Lâu nay, bệnh nhân có nhu cầu khám, chữa bệnh, chăm sóc, theo dõi bệnh (gọi chung là chăm sóc sức khỏe tại gia - CSSKTG), phần lớn nhờ sự quen biết cá nhân với bác sĩ. Gần đây, tại TPHCM, dịch vụ CSSKTG ngày càng phát triển.
- Nhu cầu tăng
Nhiều người cao tuổi muốn được CSSKTG hơn ở BV. Ảnh: MAI HẢI
Bà Đỗ Thị Lệ Thu, phụ trách bộ phận tiếp nhận CSSKTG BV Đa khoa Hồng Đức cho biết, bệnh viện chưa thống kê đầy đủ số lượng bệnh nhân được CSSKTG nhưng nhu cầu này ngày càng tăng so với những năm trước. Các BV Hoàn Mỹ, Vạn Hạnh, Triều An, Vạn Xuân, Trung tâm Y tế quận 5… đều thành lập hẳn một ban hoặc khoa CSSKTG, bình quân mỗi tháng nhận từ 40 – 50 trường hợp yêu cầu. Ngoài ra, các bác sĩ tự do và nhiều phòng khám tư cũng mở dịch vụ CSSKTG.
Các đơn vị có dịch vụ CSSKTG cho biết, hiện số lượng bệnh nhân sau xuất viện hay các bà mẹ trẻ (hậu phẫu, hậu sản) và bé sơ sinh cần tiếp tục điều trị tại gia đang tăng, đặc biệt nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình tại nhà đã bắt đầu hình thành ở nhiều gia đình… Ngoài ra, nhiều người bệnh (do tai nạn) hay đau ốm… đi lại khó khăn cũng có nhu cầu CSSKTG. Phương thức CSSKTG của các BV đều giống nhau.
Khi nhận yêu cầu từ bệnh nhân, tùy vào từng trường hợp cụ thể, BV sẽ cử BS hay y tá hoặc điều dưỡng đến. Ví dụ ở BV Phụ sản Hùng Vương, các BS, y tá, hộ lý CSSKTG được phân công theo địa bàn hoạt động. Mỗi nhân viên đều đeo bảng tên có dán hình và có giấy giới thiệu của BV. Khi bệnh nhân yêu cầu, BV sẽ cử người đến. Sau khi được chăm sóc, bệnh nhân điền vào phiếu những chi tiết dịch vụ họ vừa được thụ hướng, có cả phần góp ý, sau đó nộp phiếu cho BV.
Theo BS Trịnh Đình Xuân, Giám đốc BV Đa khoa Vạn Xuân, CSSKTG rất cần thiết bởi người bệnh có thể chủ động thời gian khám, chữa bệnh, chăm sóc vết thương, chích thuốc… Ngoài ra, BS gia đình có thể phát hiện sớm các bệnh và tư vấn cho thân chủ hướng điều trị, chế độ dinh dưỡng, các xét nghiệm cận lâm sàn cần thiết để ngăn chặn các bệnh nguy hiểm như mạch vành gây tai biến, tim mạch, các triệu chứng ung thư… Đặc biệt, qua CSSKTG, trong quá trình theo dõi bệnh, các BS gia đình sẽ lưu trữ thông tin về thân chủ để tiện đối chiếu, chẩn đoán sau này khi người bệnh cần điều trị.
- Cần đa dạng dịch vụ CSSKTG
Qua khảo sát cho thấy, phần lớn dịch vụ CSSKTG hiện nay tại TPHCM phát triển tự phát, manh mún, quy mô còn nhỏ lẻ, chưa tạo được sự an tâm, tin tưởng cho bệnh nhân. Mặt khác, phần nhiều các BV lớn - đặc biệt là BV công lập - do quá tải về số lượng bệnh nhân nên chưa thật sự chú trọng đến dịch vụ CSSKTG và chưa tạo được kênh dịch vụ CSSKTG một cách bài bản.
Về mặt quản lý, theo BS Đặng Văn Quỳ – Phó phòng Quản lý dịch vụ y tế (Sở Y tế TPHCM), hiện có 3 nhóm CSSKTG gồm: BS có giấy phép hành nghề (BS có phòng mạch riêng); các BV, phòng khám có dịch vụ khám tại nhà và các BS hành nghề tự do (không giấy phép hành nghề). Trong xu hướng xã hội hóa dịch vụ CSSKTG thì đây được xem là hướng đi tốt, tuy nhiên, hiện có nhiều BS hành nghề không giấy phép nên rất khó quản lý. Không ít BS chưa có kinh nghiệm nên khi CSSKTG đã để xảy ra trường hợp đáng tiếc.
BS Phan Anh Tuấn, BV Hoàn Mỹ, cho rằng do chưa có những tổ chức nghề nghiệp cho BS gia đình hoạt động nên chất lượng CSSKTG đang bị thả nổi.
BS Trịnh Đình Xuân cho biết thêm, trên thế giới có những nhóm BS gia đình chuyên CSSKTG theo lịch hằng ngày, tuần, tháng, quý. Nhiều gia đình thuê hẳn BS để theo dõi sức khỏe cho cả nhà. Những nhóm BS này được cấp phép hành nghề và được quản lý rất chặt chẽ. Ngoài ra còn có dịch vụ chăm sóc thay thế gia đình (substitute family care services) chăm sóc những bệnh nhân không có khả năng tự chăm sóc cho mình. Nên chăng ở Việt Nam cần có những mô hình tương tự?
NGUYỄN TẤN VIỆT
