Bể hợp đồng

Theo hợp đồng, gói thầu số 7 thi công tuyến cống bao, thiết bị tách dòng và miệng xả ngầm do nhà thầu Liên danh Tianjin-Chec 3 thực hiện, có thời gian thi công 1.085 ngày, đúng ra đã phải hoàn thành từ ngày 14-11-2006.

Tuy nhiên, cho đến nay mới có khoảng 35% khối lượng công việc được hoàn thành. Một cán bộ của Ban quản lý dự án này dự báo: Với tiến độ thi công như hiện nay, phải 5 năm nữa gói thầu này mới xong (?).

• Sự cố liên tục - Tranh cãi triền miên

Không lâu sau khi gói thầu số 7 được khởi công, một loạt các sự cố đã xảy ra. Năm 2004, khi những đốt đầu tiên của giếng số 34 ở đường Phú Mỹ, phường 22 quận Bình Thạnh được hạ xuống thì nhà ở của nhiều nhà dân tại khu vực này bị lún, nứt, có nhà bị lún tới gần 1m.

Theo một báo cáo của ngành chức năng, trong thời gian ấy, đã có gần 80 căn nhà ở quanh giếng 34 bị nứt và nhiều tuyến đường bị lún theo, gây ngập mỗi khi triều cường.

Lúc đầu, nhà thầu thực hiện việc bồi thường cho những hộ dân bị hư nhà khá tích cực. Họ trả tiền thuê nhà cho các hộ có nhà bị hư hỏng nặng (trong thời gian sửa nhà), đền bù thiệt hại thỏa đáng cho dân.

Với những hộ chưa đồng ý mức đền bù, nhà thầu sẵn lòng tạm ứng trước một khoản chi phí để người dân trang trải khó khăn, thậm chí xây lại nhà mới cho dân…

Tuy nhiên, sau này nhà thầu khẳng định họ chỉ chịu trách nhiệm hư hỏng của những căn nhà nằm trong bán kính 60m. Không đồng ý quan điểm ấy, Ban quản lý dự án, tư vấn giám sát và nhà thầu đã thống nhất lại: Nhà thầu sẽ mời một đơn vị độc lập để đánh giá mức độ thiệt hại của nhà dân.

Đồng thuận là thế, nhưng không hiểu sao nhà thầu cứ khất lần với lý do “sợ không được người dân chấp thuận”. Sự việc cho đến nay vẫn chưa được giải quyết rốt ráo và ngày 9-1-2007 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín đã phải yêu cầu Ban quản lý dự án ứng tiền sửa chữa nhà để người dân ăn Tết Nguyên đán 2007 an vui.

Sau sự cố này, nhà thầu đã than phiền rằng thiết kế do tư vấn CDM (CDM International Inc) thực hiện, xác định các vị trí giếng quá gần nhà dân nên mới có sự cố.

Đáp lại, tư vấn thiết kế CDM mà sau này cũng là tư vấn giám sát cho rằng, trong quá trình đấu thầu, nhà thầu đã tìm hiểu thực tế công trường để từ đó đưa đơn giá và giải pháp thi công thích hợp. Vấn đề là họ đã không thực hiện đúng giải pháp thi công nên sự cố mới xảy ra.

Trong khi vụ việc trên chưa được giải quyết dứt dạt thì ngày 2-7-2005, một sự cố khá nghiêm trọng khác đã xảy ra. Một ống kích ống (Robot tự hành) đã bị lún và chìm trong khi đang kích đến gần trạm bơm, kéo theo 3 đoạn cống bao đầu tiên bị lún.

Việc này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công của nhà thầu bởi họ đã phải mất gần 1 năm để kéo ống kích lên. Sự cố lại thổi bùng lên những tranh luận (nếu không muốn nói là bất đồng) giữa nhà thầu và tư vấn giám sát CDM (CDM International Inc).

Nhà thầu cho rằng, việc tư vấn giám sát từ chối không cho họ thực hiện một số giải pháp thi công mà họ đề xuất là nguyên nhân chính gây ra việc này. Ngược lại, tư vấn giám sát khẳng định, nhà thầu đã không thực hiện đầy đủ các biện pháp thi công đã được thống nhất giữa nhà thầu - tư vấn và Ban quản lý dự án.

Sự việc không dừng lại ở đây… Nhà thầu đã có công văn khiếu nại lên UBND TPHCM, Bộ Xây dựng, Ngân hàng Thế giới… Những tranh cãi liên tục giữa nhà thầu và tư vấn giám sát đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công.

• Nhà thầu năng lực tài chính kém?

Theo ông Phan Châu Thuận, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án Vệ sinh Môi trường TPHCM, gói thầu số 7 nói riêng và tất cả các gói thầu khác của dự án đều được đấu thầu quốc tế.

Liên danh Tianjin-Chec 3 đã vượt qua các nhà thầu khác để trúng thầu gói thầu số 7 là nhờ có giá thầu thấp hơn dự toán khoảng 20%.

Ông Thuận cũng khẳng định: Mọi thủ tục đấu thầu đã được tiến hành đúng luật định và nhà thầu cũng đã đóng bảo lãnh 15% giá trị gói thầu đúng như quy định.

Như vậy, không có gì phải phàn nàn về Liên danh Tianjin-Chec 3. Tuy nhiên, những gì diễn ra trên thực tế lại khác. Một cán bộ của Ban Quản lý dự án bật mí: Hiện nay các nhà thầu phụ và các nhà cung cấp thiết bị cho gói thầu này đã có hướng rút dần ra khỏi hợp đồng với nhà thầu chính vì nhà thầu chính (Liên danh Tianjian-Chec 3) không đủ chi phí để trang trải cho họ.

Thậm chí, đã có nhà cung cấp thiết bị yêu cầu chủ đầu tư “siết” nhà thầu chính “giùm” vì nhà thầu chính nợ tiền thiết bị. Một cán bộ của tư vấn giám sát cũng tiết lộ, có nhiều hạng mục nhà thầu đã thi công xong nhưng vẫn không tái lập lại mặt đường vì không có tiền tái lập (?).

Thực hư ra sao chưa rõ nhưng liên tiếp trong thời gian qua Ban quản lý dự án, UBND TPHCM đã có khá nhiều văn bản nhắc nhở nhà thầu tăng cường năng lực: máy móc, tài chính và cán bộ để đẩy nhanh tiến độ thi công và Liên danh Tianjian-Chec 3 tuy cũng có nỗ lực nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.

Kết quả: Thời gian thực hiện hợp đồng đã qua từ lâu nhưng nhà thầu mới thực hiện được khoảng 35% khối lượng công việc.

AN NHIÊN - TUỆ MẪN