Đồi Thịt Băm (Hamburger Hill) hoặc cao điểm 937 theo cách gọi của người Mỹ và đỉnh A Bia của người dân bản địa thu hút ngày một đông du khách trong và ngoài nước bởi những câu chuyện về chiến trường xưa và sự chuyển mình mạnh mẽ hôm nay.
Chấn động trời Tây
Đường lên di tích lịch sử quốc gia đồi A Bia ở xã Hồng Bắc, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế những ngày này khá đông người. Hơn 300 đoàn viên và học sinh trên địa bàn miệng nói cười, tay thoăn thoắt phát quang bụi rậm, trang hoàng cờ xí ở sân bay A Bia, khuôn viên và đường lên di tích đồi A Bia để chuẩn bị đón khách về dự lễ khai trương Nhà trưng bày các hiện vật, kỷ vật về Khu di tích đồi A Bia. Qua 78 ảnh tư liệu và 36 hiện vật giới thiệu tại nhà trưng bày, phần nào tái hiện lại sự khốc liệt của chiến tranh dù đã cách nay hơn 40 năm.
A Bia là điểm cao nhất (937m so với mặt nước biển) nằm giữa vùng rừng núi trùng điệp gần biên giới Việt - Lào. Đỉnh A Bia có 3 mỏm đứng thế chân kiềng cao xấp xỉ nhau, cách nhau khoảng 400m. Tại đây, sau thất bại trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, đế quốc Mỹ mở nhiều đợt tấn công vào khắp các địa bàn Thừa Thiên - Huế, trong đó cuộc càn quét vào thung lũng A Lưới. Địch chọn A Bia làm địa điểm tập kết quân, gồm 13 tiểu đoàn Mỹ - ngụy kết hợp với lực lượng không quân, pháo binh, xe tăng yểm trợ, hòng đẩy quân ta ra sát biên giới Việt - Lào, phá vỡ hành lang vận chuyển chiến lược của ta. Song, lợi dụng địa thế hiểm trở cùng thời tiết khắc nghiệt rừng núi, các đơn vị bộ đội chủ lực của ta phối hợp với lực lượng bộ đội địa phương, dân quân du kích đã chủ động tấn công đập tan cuộc hành quân của địch, tiêu diệt 1.500 tên, phá hủy nhiều phương tiện, vũ khí chiến tranh.
Ông Hồ Mạnh Khóa, nguyên Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự huyện A Lưới, nói: “A Bia trở thành biểu tượng chiến thắng, là nơi ghi dấu sức mạnh, ý chí quyết tâm trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc”. Nói cách khác, A Bia được xem là hình ảnh thu nhỏ của cuộc chiến tranh Việt Nam, kể cả mức độ ác liệt của chiến tranh, sự leo thang hiếu chiến của quân địch và sự thất bại thảm hại của quân đội viễn chinh Mỹ. Ở ngọn đồi này, thế trận ngày và đêm, giữa ta và địch giằng co từng gốc cây, từng ụ đất, trên dội xuống, dưới bắn lên, trực thăng thả bom, thiết xa càn quét. Các tờ báo phương Tây lúc bấy giờ đồng loạt phản ánh, đồi A Bia là tử địa, là nỗi khiếp sợ của lính Mỹ, đã gây kinh hoàng, chấn động cả trời Tây.
Một góc Nhà trưng bày các hiện vật, kỷ vật về Khu di tích lịch sử quốc gia đồi A Bia.
Vẫy gọi du khách
Sau bao thăng trầm dâu bể, ít ai có thể ngờ rằng đồi A Bia từng là nỗi khiếp đảm đối với lính Mỹ nay đã thay bằng một màu xanh mới tràn trề nhựa sống. Đồi A Bia huyền thoại trở thành một địa điểm du lịch nổi tiếng trên dãy Trường Sơn. Một con đường bê tông dài 3,5km, nối từ trung tâm xã Hồng Bắc đến đồi A Bia để phục vụ khách du lịch chinh phục quả đồi này. Tại khu vực đỉnh đồi, địa điểm sân bay trực thăng A Bia cũ đã được dựng một nhà bia tưởng niệm. Còn tất cả đều là rừng già. Ở góc Đông nhà bia, vài người phát hiện điểm vọng cảnh lý tưởng. Từ đây có thể phóng tầm mắt xuống thị trấn A Lưới, nằm trên đường mòn Hồ Chí Minh, bao bọc bởi trùng điệp núi rừng. Ông Hồ Xuân Trăng, Chủ tịch UBND huyện A Lưới, phấn khởi: “Đồi A Bia nay trở thành di tích lịch sử thu hút ngày một nhiều khách du lịch hoài niệm về chiến trường xưa, cũng như những người trẻ muốn chinh phục và tìm hiểu về quá khứ hào hùng của cha ông”.
