Sáng 20-11, đại biểu Quốc hội (ĐB) thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD-ĐT (Nghị quyết 71).
ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) bày tỏ xúc động khi ngay dòng đầu tiên trong quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 71 không chỉ khẳng định “GD-ĐT là quốc sách hàng đầu”, mà còn nêu “là quyết định tương lai dân tộc”.
Điều đó đã thể hiện vị trí đặc biệt quan trọng và sứ mệnh rất lớn lao của GD-ĐT.
Nghị quyết cũng thể hiện rất rõ sự tập trung, ưu tiên, dồn nguồn lực cho giáo dục, đúng với truyền thống hiếu học của người Việt Nam.
Vì vậy, nghị quyết của Quốc hội không chỉ cụ thể hơn mà còn thể hiện sâu sắc, đậm nét, vượt trội so với những yêu cầu định hướng của Nghị quyết 71.
Theo ĐB Hoàng Văn Cường, để có một nhà trường tốt thì yếu tố mang tính quyết định là phải có đội ngũ giáo viên tốt, tâm huyết về nghề, yêu nghề, đặc biệt phải coi trọng danh dự nghề nghiệp.
Vì vậy, khâu quan trọng nhất trong tuyển dụng là thi tuyển phải làm sao tạo một sân chơi lớn để tất cả những người mong muốn trở thành giáo viên cùng có cơ hội đua tài.
ĐB cho rằng, nếu sở GD-ĐT đứng ra tổ chức một cuộc thi chung cho tất cả các trường cần tuyển dụng giáo viên trong toàn tỉnh thì sẽ có một thước đo chung cho tất cả ứng viên. cơ quan quản lý sẽ loại ngay những ứng viên không đáp ứng yêu cầu làm giáo viên cho bất cứ trường nào trong tỉnh.
với kết quả thi tuyển đó, các trường, các xã chỉ việc lựa đủ số lượng cần tuyển dựa trên điểm của ứng viên đăng ký từ cao xuống thấp; giáo viên không được tuyển vào trường này, có thể đăng ký trường khác bằng chính kết quả thi chung đó, giúp tăng số lượng đăng ký để các trường lựa chọn và tăng cơ hội tuyển dụng cho ứng viên.
Ngược lại, nếu giao cho từng trường, từng xã tự tổ chức thi tuyển thì số đề thi, số hội đồng thi sẽ nhân lên tương ứng, không chỉ gây tốn kém, lãng phí, mà chất lượng đề thi giữa các trường cũng không đồng đều, dẫn đến chất lượng giáo viên tuyển dụng không đều.
Ngoài ra, ứng viên thi trường này không đỗ lại sang trường khác thi, vừa vất vả vừa không biết khả năng của mình có thể được vào trường nào để đăng ký.
Do vậy, ĐB Hoàng Văn Cường đề nghị giao sở GD-ĐT tổ chức thi tuyển chung cho tất cả các trường trong toàn tỉnh sẽ hiệu quả, công bằng và giúp cho ứng viên lựa chọn minh bạch hơn. Mặt khác, điều này cũng tránh được tình trạng thiếu giáo viên do di cư. Do đó, nên giao sở GD-ĐT quyền tuyển dụng và điều động như dự thảo nghị quyết, không nên để các trường tự thỏa thuận hoặc giáo viên phải tự mày mò xin chuyển từ trường thừa sang trường thiếu.
ĐB Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) lại đồng tình giao thẩm quyền điều động, bố trí nhà giáo cho Chủ tịch UBND cấp xã để phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng không tách với sự quản lý về chuyên môn và nghiệp vụ, năng lực quản lý giáo dục từ phía ngành giáo dục thông qua cơ chế phối hợp chặt chẽ.
ĐB cho rằng, chỉ phân cấp một phần cho địa phương để có sự nhất quán trong nhìn nhận, đánh giá công tác cán bộ cũng như quản lý toàn diện đội ngũ.
ĐB Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) cho rằng, quyền tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển của giám đốc sở GD-ĐT và UBND cấp xã là cần thiết, bảo đảm phân cấp.
Nhưng ĐB đề nghị bổ sung quy định cụ thể để bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng trong quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển. Đặc biệt, cần có quy định rõ về sự phối hợp giữa giám đốc GD-ĐT với chính quyền địa phương cấp xã - nơi cử đi và nơi tiếp nhận - nhằm ngăn ngừa nguy cơ lạm dụng, tiêu cực và giảm thiểu vướng mắc khi triển khai.
