Bộ Thương mại không có quyền nói trước với dân

Sau khi Báo SGGP đăng bài "Dối dân -Tội gì?" và những phản hồi từ bạn đọc trong cả nước, ngày 17-8, PV SGGP đã có cuộc trao đổi với Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển xung quanh vấn đề này. Trong suốt cuộc trao đổi, Bộ trưởng Trương Đình Tuyển vẫn khẳng định: Bộ Thương mại không có quyền nói trước việc tăng giá xăng dầu mà chỉ có thể thông báo về lý do tăng giá để người dân biết và chia sẻ...

- Phóng viên: Về việc tăng giá xăng dầu, nhiều ý kiến của các chuyên gia cũng như người dân cho rằng cần có thông tin chính xác, kịp thời, sòng phẳng cho các doanh nghiệp và người dân để họ có sự chuẩn bị trước về tâm lý cũng như kế hoạch kinh doanh. Đây là nguyện vọng chính đáng của người dân, thưa bộ trưởng?

- Bộ trưởng TRƯƠNG ĐÌNH TUYỂN: Tôi đã đọc khá kỹ loạt bài trên Báo SGGP. Thực tế thì thế này, Bộ Thương mại không có quyền nói trước với người dân về việc điều chỉnh giá xăng dầu vì đây là vấn đề do Chính phủ quyết định. Khi đã quyết định rồi mới thông báo đến rộng rãi người dân về mức giá mới và lý do tăng giá.

 Tôi muốn nhấn mạnh là chúng tôi chỉ có thể thông báo về lý do tăng giá để người dân biết và chia sẻ. Đó là tôi còn chưa nói đến chuyện đầu cơ khi thông báo trước thời điểm tăng giá. Ngay cả thời điểm tăng giá vừa rồi cũng rất bất ngờ: 4 giờ chiều điều chỉnh giá bán thì 7 giờ sáng, Chính phủ đã họp để thảo luận các phương án và quyết định điều chỉnh ngay trong ngày 9-8.

 Ngay trong cuộc họp đó cũng có nhiều ý kiến khác nhau như cần theo dõi thêm giá thế giới, lại có ý kiến cho rằng không thể chịu đựng được nữa, phải tăng... Sau đó, Bộ Thương mại và Bộ Tài chính đã họp báo để công bố việc điều chỉnh này. Theo tôi, người dân có quyền được biết lý do tăng giá xăng dầu.

- Nhưng ở các nước khác, việc điều chỉnh giá xăng dầu không gây bức xúc cho người dân như cách làm của chúng ta, thưa bộ trưởng?

- Vì ở các nước khác, giá xăng dầu lên xuống theo diễn biến của thị trường, doanh nghiệp được quyền định giá theo thị trường. Nhưng họ cũng không công bố trước hàng tuần liền, chỉ khi nào tăng giá họ mới công bố để tránh hiện tượng đầu cơ. Không có nước nào công bố trước việc tăng giá xăng dầu cả. Việc điều chỉnh giá xăng dầu trong điều kiện hiện nay của Việt Nam vẫn theo nguyên tắc lựa chọn mức độ và bước đi thích hợp; bảo đảm được yêu cầu tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển sản xuất; giảm bớt bù lỗ của ngân sách Nhà nước.

- Được biết, sắp tới Chính phủ sẽ giao Bộ Thương mại chủ động trong việc điều chỉnh giá xăng. Thưa bộ trưởng, sẽ có sự thay đổi nào trong việc công bố thông tin về điều chỉnh giá hay không?

- Sắp tới, Nhà nước sẽ bỏ bù lỗ giá xăng, doanh nghiệp có quyền định giá theo diễn biến thị trường: giá thế giới tăng thì giá trong nước cũng tăng và ngược lại. Nhưng xét toàn cục, giá xăng vẫn có tác động đến đời sống của người dân, nên Bộ Thương mại vẫn nắm quyền kiểm soát dựa trên nguyên tắc doanh nghiệp không bị lỗ.

Nhưng dù có thay đổi, việc công bố thông tin vẫn dựa trên nguyên tắc, khi nào có quyết định tăng giá mới công bố. Việc công bố trước, theo tôi, người dân hưởng lợi thì ít, kẻ đầu cơ hưởng lợi thì nhiều. Nếu có nói trước, cùng lắm mỗi người dân mua cố thêm vài lít xăng nữa, hưởng lợi vài ngàn đồng. Trong khi đó, Bộ Thương mại làm sao gác cửa, kiểm soát được hệ thống kinh doanh xăng dầu lên tới vài ngàn cửa hàng, đại lý bán xăng dầu khi họ biết trước thông tin và găm hàng, đầu cơ. Lúc đó, thị trường sẽ rối loạn, người dân còn chịu thiệt thòi hơn.

- Thưa bộ trưởng, nếu không thể công bố trước được thời điểm cụ thể, người dân và doanh nghiệp vẫn có quyền được biết lộ trình, chẳng hạn, Bộ Thương mại cần minh bạch thông tin về tình hình giá thế giới đang tăng mạnh, việc điều chỉnh giá xăng dầu trong nước là khó tránh khỏi?

- Tôi khẳng định là không thể nói trước được vì việc điều chỉnh giá xăng dầu cần có sự thảo luận trong Chính phủ, thường trực Chính phủ. Ngay cả tôi – Bộ trưởng Bộ Thương mại – cũng không thể một mình quyết định tăng bao nhiêu, tăng vào thời điểm nào thì làm sao có thể nói trước được. Về những thông tin trên Báo SGGP, tôi đang yêu cầu ông Hoàng Thọ Xuân (Vụ trưởng Vụ Chính sách thị trường trong nước – Bộ Thương mại) làm kiểm điểm, làm rõ việc ông ta có tuyên bố với báo chí chưa điều chỉnh giá xăng dầu hay không.

- Xin cảm ơn bộ trưởng!

ĐINH LAN