Xử lý xe dù, lập lại trật tự vận tải là công việc đã được TPHCM tiến hành... nhiều chục năm nay. Xử lý theo đợt, theo khu vực, xử lý thường xuyên… có đủ nhưng xe dù không những không ngưng hoạt động và dường như qua mỗi đợt ra quân của ngành chức năng, xe dù lại biến tướng hoạt động tinh vi hơn, có nhiều thủ đoạn qua mặt ngành chức năng hơn.
Còn nhớ, cách nay hơn 10 năm, TPHCM đã chủ động mở các bến xe, kêu gọi các chủ xe dù, các đơn vị vận tải có nhiều xe hoạt động dù đưa xe vào bến hoạt động theo quy định của Nhà nước. Nhiều xe dù đã hưởng ứng lời kêu gọi ấy và khi đưa xe vào bến hoạt động họ đã được tạo nhiều điều kiện để hoạt động tốt. TPHCM cũng đã chủ động cho phép các đơn vị vận tải mở điểm bán vé hoặc mở điểm đón khách trong khu vực nội đô rồi trung chuyển khách ra bến xe… Có thể nói, nhiều cánh cửa đã được mở để các chủ xe được hoạt động một cách hợp pháp, để hành khách được phục vụ tốt hơn… Thế nhưng, tại sao nạn xe dù vẫn là “căn bệnh nan y”?
Có nhiều nguyên nhân đã được đưa ra. Nhiều chuyên gia về quản lý đô thị đã đặt mối nghi ngờ về khả năng bao che của chính quyền địa phương. Những người này lý luận, hoạt động đưa đón khách trái phép của các đơn vị vận tải là “con voi”, nó không thể chui qua “lỗ kim” là những con người thực hiện công tác quản lý địa bàn. Nếu chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan cương quyết xử lý thì các điểm đưa đón khách trái phép trong nội thành không thể có cơ hội tồn tại. Cũng có không ít người đặt vấn đề về sự bất cập trong các quy định về vận tải.
Ví dụ như sự không rõ ràng trong quy định đưa đón khách của các hãng du lịch (được đón khách ở bất cứ đâu khu vực nội thành) với việc trung chuyển khách từ nội thành ra bến xe của các đơn vị vận tải hành khách liên tỉnh đã tạo điều kiện cho các đơn vị vận tải hành khách liên tỉnh đưa đón khách ngay tại nội thành. Khi bị ngành chức năng kiểm tra, các đơn vị vận tải hành khách liên tỉnh ngụy biện, đây là đón du khách.
Tất nhiên, để làm được điều này không khó, đơn vị vận tải chỉ cần đăng ký cả chức năng vận tải hành khách liên tỉnh và du lịch lữ hành. Không ít người còn đặt vấn đề về sự mất cân đối của thị trường vận tải “cung nhiều hơn cầu” (trong những ngày thường) để giải thích cho việc các đơn vị vận tải phải đón thêm khách dọc đường hoặc chạy lòng vòng đón khách cho đầy xe trước khi chính thức lên đường… Cũng có chuyên gia về quản lý đô thị cho rằng, nạn xe dù có nguyên nhân từ tất cả… nguyên nhân nêu trên. Điều này có lẽ là đúng nhất. Đây chính là nguyên nhân để xe dù trở thành “căn bệnh nan y”.
AN NHIÊN