Đặc biệt, khi màn đêm buông xuống, lửa trại bập bùng, du khách sẽ có dịp giao lưu với người dân bản địa. Từ trẻ em, trai làng đến các mẹ, các chị và cả người già, ai cũng niềm nở, nhiệt tình với khách. Khoảnh sân của nhà nghỉ cộng đồng như vỡ ra trong tiếng hát, tiếng cười và tiếng vỗ tay. Chủ và khách cùng ca hát, nhảy múa tưng bừng. Giây phút ấy, dường như đất trời đã hòa làm một, lòng người miền xuôi và miền ngược cũng hòa làm một. Những điệu múa truyền thống đẹp đẽ của dân tộc Tà Ôi, những giai điệu trầm bổng của tiếng khèn, tiếng sáo kéo mọi người xích lại gần nhau, không còn khoảng cách. Bình rượu Đoác đầy rồi lại vơi, cứ thế chủ và khách say sưa ca hát. Không có hoa, mọi người hái những bông hoa dại, cành lá rừng tặng nhau. Đơn sơ, mộc mạc nhưng không kém phần thú vị.
Ngoài ra, đường Hồ Chí Minh cùng quốc lộ 49 nối trung tâm huyện A Lưới với TP Huế và cửa khẩu quốc gia sang tỉnh Salavan, mai kia có thêm cửa khẩu sang tỉnh Sê Kông của nước bạn Lào, đã tạo ra hạ tầng cơ bản cho phát triển kinh tế du lịch. Qua đó, du khách có thể dễ dàng khám phá vẻ đẹp hoang sơ của đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ với dãy rừng nguyên sinh đan xen những địa đạo và hệ thống hang động đã vang danh trong các trận đánh thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước như: A Đon, A Nôr, A Púc, A Ting, Còng A Pó, Động So A Túc, Cà Vá, Động Tiên Công, Kòng…
Đường Hồ Chí Minh chằng chịt hố bom đạn năm xưa, nay đã khoác chiếc áo mới, sinh khí mới toát ra từ những đô thị giữa đại ngàn Trường Sơn. Đặc biệt, với đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống bên dãy Trường Sơn hùng vĩ ở huyện A Lưới thì cung đường này hoàn thành đã giúp họ tiếp cận và dần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng thương mại, du lịch và dịch vụ. Minh chứng là lượng khách nước ngoài tham quan các di tích lịch sử ở A Lưới ngày càng đông hơn. Họ là những cựu binh Mỹ hay những du khách đến từ các nước khác tham quan để biết và hiểu thêm về cuộc kháng chiến trường kỳ của quân và dân Việt Nam. Dẫu phong cách phục vụ của đồng bào chưa được chuyên nghiệp nhưng hầu hết du khách không vì vậy mà thấy phiền lòng. Bởi với kiểu du lịch này, du khách không cần sự chuyên nghiệp mà họ thích bà con giữ nguyên bản sắc văn hóa, những gì vốn có.
Mới đây, đoàn khảo sát du lịch TPHCM và các phóng viên báo, đài đi khảo sát một số điểm du lịch dọc cung đường Trường Sơn nhằm xây dựng một số sản phẩm du lịch phục vụ du khách về thăm chiến trường xưa. Đoàn đã khảo sát di tích đồi A Bia, đồng thời tổ chức giao lưu với các cựu chiến binh huyện và bà con dân tộc Pa Cô, Tà Ôi tại xã Nhâm và Hồng Bắc. Qua đó, các doanh nghiệp lữ hành đến từ TP mang tên Bác sẽ xây dựng các sản phẩm du lịch mới phục vụ du khách về thăm lại chiến trường xưa.
Văn Thắng
