Công ước Paris tạo lập cơ sở chung nhất cho các thỏa thuận đa phương và song phương khác về bảo hộ quyền SHCN. Công ước đề ra nguyên tắc “đối xử quốc gia” (Điều 2) mà theo đó, công dân Việt Nam có quyền được hưởng các điều kiện thuận lợi như công dân của bất kỳ một nước thành viên nào khác trong việc bảo hộ nhãn hiệu (NH) tại nước đó, miễn là tuân thủ các điều kiện và thủ tục quy định đối với công dân của nước tương ứng.
Công ước cũng đề ra nguyên tắc được hưởng quyền ưu tiên trong việc đăng ký mở rộng thị trường quốc tế (các Khoản A,B,C Điều 4) theo đó, nếu một công dân Việt Nam đã nộp đơn đầu tiên để đăng ký NH tại bất kỳ một trong các nước thành viên nào của Công ước, trong thời hạn 6 tháng tiếp theo, nếu tiếp tục nộp đơn đăng ký NH đó vào các nước thành viên khác, sẽ có quyền yêu cầu các quốc gia liên quan xem ngày ưu tiên của các đơn nộp tiếp sau này sẽ là ngày đã nộp đơn đầu tiên. Đặc biệt, Công ước quan tâm đến việc bảo hộ các NH nổi tiếng (Điều 6 bis), theo đó, các nước thành viên có trách nhiệm từ chối hoặc hủy bỏ đăng ký, ngăn cấm việc sử dụng một NH có tính sao chép, bắt chước, phiên dịch ... và có khả năng gây nhầm lẫn với một NH đã được cơ quan có thẩm quyền coi là NH nổi tiếng tại nước đó.
Thỏa ước Madrid và Nghị định thư liên quan đến Thỏa ước thiết lập một hệ thống đăng ký quốc tế cho phép doanh nghiệp Việt Nam sau khi đã được bảo hộ một NH của mình hoặc sau khi đã nộp đơn đăng ký một nhãn hiệu của mình tại một nước xuất xứ (có thể là Việt Nam hay một quốc gia mà tại đó doanh nghiệp có cơ sở kinh doanh thực thụ ...), có thể yêu cầu Cơ quan đăng ký NH của nước xuất xứ làm trung gian nộp đơn đăng ký quốc tế cho NH đó đến Văn phòng quốc tế đặt tại Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO).
Văn phòng quốc tế sẽ chuyển tiếp yêu cầu đăng ký của doanh nghiệp đến các quốc gia thành viên được doanh nghiệp chỉ định. Trên cơ sở đó, mỗi quốc gia được chỉ định sẽ tiến hành xem xét khả năng bảo hộ cho NH đó theo pháp luật NH của quốc gia đó. Việc nộp đơn đăng ký quốc tế theo Thỏa ước hoặc Nghị định thư Madrid cho phép các doanh nghiệp, nếu muốn đăng ký đồng thời một NH vào nhiều nước thành viên khác nhau, chỉ cần làm một đơn đăng ký duy nhất, bằng một ngôn ngữ duy nhất, nộp cho một cơ quan duy nhất là Văn phòng quốc tế của WIPO, vừa tiết kiệm chi phí và công sức, vừa có thể vận dụng nguyên tắc hưởng quyền ưu tiên trong đăng ký quốc tế theo Công ước Paris.
Hiệp định TRIPS một mặt nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy việc bảo hộ một cách có hiệu quả và toàn diện quyền SHTT, mặt khác muốn bảo đảm rằng những biện pháp và thủ tục thực thi quyền SHTT không trở thành các chướng ngại cho hoạt động thương mại quốc tế, đã đưa ra những quy định tối thiểu mà mỗi quốc gia thành viên đều phải tuân thủ, đặc biệt nhấn mạnh các thủ tục và các biện pháp chế tài dân sự, hành chính và hình sự đối với các hành vi xâm phạm quyền, kiểm soát biên giới về SHTT, ngăn ngừa và giải quyết tranh chấp liên quan đến SHTT giữa các nước thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới.
ĐÀO MINH ĐỨC
Thông tin liên quan:
Bài 4: Các Điều ước quốc tế về SHTT và nhãn hiệu mà Việt Nam đã tham gia
Bài 3: Luật SHTT Việt Nam 2005: Các quy định chung liên quan đến nhãn hiệu
Bài 2: Cấu trúc Luật Sở hữu Trí tuệ Việt Nam năm 2005
