15 năm trước, điện ảnh Hàn Quốc đứng bên bờ vực, phim ảnh Hollywood tràn ngập trong nước nhưng hôm nay điện ảnh Hàn Quốc đã trở thành một trong những nền điện ảnh thành công bậc nhất thế giới. Thành công đó bắt đầu từ đâu?
Sự thành công cả trong nước lẫn quốc tế của nền công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc được xem là một hiện tượng hiếm có. Nhìn tổng thể sẽ thấy, điện ảnh Hàn Quốc là nền điện ảnh “phục vụ toàn phần”: các phim nghệ thuật đánh vào thị trường châu Âu và Mỹ không sinh lợi vật chất ngay tức thì mà tạo dựng “thương hiệu” điện ảnh Hàn Quốc trên thế giới với các giải thưởng uy tín, trong khi các phim thương mại đánh mạnh vào thị trường nội địa và khu vực châu Á để gây tiếng vang về doanh thu.
Jeon Ji Hyun, Cha Tae Hyun trong Cô nàng ngổ ngáo.
Không như nhiều quốc gia khác trên thế giới, dường như việc thi thố với phim Hollywood nhập khẩu càng kích thích công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc hơn là đè bẹp nó. Nếu các phim Hollywood được đầu tư kinh phí khổng lồ thì phim Hàn Quốc cũng chẳng thua kém. Họ chấp nhận rủi ro để đầu tư các siêu phẩm nhằm cạnh tranh với điện ảnh Hollywood trên sân nhà. Từ năm 1995-2000, trung bình kinh phí cho một phim Hàn Quốc là 1,7 triệu đôla. Riêng về các phim blockbuster (siêu phẩm thương mại), kinh phí trung bình từ trên 2 triệu đôla lên đến 9,1 triệu đôla.
Các đề tài phim thương mại của Hàn Quốc được mở rộng: từ tình cảm đến hành động, từ hình sự đến chiến tranh... Quan điểm “điện ảnh là giải trí” đã mở rộng cửa cho các bộ phim này xuất xưởng. Năm 1998, bộ phim hành động Shiri nói về chuyện tình của hai tình báo viên Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã lập kỷ lục doanh thu khi thu hút đến 5,78 triệu người xem, vượt qua con số 4,7 triệu lượt người xem phim Titanic ở Hàn Quốc. Các phim hành động xung quanh đề tài này liên tục gây tiếng vang như JSA, Friend, Silmido, và gần đây là Cờ bay phất phới (lập kỷ lục doanh thu khi thu hút gần 12 triệu lượt người xem).
Won Bin và Jang Dong Gun trong Cờ bay phất phới.
Nhận thấy thị trường châu Á rất rộng lớn, họ đã lên một kế sách lâu dài chinh phục thị trường này bằng các phim thương mại, đặc biệt là các phim thể loại tình cảm hài. Hàn Quốc bắt đầu bành trướng văn hóa, hay còn gọi là “cơn sốt Hàn Quốc”, bằng phim truyền hình và cả nhạc pop.
Bị chinh phục bởi truyền hình và âm nhạc (rả rích mỗi ngày), các nhãn hiệu mỹ phẩm và thời trang (đi sâu vào cuộc sống), thị trường châu Á cũng bị thuyết phục bởi các phim điện ảnh Hàn Quốc với những ngôi sao được đào tạo và lăng xê rất bài bản. Các phim thương mại như Vợ tôi là gangster, Xin chào sư phụ, Cô nàng ngổ ngáo tạo nên những “trận cuồng phong” khắp châu Á.
Dĩ nhiên, đã là phim theo dòng thương mại thì những bộ phim này tiếp tục ra phần tiếp theo… đúng mô hình điện ảnh Hollywood. Vợ tôi là gangster 2, Xin chào sự phụ 3 và Cơn lốc tình yêu (được xem như phần trước của Cô nàng ngổ ngáo) tô đậm thêm mảng màu phim thương mại Hàn Quốc. Những phim thương mại này đã đẩy lùi số phim Hollywood nhập khẩu vào Hàn Quốc, từ 76% năm 1984 xuống 14% vào năm 1999.
Nền điện ảnh Hàn Quốc không chỉ bùng nổ trong khu vực mà còn có kế sách để bung ra toàn cầu và tấn công cả Hollywood…
PHAN DIÊN ANH
Bài 1: Trung Quốc tạo nên làn sóng phim siêu phẩm
Bài 2: Hồng Công với những siêu phẩm triệu đô
