(SGGPO).- Trong thế giới vốn đã quen đo sự thịnh vượng của các quốc gia dựa trên Tổng Sản lượng Quốc nội (GDP), thì Bhutan nổi lên như một viên ngọc thanh khiết, một đất nước tuy nhỏ bé về diện tích nhưng ngoại cỡ về tinh thần khi đồng lòng xác định sự thịnh vượng dựa trên chỉ số hạnh phúc của người dân.
Tổng Hạnh phúc Quốc gia (GNH - Gross National Happiness) của Bhutan được đề cao và ổn định qua suốt hàng nhiều thập niên, khiến cả thế giới phải nghiêng mình. Hiến pháp Bhutan quy định sáu mươi phần trăm diện tích quốc gia phải được phủ kín bằng rừng xanh, và mãi mãi.
Ông Thakur S Powdyel - Bộ trưởng Bộ Giáo dục Bhutan trong thời gian từ 2008 đến 2013 - cho rằng nếu một quốc gia có ước mơ thì ước mơ đó phải tập trung vào giáo dục. Và ông trân trọng gọi giáo dục là “Địa hạt Tôn quý” - nơi vun trồng cho giấc mơ thịnh vượng của quốc gia được đơm hoa kết trái.
Bìa sách Trường xanh
Trong thời gian làm Bộ trưởng Giáo dục, năm 2010, Thakur S Powdyel đã thực hiện chương trình cải cách giáo dục quốc gia với tên gọi “Giáo dục vì Tổng Hạnh phúc Quốc gia”. Tác phẩm My Green School (Trường xanh) của ông là chiến lược nền tảng để Bhutan thực hiện sáng kiến cải cách giáo dục.
Trong từ “giáo dục” gồm có “giáo” (giảng, truyền đạt) và “dục” (nuôi dưỡng) nhưng trong các hành vi nhân danh giáo dục hiện nay, yếu tố “nuôi dưỡng” rất quan trọng kia dường như lu mờ, nhường chỗ cho việc chăm chăm truyền đạt kiến thức đơn thuần, một cách vội vã và thực dụng. Nhưng với những nhà giáo dục Bhutan, họ xác định giáo dục là địa hạt mênh mông, sâu thẳm và tươi đẹp. Giáo dục song hành với mỗi người dân ngay từ ngày chào đời để chỉ cho họ biết cách nâng niu bản thân, tôn trọng các sinh vật khác và gắn kết hài hòa trong mối duyên nợ với thiên nhiên. “Yêu Sinh Mạng và Sinh Vật, yêu mọi Sự Sống”, ấy chính là nguyên tắc đầu tiên trong giáo dục.
“Mắt ta mở để cảm nhìn thế giới. Tai ta lắng để nghe nhạc muôn loài. Tay ta chạm để cảm biết thế giới, mũi ngửi và lưỡi nếm để cho tròn phận sự của mình. Từng chút từng chút một chúng ta bắt đầu nhận ra một thế giới hiện hình” (tr.32)
Tinh hoa giáo dục Bhutan không phải là những sách lược giáo dục sơ sài, những giáo trình nặng nề, khô khan, những kiểu dạy và học “cho có”, những kiểu chạy đua thành tích nghe “kêu” nhưng xáo rỗng và thô thiển. Xác định việc dạy không ra dạy, học không ra học sẽ gây tác hại không lường cho con người, xã hội và cuộc sống, Trường xanh đã nêu ra, ở mức độ tối thiểu, người học là tổng số của các yếu tố: trí thức, học thuật, xã hội, văn hóa, tinh thần, thẩm mỹ và đạo đức.
Học sinh trong những ngôi trường xanh ở Bhutan luôn biết họ cần trái đất, cần biển, cần không khí, họ được dạy khiêm tốn và trân quý cuộc sống xung quanh. Học sinh không dùng túi nhựa, không vẽ bậy lên tường, không ăn uống thứ có hại, không dùng chất gây nghiện… Họ được dạy “Trường tôi xanh sạch không đâu bằng”.
Trường xanh là nơi không gian thiên nhiên rộng lớn hơn mọi không gian vật chất trong trường. Thầy trò trong trường cùng chia sẻ bầu không khí, vui sống cùng một thời gian và cùng một không gian. Họ cùng lan tỏa trong ngôi trường tất cả khả năng để cùng yêu thương, xây dựng và cả sự khác biệt.
Trường xanh là nơi nuôi dưỡng trí tuệ xanh - trí tuệ luôn suy nghĩ tích cực và dự phần vào các hoạt động có ý nghĩa tốt đẹp trong cuộc sống. Và trường xanh dạy người học rằng, “trí tuệ nơi ngôi trường tôi đang học sẽ trở thành trí tuệ đất nước tôi”.
Nụ cười hạnh phúc của học sinh Bhutan. Ảnh: PINTEREST
Trường xanh - Đề cương giáo dục hỗ trợ sáng kiến Tổng Hạnh phúc Quốc gia là một đề cương có lối hành văn tráng lệ, mượt mà, nội dung khơi gợi cảm hứng và tràn đầy tình yêu thương.
Nguyên tác My Green School đã được tiến sĩ Guillem Ferrer dịch sang tiếng Tây Ban Nha và Catalan, phát hành trong một hội nghị giáo dục kéo dài 3 ngày trong tháng 10-2015 tại Tây Ban Nha, quy tụ 600 nhà giáo dục khắp thế giới.
Trường xanh - Đề cương giáo dục hỗ trợ sáng kiến Tổng Hạnh phúc Quốc gia vừa được Đại học Hoa Sen và NXB Hồng Đức ra mắt. Sách được dịch ra tiếng Việt từ nguyên tác My Green School: An Outline Supporting The Educating For Gross National Happiness Initiative của tác giả Thakur S Powdyel, theo sự thỏa thuận giữa tác giả và Đại học Hoa Sen. Sách hiện có bán tại gian hàng Đại học Hoa Sen - Đường sách Nguyễn Văn Bình, văn phòng Ban Tu thư - Đại học Hoa Sen (8 Nguyễn Văn Tráng, quận 1) và các nhà sách khác.
LÂM AN
