Báo SGGP đã có nhiều bài viết cảnh báo về những sản phẩm là thực phẩm dinh dưỡng nhưng được quảng cáo thổi phồng lên “có công dụng chữa bá bệnh”. Sau sản phẩm cây nha đam của Lô Hội, các loại thảo dược của Vision, nay những phân phối viên (PPV) của Công ty Tahitian Noni International VN - tại cao ốc 37 Tôn Đức Thắng TPHCM, lại giới thiệu sản phẩm nước trái nhàu (noni juice) như là một loại nước uống “siêu linh dược trị bá bệnh”.
- Nước ép trái nhàu: thần dược thiên nhiên?
Trước khi trực tiếp giải thích về sản phẩm trái nhàu, PPV Nguyễn Thị Ch. đưa ra nhiều tài liệu nói về sản phẩm. Nội dung quảng cáo nêu nhiều dẫn chứng chưa ai xác minh. Bà Olgasmith 73 tuổi bị tắc nghẽn đường ruột sau phẫu thuật, bác sĩ cho biết bà chỉ có thể sống được 6 tiếng đồng hồ nữa. Thế nhưng noni juice đã… cứu sống bà, ngoài ra còn giúp bà giảm đau nhức hai vai - triệu chứng mà bà đã chịu đựng suốt 30 năm qua. Cô Cheryl Peters bị bướu ở cổ họng, sau yết hầu. Sau khi cô dùng noni juice được vài tuần, bướu teo lại một nửa.
Lời quảng cáo về noni juice của PPV Nguyễn Thị Bích C. có vẻ hùng hồn hơn: “Mặt có mụn, dùng nước thoa lên sẽ hết mụn. Bị lở loét do bệnh ung thư, nước trái nhàu thoa lên sẽ làm khô vết loét. Một bệnh nhân bị ung thư, bác sĩ trả về chờ chết. Sau khi uống nước trái nhàu đã… sống thêm một thời gian rất lâu”... Không chỉ nói thao thao về công dụng của nước noni, các PPV đều có thể tự hướng dẫn khách hàng cách uống theo… ý mình.
Các PPV đều cho rằng đây không phải là thuốc, nhưng điều “thần diệu” của sản phẩm nước hoa quả này là tất cả các loại bệnh đều có thể dùng hiệu quả với một loại noni juice duy nhất. Tuy nhiên, sản phẩm không bán tự do bên ngoài, người tiêu dùng phải mua qua các PPV, phần lớn là mua cả thùng 4 chai (mỗi chai 1 lít) với giá 2,4 triệu đồng.
- Dối gạt người tiêu dùng
Lương y Huỳnh Văn Quang (Hội Đông y quận 5) cho biết, cây nhàu có tên khoa học là Morinda citrifolia L. thuộc họ cà phê. Trong dân gian thường hay dùng quả để ăn. Vỏ rễ cây nhàu có tác dụng êm dịu thần kinh, lợi tiểu nhẹ, nhuận tràng. Ở miền Nam, vỏ rễ nhàu được dân gian dùng chữa bệnh cao huyết áp. Quả nhàu thường được chấm với ít muối để ăn giúp dễ tiêu hóa, điều kinh, huyết trắng, cảm ho. Quả được nướng chín ăn để chữa lỵ, có lợi cho người đái tháo đường. Lá nhàu rửa sạch, giã nát đắp chữa mụn nhọt, nhanh kéo da non.
Người dân còn dùng quả nhàu ngâm thuốc rượu để chữa đau lưng, nhức mỏi chân tay. Thế nhưng, đến nay vẫn chưa có một tài liệu y học nào cho rằng chỉ có một loại thực phẩm dinh dưỡng hay nước giải khát mà có thể cùng lúc chữa hết nhiều loại bệnh.
Nước trái nhàu nhập vào Việt Nam dưới dạng là nước hoa quả, thông qua Cục Quản lý chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm-Bộ Y tế. Nếu nước trái cây này thật sự có tác dụng với một số loại bệnh thì rất có thể đây là một loại sản phẩm có pha thêm dược liệu trong quá trình sản xuất. Khi đã có sự hiện diện của dược liệu trong sản phẩm, có hướng dẫn liều dùng thì đó chính là thuốc. Đã là thuốc thì không thể uống nước này tự do như… sữa hay nước ngọt. Ngoài ra, không phải đối tượng nào uống cũng được, đặc biệt đối với trẻ em và những người có vấn đề bệnh lý về bệnh tim mạch.
Được biết, Sở Y tế TPHCM đang phối hợp với một số ban ngành kiến nghị với UBND TP cấm hình thức kinh doanh đa cấp trên địa bàn, đặc biệt đối với những sản phẩm liên quan đến sức khỏe người dân. Đây là hình thức kinh doanh rất dễ dối gạt người tiêu dùng qua quảng cáo… truyền miệng.
TRƯƠNG NGỌC-MINH XUÂN
