Bộ Công thương vừa phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức lễ trao giải cho các tòa nhà tiết kiệm năng lượng (TKNL) lần 9-2015. Đến nay cuộc thi đã quy tụ được 500 tòa nhà khắp cả nước tham gia, trong đó Bộ Công thương đã lựa chọn được 229 tòa nhà để vinh danh. Đây là những công trình có giải pháp, thiết kế, quản lý sử dụng công nghệ hiệu quả năng lượng; được xem là những mô hình tiêu biểu về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Theo khảo sát của Trung tâm TKNL TPHCM, đối với tòa nhà là trụ sở cơ quan hành chính, thiết bị sử dụng nhiều năng lượng là điều hòa không khí chiếm trên 70% tổng năng lượng sử dụng; đèn chiếu sáng chiếm 10%; các thiết bị khác như máy móc văn phòng, thang máy, máy bơm nước chiếm khoảng 20%. Đối với tòa nhà là trung tâm thương mại, siêu thị, 75% năng lượng được tiêu tốn bởi điều hòa không khí; 10% là thiết bị chiếu sáng, các thiết bị khác chiếm 15%. Đối với khách sạn, các con số này lần lượt là 60%, 25% và 15%. Tiềm năng TKNL tại các tòa nhà ở TPHCM tương đối lớn khoảng 10%-40%. Tại TPHCM, mỗi năm xây dựng mới khoảng 3,5 triệu m² các công trình, do đó nhu cầu về năng lượng trong các tòa nhà cao tầng là rất lớn. Mỗi năm, TPHCM trích 14%-15% GDP dành cho nhu cầu về năng lượng, chi gần 13.000 tỷ đồng trả cho mức tiêu thụ năng lượng.
Theo một số ý kiến, hiện nay, việc sử dụng năng lượng ở các tòa nhà xây dựng hiện nay còn nhiều bất cập, gây thất thoát, lãng phí, hiệu quả sử dụng năng lượng thấp. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do hệ thống các văn bản chính sách về TKNL chưa đồng bộ; một số quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn hướng dẫn kỹ thuật về TKNL nói chung và các công trình xây dựng nói riêng còn thiếu. Tình trạng phổ biến hiện nay là việc lắp đặt hệ thống điều hòa không khí không phù hợp; không vệ sinh, bảo dưỡng định kỳ; lớp vỏ công trình có thiết kế và vật liệu không đảm bảo yêu cầu TKNL, thiết bị chiếu sáng còn sử dụng nhiều bóng đèn sợi đốt. Ngoài ra, hiểu biết và các hành động TKNL của người sử dụng còn hết sức hạn chế. Bộ Xây dựng cũng đã đưu ra nhiều tiêu chuẩn như “nhà cao tầng, nhà văn phòng - hướng dẫn thiết kế sử dụng năng lượng, tiết kiệm và hiệu quả”. Tuy nhiên, chưa có những hướng dẫn đồng bộ cũng như những chế tài cụ thể đối với việc TKNL trong những công trình vì thế tiềm năng TKNL trong các công trình hiện nay vẫn còn bỏ ngỏ.
Ông Trịnh Quốc Vũ, Tổng cục Năng lượng, Bộ Công thương cho biết, nếu các công trình xây dựng áp dụng đồng bộ các giải pháp thiết kế kiến trúc; sử dụng các vật liệu TKNL; lắp đặt và vận hành các thiết bị có hiệu suất năng lượng cao; có cán bộ quản lý năng lượng đủ trình độ; tận dụng không gian, ánh sáng tự nhiên…, thì có thể tiết kiệm từ 30%-40% năng lượng tiêu thụ. TKNL trong các công trình xây dựng là xu thế chung của thế giới nhằm hướng đến việc xây dựng các công trình xanh, trong đó sử dụng đồng bộ các giải pháp từ thiết kế công trình, sử dụng thiết bị và vật liệu xanh. Đặc biệt, cần khuyến khích ngành công nghiệp vật liệu xây dựng phát triển các loại vật liệu không nung, vật liệu thân thiện môi trường, vật liệu tái chế; các giải pháp thiết kế công trình hướng đến việc tận dụng tối đa năng lượng từ thiên nhiên như ánh sáng, gió kết hợp với các thiết bị sử dụng năng lượng tái tạo. Xu hướng đầu tư phát triển bất động sản theo hướng thân thiện với môi trường và lựa chọn các giải pháp “xanh” cho công trình chắc chắn sẽ giúp các chủ đầu tư giảm chi phí đáng kể trong việc sử dụng tài nguyên, đồng thời giảm phát hiệu ứng nhà kính cho cộng đồng.
MINH HẢI
