Nhiều người rất thích thú khi nhìn những vườn khoai tây trồng thử nghiệm giống mới nhập từ Úc, Trung Quốc, vụ Xuân 2007 tại Lâm Đồng, lên tươi tốt. Và năng suất thu hoạch càng làm cho nông dân thêm nức lòng: bình quân trên 22 tấn/ha, có nơi như ở Đức Trọng, lên trên 40 tấn/ha, cá biệt có ruộng ở Đơn Dương, đạt 60 tấn/ha. Đây là kết quả bước đầu của chương trình phát triển khoai tây chế biến công nghiệp tại Lâm Đồng được tiến hành từ tháng 3-2006 đến nay, do Pepsico Việt Nam phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu khoai tây, rau và hoa Đà Lạt thực hiện.
Chọn mua khoai tây chế biến đóng hộp Lay’s tại Coopmart Cống Quỳnh. Ảnh: Đức Thiện
Nói đến Pepsico, ai cũng nghĩ đến những sản phẩm nước giải khát, với những tên gọi quen thuộc như Pepsi, 7Up, Miranda…, nhưng thực ra thực phẩm chế biến mới là ngành dẫn đầu của Pepsico trên toàn cầu.
Một số mặt hàng chế biến của Pepsico, như bánh Snack khoai tây nhãn hiệu Lay’s hiện đang được bán tại Việt Nam, nhưng hoàn toàn là từ nguồn nhập khẩu.
Hiện nay, khoai tây là lương thực thứ tư trên thế giới, sau lúa nước, lúa mì và bắp, với diện tích 20 triệu ha và sản lượng 320 triệu tấn, theo số liệu 2005.
Mấy năm trước, khi đến thăm một nhà hàng cơm Việt Nam ở Ba Lan của Việt kiều, chủ nhà hàng đã nói vui: “Nhờ có các cửa hàng cơm của tụi tôi nên người Ba Lan đã bắt đầu thay đổi khẩu vị chất bột từ khoai tây sang gạo”.
Nhưng theo Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu rau và hoa Đà Lạt Phạm Xuân Tùng, trong 15 năm qua, khuynh hướng tiêu dùng khoai tây đang chuyển dần từ phương Tây sang các nước đang phát triển, đặc biệt là châu Á.
Nhu cầu khoai tây của các nước Đông Nam Á tăng 4,5%/năm, trong đó khoai tây nguyên liệu đông lạnh nhập khẩu từ Mỹ tăng 12%/năm. Riêng Indonesia, tiêu dùng khoai tây tươi tăng 6,5%/năm, khoai tây chế biến tăng 23%/năm. Dự báo đến năm 2020, sản xuất và tiêu thụ khoai tây của các nước phát triển và đang phát triển cân bằng 50/50.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, sản xuất và tiêu dùng khoai tây không theo xu hướng chung của thế giới. Mười năm gần đây, diện tích và sản lượng khoai tây không tăng, chỉ quanh quẩn ở mức khoảng 30.000ha, với sản lượng 400.000 tấn/năm, chủ yếu là dùng tươi, đưa vào chế biến không đáng kể. Hàng năm Việt Nam phải nhập khẩu hàng trăm ngàn tấn khoai tây từ Trung Quốc.
Kết quả thử nghiệm bước đầu này cho thấy các giống khoai tây, với tiêu chuẩn quốc tế này thích hợp với điều kiện khí hậu của Lâm Đồng, cho năng suất cao hơn hẳn mức 15 tấn hiện nay. Các nông dân Nguyễn Văn Cảnh, Đoàn Chương, những người tham gia trồng thử nghiệm và đã có kinh nghiệm lâu năm về trồng khoai tây tại Lâm Đồng, đã không giấu niềm phấn khởi và bày tỏ sự tin tưởng vào triển vọng của cây khoai tây tại Lâm Đồng.
Với thành công này và cùng với sự hỗ trợ chặt chẽ của chính quyền địa phương, Pepsico Việt Nam đang chuẩn bị đưa các giống mới nhập khẩu vào sản xuất diện rộng để đạt diện tích 5.000 ha vào năm 2010 nhằm phục vụ cho kế hoạch mở rộng sản xuất, chế biến khoai tây tại Việt Nam.
Ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Pepsico Việt Nam và Đông Nam Á, cho biết công ty đang tiến hành xây dựng nhà máy chế biến khoai tây tại Bình Dương, với vốn đầu tư 30 triệu USD, dự kiến hoạt động vào đầu năm 2008. Pepsico sẽ đưa vào sản xuất tại đây mặt hàng snack khoai tây nhãn hiệu Lay’s, nhãn hiệu nổi tiếng và dẫn đầu thế giới của Pepsi, với hơn 100 sản phẩm đa dạng. Hiện nay, sản phẩm snack khoai tây của Pepsico bán tại Việt Nam đều được nhập từ Mỹ, có nghĩa là chúng ta đã nhập về không khí. Chi phí vận chuyển vì thế đã chiếm khoảng 50% giá thành.
Kết quả khảo nghiệm cho thấy về lâu dài, Lâm Đồng có khả năng mở rộng diện tích trồng khoai tây thêm 25.000ha đến 30.000ha. Chương trình của Pepsico sẽ góp đẩy mạnh kinh tế nông nghiệp phát triển, giúp nông dân ứng dụng khoa học kỹ thuật cao vào sản xuất, nâng cao năng suất, ổn định nguồn tiêu thụ, góp phần phát triển nền công nghiệp chế biến khoai tây ăn liền tại Việt Nam.
Hiệu quả kinh tế, xã hội hiển hiện trước mắt. Giá bánh snack khoai tây sẽ rẻ hơn 50% và cứ mỗi héc-ta khoai tây sẽ tạo công ăn việc làm ổn định cho 3 lao động.Và snack khoai tây Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang thị trường các nước. Tại sao không?
Phượng Lam
