Hồ Chí Minh, nhằm ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Chiến dịch thất bại khi con đường mòn chiến lược Hồ Chí Minh vẫn đứng vững trước bom đạn kẻ thù. Thất bại nặng nề tại chiến trường miền Nam, Mỹ bắt đầu mở những đợt tập kích bằng B52 vào Hà Nội, Hải Phòng.
Ngày 18-12-1972, Tổng thống Nixon ra lệnh bắt đầu chiến dịch Linebecker 2 (gọi là Sút bóng trước khung thành) chủ yếu dùng B52, máy bay tàng hình F111A cùng sự hỗ trợ của 5 tàu sân bay tấn công Hà Nội, Hải Phòng, với mục đích đưa miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá.
Chuẩn bị tên lửa trước trận đánh. Ảnh: ĐOÀN CÔNG TÍNH
Những ngày cuối năm 1972, bộ đội Phòng không- Không quân (PK-KQ) với 4 binh chủng là Không quân, Cao xạ, Tên Lửa và Radar cùng lúc đảm nhận nhiều nhiệm vụ: tham gia mặt trận phía Nam, bảo vệ vùng giải phóng Quảng Trị, bảo vệ đường mòn Hồ Chí Minh đồng thời phải luôn sẵn sàng đáp trả cuộc tập kích lớn của Mỹ bằng đường không vào Hà Nội và Hải Phòng.
Theo chỉ đạo của Đảng ủy- Bộ Tư lệnh Quân chủng PK-KQ thì “Lực lượng chủ yếu đánh B52 là Tên lửa và Không quân. Tên lửa là chủ yếu nhất”. Hàng ngàn tên lửa SAM2 được Binh chủng Tên lửa chuẩn bị cho trận đánh B52…
Đúng 19 giờ 44 phút ngày 18-12-1972, quả đạn tên lửa đầu tiên của Tiểu đoàn Tên lửa 78 (Trung đoàn H57) rời bệ phóng mở đầu cuộc đáp trả của quân và dân ta trong 12 ngày đêm lịch sử của Hà Nội. Sau đó, hàng loạt những “con rồng lửa” của các Tiểu đoàn Tên lửa 57, 59, 73, 94 bay vút lên trời cùng những chiếc MiG21, trước đó đã rời đường băng, lao vào đội hình pháo đài bay của giặc.
20 giờ 13 phút, sĩ quan điều khiển Dương Văn Thuận, Đại đội trưởng Đại đội 1, Tiểu đoàn 59, Trung đoàn H61 đã ấn nút phóng quả đạn tên lửa mang số hiệu C202A, vạch trời đêm, hạ tại chỗ chiếc B52G, xuất phát từ căn cứ Guam, rơi xuống cánh đồng Chuôm xã Phù Lỗ huyện Kim Anh tỉnh Vĩnh Phú (nay là Sóc Sơn, Hà Nội). Đây là chiếc B52 bị hạ tại chỗ đầu tiên trên đất nước ta (trước đó, ta đã từng bắn rơi B52 nhưng không rơi trên lãnh thổ Việt Nam- PV). Đây cũng là chiến công mở đầu của Quân chủng PK-KQ trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không- 12 ngày đêm ở Hà Nội.
Trong 12 ngày đêm, từ ngày 18-12 đến 30-12-1972, đã có 81 chiếc máy bay của Mỹ bị bộ đội PK-KQ của ta bắn rơi, bao gồm: 34 chiếc B52, 5 chiếc F111A, 21 chiếc F4C-E, 4 chiếc A6A, 1 chiếc F105D, 2 chiếc RA5C… Binh chủng Tên Lửa đạt thành tích cao nhất khi bắn rơi 36/81 máy bay các loại, trong đó có 29/34 chiếc B52.
Việc “pháo đài bay” B52 bị bắn rơi hàng loạt và chiến dịch ném bom đưa Hà Nội “trở lại thời kỳ đồ đá cũ” bị thất bại đã khiến nhà cầm quyền Lầu Năm góc phải chấp nhận trở lại bàn đàm phán Hội nghị Paris.
Đặng Minh (tổng hợp)
