Là một địa phương có sân golf đầu tiên trong cả nước nhưng với vị trí địa lý bất lợi - nằm xa trung tâm kinh tế lớn nhất nước là TPHCM và Hà Nội thì ít ai nghĩ rằng Lâm Đồng đang thu hút nhiều nhà đầu tư làm sân golf. Nhưng liệu sẽ có nhiều người dân được lợi khi tất cả các dự án được triển khai?
Từ sân cù đầu tiên
Hồ Đạ Ròn sẽ thành sân golf gồm 750 ha đất và mặt nước.
Đà Lạt là đô thị nghỉ dưỡng đầu tiên ở Việt Nam và cũng là nơi đầu tiên ở nước ta có sân golf mà người dân địa phương gọi là đồi Cù, sân Cù.
Nơi đây vốn là sân golf 9 lỗ có diện tích 71,5 ha được đầu tư để phục vụ cho nhu cầu vui chơi – nghỉ dưỡng của các quan chức Pháp và cựu hoàng Bảo Đại thời xứ Đông Dương bị người Pháp đô hộ cách đây đã hơn 60 năm, người dân địa phương thấy trái golf lăn cù nên gọi luôn là đồi Cù đến bây giờ.
Việc thiết kế một sân golf nằm cạnh hồ Xuân Hương ở giữa trung tâm thành phố là một điểm nhấn kiến trúc trong quá trình kiến thiết Đà Lạt, tạo ra một lá phổi xanh – một không gian xanh giữa lòng đô thị này.
Khi người Pháp rút khỏi Đông Dương thì sân golf trở thành một điểm vui chơi, giải trí rất phổ thông, không mất tiền của người phố núi lẫn du khách – là nơi thả bộ, thả diều, dã ngoại lý tưởng.
Mãi đến năm 1992, sân golf Đà Lạt mới hoạt động trở lại khi Tập đoàn Đa Nao (Hồng Kông, Trung Quốc) liên doanh với Công ty Du lịch Lâm Đồng đầu tư 40 triệu USD nâng cấp thành sân golf 18 lỗ và nâng cấp 2 khách sạn Dalat Sofitel Palace (5 sao) và Dalat Novotel (4 sao).
Bùng nổ sân golf
Với khí hậu cao nguyên mưa nhiều, đường sá đi lại từ TPHCM, các tỉnh miền Đông lên chưa thuận tiện cùng với sự vươn lên mạnh mẽ của 2 thành phố du lịch khác trong khu vực là Nha Trang và Phan Thiết nên trong một thời gian dài, các dự án sân golf ở Đà Lạt – Lâm Đồng hầu như ít được giới đầu tư quan tâm.
Tuy nhiên, trong vòng 2 năm qua, Lâm Đồng đã thực sự trở thành một điểm đến hàng đầu của giới đầu tư nếu chỉ tính riêng trên lĩnh vực sân golf. Năm 2007, một vị lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, tỉnh dự kiến quy hoạch 5 sân golf 36 lỗ trong đó có 3 sân golf ở KDL hồ Tuyền Lâm, khu Đan Kia –Suối Vàng, khu hồ Đại Ninh nhưng tính đến nay toàn tỉnh đã có 10 dự án sân golf đã được chấp thuận chủ trương với tổng diện tích đất và mặt nước lên đến 6.551 ha, bình quân mỗi dự án là 655 ha đất và mặt nước. Trong đó có 1 sân golf Đà Lạt đã đi vào hoạt động, 2 dự án đã động thổ là sân golf Đạ Ròn (huyện Đơn Dương) và K’Rèn (huyện Đức Trọng).
Không chỉ có giới đầu tư nước ngoài mà giới đầu tư trong nước cũng sốt sắng tìm đến ở Lâm Đồng với 6 dự án sân golf có tổng vốn đăng ký đầu tư 779 triệu USD.
Có “lạm phát” sân golf?
Nếu chỉ tính đơn thuần về con số vốn đăng ký thì tổng vốn đầu tư vào 10 dự án có mục tiêu kinh doanh sân golf ở Lâm Đồng lên đến 832 triệu USD nhưng hiệu quả kinh tế – xã hội của các dự án sân golf đến đâu vẫn đang là một ẩn số.
Giống như ở các địa phương khác, một số dự án sân golf ở Lâm Đồng sẽ đẩy nông dân rơi vào cảnh mất đất sản xuất, dễ thất nghiệp trong lúc họ đang sản xuất ổn định với giá trị hàng hóa cao. Như những hộ chuyên trồng hoa, rau như khu vực xã Hiệp An (dự án sân golf K’rèn) có doanh thu lên đến hơn 100 triệu đồng/ha/năm, khi Nhà nước thu hồi đất nhiều hộ sẽ chỉ được đền bù theo giá đất nông nghiệp thì sẽ mất đi một số tiền lớn, khi sân golf đi vào hoạt động cũng không thể giải quyết việc làm cho toàn bộ số lao động mất đất.
Với dự án sân golf ở hồ Lộc Thắng (huyện Bảo Lâm), một lãnh đạo huyện cho biết đang băn khoăn vì nhà đầu tư lấy tới 348 ha mặt đất và 280 ha mặt nước để làm sân golf và sẽ có hơn 100 hộ trồng chè sẽ bị ảnh hưởng.
Về quy mô đất đai, có sự chênh lệch khá lớn giữa các dự án sân golf có nguồn vốn nước ngoài - chỉ 380ha đất/dự án so với trong nước - lên đến 851 ha/dự án, gấp hơn 2 lần? Chỉ với 6 dự án đầu tư sân golf trong nước đã được UBND tỉnh Lâm Đồng thỏa thuận địa điểm hoặc cấp giấy chứng nhận đầu tư là 5.111 ha nhưng trong đó diện tích dành cho sân golf chỉ chiếm 19,38%.
Sau khi trừ đi diện tích làm sân golf, với hơn 80% diện tích đất hay mặt nước còn lại các nhà đầu tư tha hồ mà đầu tư khách sạn cao cấp, khu nghỉ dưỡng đi kèm để thu lợi và như thế, cái mà các nhà đầu tư sân golf quan tâm chính là đất đai ngoài sân golf đi kèm trong dự án.
Với 2 khách sạn cao cấp, 1 sân golf chiếm 71,5 ha giữa lòng thành phố nhưng trong 3 tháng đầu năm 2008, ngân sách Lâm Đồng chỉ thu được 183.178 USD – một con số khá khiêm tốn.
Về vị trí các sân golf cũng có sự bất hợp lý khi quanh Đà Lạt tập trung quá nhiều sân golf gồm 1 sân golf hiện hữu, sân golf ở hồ Tuyền Lâm, sân golf K’rèn (huyện Đức Trọng), sân golf Đạ Sa (Lạc Dương), Chưa kể khu Đan Kia – Suối Vàng đã được quy hoạch 1 sân golf từ lâu.
Có lẽ Lâm Đồng cần tránh tình trạng nóng vội trong thu hút đầu tư, nên xem xét thật kỹ việc quy hoạch lại sân golf cả về số lượng lẫn diện tích trên cơ sở thẩm định thật kỹ hiệu quả của từng dự án, hạn chế đến mức thấp nhất việc giải tỏa, di dời dân để tránh lãng phí nguồn tài nguyên đất đai, tránh gây tác động xấu đến một bộ phận dân cư.
VĂN PHONG
