Sau giải phóng, Công ty cổ phần Cơ khí A74 được nhà nước cho thuê hơn 10 ha đất và nhà xưởng tại phường Linh Tây, quận Thủ Đức, TPHCM để sản xuất máy và thiết bị nông nghiệp. Thế nhưng, thay vì sản xuất, trong nhiều năm liền doanh nghiệp lại tự biến một phần thành nhà ở, phần còn lại tiếp tục “xẻ thịt” cho thuê, để rồi các đơn vị được thuê đem… cho thuê tiếp để hưởng chênh lệch!
- Đất sản xuất thành... nhà ở
Theo báo cáo của UBND quận Thủ Đức, khu đất tại khu phố 1, phường Linh Tây, quận Thủ Đức, do Công ty cổ phần Cơ khí A74 đang quản lý sử dụng trước giải phóng là Trung tâm Thương mại Thủ Đức, thuộc sở hữu tư nhân. Sau giải phóng, ngày 4-3-1976, UBND cách mạng TP có quyết định giao trung tâm này cho Xí nghiệp Cơ khí A74 (tiền thân của Công ty cổ phần Cơ khí A74) sử dụng. Thực hiện Chỉ thị 245 ngày 22-4-1996 của Thủ tướng Chính phủ về việc giao, thuê đất, ngày 9-1-1998 UBND TP có quyết định cho Xí nghiệp Cơ khí A74 (lúc này đã đổi tên thành Nhà máy Cơ khí Nông nghiệp Thủ Đức) thuê 12 ha nhà đất trong khu vực nói trên, sau đó cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng cho đơn vị.
Mục đích cho thuê là để Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức phục vụ sản xuất máy và thiết bị nông nghiệp trong thời hạn 50 năm. Tháng 10-1998, Thủ tướng Chính phủ có quyết định thu hồi gần 2,35 ha cho Công ty Cơ khí thực phẩm thuê nên diện tích mà Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức sử dụng thực tế còn gần 10,4ha.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi được giao quản lý sử dụng phần nhà đất nói trên, vào tháng 3-1989, Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức đã có văn bản xin cấp phép xây dựng khu tập thể nhằm giải quyết chỗ ở cho CBCNV. Khu đất xin xây khu tập thể có diện tích 1,3ha. Và ngày 3-5-1989, UBND huyện Thủ Đức đã cấp phép cho đơn vị xây dựng 50 căn nhà ở cho CBCNV, mỗi căn 48m2, tổng cộng là 2.400m2. Dù vậy, sau khi được cấp phép xây dựng, Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức không đầu tư xây dựng theo giấy phép được cấp mà lại ra quyết định… giao đất cho từng hộ để các hộ tự xây dựng nhà ở.
Tổng cộng trong thời gian từ 1989 đến 1996, có 71 hộ được giao đất theo kiểu này, mỗi hộ từ 46m2 đến 200m2 . Ngoài ra, Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức còn tự xây dựng thêm 2 căn nhà tập thể cho CBCNV sử dụng, mỗi căn 32m2. Tính ra, tổng diện tích đất trở thành… nhà ở theo quyết định của Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức trên đất được thuê phục vụ sản xuất lên đến xấp xỉ 1,27ha. Đến thời điểm hiện nay, có 9 hộ trong số trên đã bán nhà cho người khác. Đáng chú ý, có 11 hộ CBCNV dù đã được giao đất để xây dựng nhà ở nhưng vẫn tiếp tục chiếm khu nhà A và B của đơn vị.
- Lấy đất thuê... cho thuê lại!
Không chỉ cấp đất cho CBCNV xây nhà ở, theo tìm hiểu của phóng viên, từ tháng 2-1992 đến nay, Nhà máy Cơ khí nông nghiệp Thủ Đức (sau này là Công ty Cơ khí A74) còn ký hợp đồng cho 10 đơn vị thuê lại nhà xưởng và đất mà đơn vị được nhà nước cho thuê để sản xuất kinh doanh trong thời hạn từ 5 đến 20 năm. Tổng diện tích cho các đơn vị này thuê lên đến hơn 4,16ha, trong đó có hơn 2,9ha đất, 1,162ha nhà xưởng.
Điều đáng nói là sau khi ký hợp đồng thuê với Công ty Cơ khí A74, một loạt đơn vị thuê đất lại tiếp tục đem nhà xưởng được thuê cho… thuê lại để hưởng chênh lệch. Các tài liệu mà phóng viên có được cho thấy, tại phần đất mà Công ty cổ phần Năm Châu thuê (gồm xấp xỉ 1,2ha đất và 300m2 nhà), sau khi thuê của Công ty Cơ khí A74, năm 2004 doanh nghiệp này đã đầu tư xây dựng nhà xưởng, đường nội bộ rồi cho 6 đơn vị trong và ngoài nước thuê lại làm nơi sản xuất kinh doanh trên tổng diện tích hơn 1,2ha.
Theo điều tra, số tiền mà Công ty Năm Châu thu được qua việc cho thuê nhà xưởng này tính đến hết năm 2006 lên đến trên 3 tỷ đồng, so với tổng chi phí mà doanh nghiệp thuê lại của Công ty Cơ khí A74 đến thời điểm này là chưa đến 669 triệu đồng. Còn DNTN Lâm sản Trường An, từ tháng 4-2002 cho Công ty TNHH Chế biến gỗ Trường Thành thuê lại 1.220m2 (570m2 nhà và 650m2 kho) với giá thuê 8.000.000 đồng/tháng. Tương tự, Công ty TNHH Anh Khoa, sau khi thuê 7.000m2 (2.000m2 nhà xưởng và 5.000m2 đất trống) của Công ty Cơ khí A74, đã cho 2 đơn vị khác thuê lại một phần: Cơ sở chế biến gỗ xuất khẩu Nguyễn Thụy thuê 2.000m2, Công ty TNHH sản xuất đồ gỗ Vân Bon thuê 300m2…
Toàn bộ các đơn vị thuê mặt bằng, nhà xưởng của Công ty cổ phần A74, kể cả các đơn vị thuê lại mặt bằng, nhà xưởng của các đơn vị này, đều được cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép đầu tư (đối với các đơn vị có vốn nước ngoài) tại địa chỉ này.
Dự kiến trong tháng 5 này, Thanh tra TP sẽ có kết luận chính thức trình UBND TP.
PHẠM TRƯỜNG