Nhìn lại 10 năm văn học trẻ Việt Nam, có nhiều ý kiến nhận xét, đánh giá, quan điểm khác nhau. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với nhà văn Võ Thị Xuân Hà (ảnh), Ủy viên BCH, Trưởng ban Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn Việt Nam về vấn đề này.
° PV: Thưa bà, năm 2010 là một năm có rất nhiều sự kiện lớn của đất nước, cũng là năm số lượng xuất bản các ấn phẩm văn chương khá lớn. Với tư cách là lãnh đạo Ban Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn Việt Nam, theo bà, hoạt động của văn học trẻ năm nay như thế nào?
° Bà VÕ THỊ XUÂN HÀ: Có thể nói năm 2010 là một năm hoạt động khá sôi nổi của đội ngũ các cây viết trẻ. Nhìn từ góc độ số lượng các tác phẩm văn học trẻ được xuất bản, công bố, cũng như số lượng các cây bút trẻ bắt đầu xuất hiện và được biết đến, có thể nói đây là một năm tương đối thành công. Tuy nhiên, nếu xét về góc độ chất lượng thì chúng ta chưa thực sự có được những gương mặt sáng giá và nổi bật, cũng như chưa có được những tác phẩm ấn tượng, đột phá.
Tuy vậy, với tư cách là Trưởng ban Ban Nhà văn trẻ, tôi vẫn cho rằng năm 2010 là một năm đáng mừng của văn học trẻ, bởi nó đã chứng minh cho chúng ta thấy rằng một bộ phận khá lớn giới trẻ hiện nay vẫn rất quan tâm tới văn học chứ không hề quay lưng với văn chương nghệ thuật như mọi người thường nghĩ. Các cây bút trẻ vẫn khiến độc giả quan tâm mỗi khi có tác phẩm của họ ra đời. Và chúng ta hoàn toàn có quyền hy vọng rằng từ sự tin yêu ấy, các cây bút trẻ của chúng ta sẽ làm được một điều gì đó trong tương lai.
° Hình như năm nay hoạt động của Ban Nhà văn trẻ có chững lại so với vài năm trước?
° Phải thừa nhận rằng trong năm vừa qua, Ban Nhà văn trẻ chưa có nhiều những hoạt động bề nổi phản ánh sự quan tâm đến đời sống văn học trẻ. Điều đó cũng xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả chủ quan lẫn khách quan. Vì là năm bản lề giữa hai nhiệm kỳ, mọi sự chưa rõ ràng, chưa có sự phân công nhiệm vụ thì làm sao hoạt động được. Tuy nhiên, nói vậy không có nghĩa là Ban Nhà văn trẻ không quan tâm và không có hoạt động gì, bởi lẽ độc giả yêu văn chương đã thấy sự hiện diện của Sân thơ trẻ vào Ngày thơ Việt Nam tại Văn Miếu. Chưa kể trong suốt một năm qua, chúng tôi vẫn đọc, vẫn nghe ngóng những tác giả, tác phẩm mới… để chuẩn bị cho kỳ xét hội viên, xét giải hàng năm, chuẩn bị nhân sự cho Sân thơ trẻ 2011, Hội nghị Những người viết văn trẻ toàn quốc vào năm 2011 tới.
Có thể thấy kỳ vọng của Ban chấp hành nhiệm kỳ này về công tác nhà văn trẻ rất lớn. Trong năm 2011, hoạt động của Ban Nhà văn trẻ chắc chắn sẽ sôi nổi và cụ thể, đáp lại sự kỳ vọng và quan tâm của mọi người.
Hiện tại, tôi và anh chị em Ban Nhà văn trẻ đang gấp rút chuẩn bị Sân thơ trẻ 2011, tiếp sau đó sẽ là Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ 8 dự kiến vào tháng 8, cùng các hội thảo, tọa đàm giới thiệu các cây bút triển vọng, các tác phẩm có chất lượng; tổ chức đi thực tế sâu; sẽ có thể có giải Văn học trẻ, những trang báo dành riêng cho công tác nhà văn trẻ...
° Nhà văn có thể cho biết trong 10 năm gần đây, văn học trẻ đã có những gì?
° Văn học trẻ trong 10 năm gần đây đã có những đóng góp lớn lao cho sự phát triển chung của nền văn học nước nhà. Có thể nói 10 năm qua là chặng đường sôi nổi và thành công của văn học trẻ. Đó là sự thành công cả về mặt chất lượng lẫn số lượng. Về mặt số lượng, chắc chúng ta không cần bàn đến nữa. Về mặt chất lượng có thể kể đến đông đảo những gương mặt các nhà văn, nhà thơ thế hệ 7x như Đỗ Bích Thúy, Nguyễn Đình Tú, Nguyễn Ngọc Thuần, Nguyễn Ngọc Tư, Phong Điệp, Phan Huyền Thư, Nguyễn Vĩnh Tiến… Họ là những người viết trẻ nay đã trưởng thành, đã có được một vị trí nhất định trong đời sống văn học cũng như trong lòng độc giả. Những tác phẩm của họ đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển văn học Việt Nam hiện đại. Chúng không chỉ có sự mới mẻ, cách tân về hình thức nghệ thuật mà đã có được chiều sâu nhân văn, tư tưởng.
Kế cận lớp nhà văn 7x là lớp nhà văn 8x, đã có một số cây bút văn xuôi tuy chưa thật chững chạc, nhưng đã có tên trong lòng độc giả như Di Li, Phan Hồn Nhiên, Trần Thu Trang… và nay trẻ hơn nữa là những cây bút 9x - họ vẫn đang tiếp tục trên hành trình tìm kiếm và khẳng định chính mình. Tác phẩm của họ tạo sự đa dạng cho diện mạo văn học nước ta.
Như vậy có thể thấy rằng văn học trẻ 10 năm qua có được rất nhiều, đủ để chúng ta có niềm tin vào sự phát triển nở rộ hơn nữa ở những người trẻ đầy nhiệt huyết này.
CAO MINH (thực hiện)
