Tờ New York Times ngày 8-3 cho biết, khi tàu sân bay John C. Stennis và 4 tàu chiến khác của Mỹ tới biển Đông tuần trước, đã có vô số tàu hải quân Trung Quốc đang hoạt động gần đó. Quan chức Trung Quốc ngang nhiên nói với các phương tiện truyền thông nhà nước những chiếc tàu này nhằm “theo dõi, xác định và đánh đuổi” tàu và máy bay nước ngoài, tùy thuộc vào khoảng cách xa hay gần các đảo mà Bắc Kinh chiếm đóng.
Vẫn theo New York Times, việc Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông, tạo ra 7 hòn đảo mới đã gây căng thẳng địa chính trị khu vực và nhằm thực hiện mưu đồ độc chiếm biển Đông, thiết lập một vùng đệm an ninh mở rộng xa bờ biển - giấc mơ của Trung Quốc kể từ thời chiến tranh Triều Tiên.
Tờ báo dẫn lời ông Marc Lanteigne, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Quan hệ quốc tế Na Uy, chuyên nghiên cứu về chính sách đối ngoại của Trung Quốc, cho rằng “Trung Quốc muốn có một “bồn tắm” của riêng mình” tương tự với vị thế của Mỹ tại vùng biển Caribe. Cụ thể, ông Lanteigne nói: “Trung Quốc muốn chiếm trọn biển Đông để họ có thể hoạt động tự do tàu quân sự và cảnh sát mà không cần phải lo lắng về sự hiện diện của lực lượng hải quân của Mỹ hay Philippines, Việt Nam hay Ấn Độ”.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mỹ John McCain, Chủ tịch Ủy ban quân vụ Thượng viện, cảnh báo rằng Trung Quốc dường như đã sẵn sàng đánh đuổi quân Philippines ra khỏi biển Đông và thúc giục chính quyền Obama tìm cách đáp trả. Gregory B. Poling, Giám đốc Sáng kiến minh bạch hàng hải tại Trung tâm nghiên cứu và chiến lược quốc tế ở Washington cho biết việc lắp đặt radar mới tại đá Châu Viên có thể cung cấp cho Trung Quốc khả năng theo dõi các mục tiêu cách xa eo biển Malacca hàng trăm dặm về phía Tây Nam.
Theo các quan chức Mỹ, sau khi triển khai trái phép tên lửa, máy bay và xây dựng trái phép các đài radar ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, dự báo Trung Quốc sẽ xây dựng các bể chứa nhiên liệu lớn trên các đảo cho phép máy bay chiến đấu của Bắc Kinh đóng tại biển Đông lâu hơn và kế đó là đơn phương tuyên bố thành lập “khu vực nhận dạng phòng không” ở biển Đông.
KHÁNH MINH