Báo SGGP ra ngày 8-2 có bài “Xử lý nạn lãng phí tài nguyên đất”, phản ánh tình trạng nhiều dự án sau khi đã di dời dân nhưng không triển khai tiếp, kéo dài hàng chục năm, đất hoang hóa, lãng phí, gây bức xúc trong dư luận. Phóng viên Báo SGGP đã trao đổi với ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TPHCM về hướng xử lý các dự án chậm tiến độ trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Toàn Thắng
° Phóng viên: Thưa ông, sau hơn 4 năm rà soát, xử lý các dự án chậm tiến độ theo Nghị Quyết 16/2012 của HĐND TP, kết quả đến nay như thế nào?
- Ông Nguyễn Toàn Thắng: Tính đến tháng 1-2017, UBND TPHCM đã hủy bỏ, chấm dứt văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư và thu hồi, hủy bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất của 576 dự án với diện tích 5.914,8ha và điều chỉnh, cắt giảm quy mô diện tích của 9 dự án, giảm 137,2ha. Sở TN-MT đã công bố công khai trên trang web của sở các dự án chấm dứt, thu hồi hủy bỏ và các dự án được gia hạn tiếp tục thực hiện có điều kiện. Như vậy, đến nay đã cơ bản xử lý chấm dứt tình trạng dự án chậm triển khai. Qua quá trình rà soát, xử lý các dự án chậm triển khai, đến nay các chủ đầu tư đã có ý thức đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, tình trạng dự án chậm triển khai được kéo giảm; quyền lợi của người dân được đảm bảo, giải quyết đúng quy định của pháp luật, tình trạng khiếu nại, bức xúc của người dân liên quan đến dự án giảm đáng kể.
Về hướng xử lý tiếp theo, quy định pháp luật để giải quyết, xử lý đối với những trường hợp dự án đã bị thu hồi chủ trương đầu tư hay tiếp tục được gia hạn… đều khá rõ ràng. Cụ thể, khoản 6 Điều 210 Luật Đất đai 2013 quy định: “Đối với những dự án, hạng mục đã chi trả xong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày luật này có hiệu lực thi hành thì không áp dụng theo quy định của luật này. Trường hợp những dự án, hạng mục đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc đang thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được phê duyệt trước ngày luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt, không áp dụng theo quy định của luật này”. Ngoài ra Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai cũng quy định: “UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm rà soát các trường hợp đang thực hiện thủ tục thu hồi đất trước ngày 1-7-2014 để xử lý theo quy định sau đây: Trường hợp đã có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư, giới thiệu địa điểm hoặc thông báo thu hồi đất gửi đến từng người có đất bị thu hồi hoặc văn bản cho phép chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất thuộc phạm vi dự án từ trước ngày 1-7-2014 nhưng chưa có quyết định thu hồi đất, thì xử lý như sau: UBND cấp tỉnh cho phép tiếp tục thực hiện dự án và áp dụng hình thức thu hồi đất hoặc chủ đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai, nếu phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; UBND cấp tỉnh có văn bản chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan phải dừng thực hiện dự án nếu không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; trường hợp thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh thuộc diện nhà nước thu hồi đất nhưng cho phép chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất thuộc phạm vi dự án mà đến ngày 1-7-2014 còn diện tích đất không thỏa thuận được thì UBND cấp tỉnh quyết định thu hồi phần diện tích đất mà chủ đầu tư và người sử dụng đất không đạt được thỏa thuận để thực hiện dự án đầu tư…
Nói chung căn cứ vào từng dự án cụ thể và các quy định nêu trên, Sở TN-MT sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành và UBND quận, huyện liên quan để rà soát, đề xuất UBND TP xử lý dự án theo quy định.
°Còn quyền lợi của người sử dụng đất sau khi dự án được “xóa treo” hoặc thu hồi?
- Theo quy định của Luật Đất đai 2013, trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật. Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 3 năm chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất, thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi hoặc chuyển mục đích đối với phần diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất. Các dự án sau khi “xóa treo” phải trả lại quyền lợi chính đáng cho người sử dụng đất.
° Trong thời gian tới, kế hoạch tiếp tục rà soát, xử lý dự án như thế nào?
- Đối với dự án có quyết định thu hồi, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất từ trước ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành, nhưng đến sau ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành chưa hoàn thành bồi thường, giải phóng mặt bằng còn lại, Sở TN-MT tiếp tục phối hợp với UBND các quận, huyện và sở, ngành có liên quan trong quý 1- 2017 tổ chức rà soát và đề xuất xử lý theo quy định. Hiện nay, Sở TN-MT đang phối hợp với Cục Thuế thành phố và UBND các quận, huyện triển khai rà soát. Trên cơ sở kế hoạch được duyệt, tổ công tác sẽ làm việc với các chủ đầu tư để tiếp tục rà soát tình hình triển khai thực hiện dự án, tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính, xem xét năng lực, nguồn vốn và cam kết của chủ đầu tư, phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện, để đề xuất UBND TPHCM cho tiếp tục triển khai thực hiện dự án hoặc thu hồi hủy bỏ, chấm dứt thực hiện nếu dự án không phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện được duyệt, chủ đầu tư không còn nhu cầu, không còn khả năng tiếp tục triển khai thực hiện dự án.
Đối với các tổ chức kinh tế đang sử dụng đất (bao gồm các đối tượng sử dụng đất thuộc phạm vi sắp xếp , xử lý theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg, các doanh nghiệp cổ phần hóa và tổ chức kinh tế tư nhân), thực hiện rà soát tình trạng pháp lý, hiện trạng sử dụng đất. Tiến hành phân loại theo tình trạng pháp lý để hướng dẫn các tổ chức thực hiện (tổ chức đã có quyết định giao đất, cho thuê đất và còn thời hạn sử dụng đất). Đối với tổ chức đang sử dụng đất và có văn bản của cơ quan có thẩm quyền cho chuyển mục mục đích sử dụng đất, nhưng chậm thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất và chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính, Sở TN-MT sẽ tiếp tục tiến hành rà soát, đôn đốc… nếu tổ chức tiếp tục chậm triển khai thì tổng hợp, báo cáo UBND TP xử lý theo quy định.
Trà Giang (thực hiện)
