Theo thông tin từ Ủy ban Chứng khoán nhà nước, từ đầu năm 2014 đến nay, thị trường chứng khoán (TTCK) đã thu về khoảng 7.000 tỷ đồng từ các hoạt động đấu giá cổ phần với tỷ lệ thành công lên đến 60%. Sự thành công này có sự đóng góp lớn từ các thương vụ IPO (đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng) của các tổng công ty lớn.
Nhiều thương vụ IPO “đình đám”
Quá trình cổ phần hóa các DN Nhà nước diễn ra mạnh mẽ từ đầu năm 2014 nên TTCK đã có khoảng 50 phiên đấu giá cổ phần trên cả 2 sàn HNX và HOSE. Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HOSE) cho biết, từ đầu năm đến nay, HOSE đã thực hiện 21 phiên đấu giá cổ phần/27 hồ sơ đăng ký, tăng 1,3 lần so với cùng kỳ năm 2013. Trong 21 phiên đấu giá này có 10 phiên IPO, 9 phiên bán bớt cổ phần phần vốn nhà nước tại DN, 1 phiên đấu giá quyền mua cổ phần và 1 phiên chào bán theo giấy chứng nhận chào bán cổ phần ra công chúng của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Báo cáo của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), đến cuối tháng 9-2014, các phiên đấu giá tại HNX cũng tăng 1,64 lần so với số phiên đấu giá của cả năm 2013, với 41 phiên.
May veston xuất khẩu tại một công ty thành viên Vinatex, tập đoàn vừa tiến hành IPO vào tháng 9-2014. Ảnh: Cao Thăng
Trong khi 2 quý đầu năm 2014, thị trường đã chứng kiến nhiều thương vụ IPO thất bại của nhiều DN nhà nước vừa và nhỏ do tỷ lệ đấu giá thành công quá thấp thì những tháng cuối năm, các DN nhà nước có quy mô lớn lại được mùa IPO. TTCK trong 3 tháng qua đã chứng kiến các phiên IPO “đình đám” của các tổng công ty lớn như Tổng công ty Dầu thực vật Việt Nam (Vocarimex). Toàn bộ gần 38 triệu cổ phiếu của Vocarimex phân phối hết cho nhà đầu tư trong đợt IPO đầu tiên trong tháng 7-2014, với giá đặt cao nhất lên đến 30.000 đồng/cổ phần so với giá khởi điểm đấu giá là 11.300 đồng/cổ phần, giúp công ty thu về hơn 508 tỷ đồng. Tiếp đó, Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ Hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (SASCO) trong tháng 9-2014 cũng đã đấu giá thành công 31.097.900 cổ phần chào bán với mức giá trung bình quân 19.330 đồng/cổ phần, thu được 601 tỷ đồng trong đợt IPO. Cũng trong tháng 9, thương vụ IPO của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) đã được mua 110.558.200 cổ phần, chiếm 90,6% trong tổng 121.999.150 cổ phần mà Vinatex chào bán, thu được 1.216 tỷ đồng. Và trong ngày 14-11 thương vụ IPO “khủng” được nhiều nhà đầu tư chờ đón của Công ty mẹ - Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) cũng đã diễn ra với khối lượng đặt mua lên đến 25,8 triệu đơn vị. Kết quả, Vietnam Airlines đã thu về được 1.093 tỷ đồng từ đợt đấu giá với 100% cổ phần chào bán đã được bán hết. Trong đó, giá cao nhất tăng gấp 10 lần so với giá khởi điểm, lên đến 223.000 đồng/cổ phần, giá trúng thấp nhất bằng giá khởi điểm là 22.300 đồng/cổ phần và giá trúng bình quân là 22.307 đồng/cổ phần.
Đẩy mạnh cổ phần hóa với niêm yết
Sau Vietnam Airlines, từ nay đến cuối năm 2014, HOSE cho biết sẽ tổ chức thêm 15 phiên đấu giá cổ phần của các DN, trong đó có những công ty lớn đáng chú ý như: Tổng công ty thủy sản Việt Nam (Seaprodex), Công ty TNHH MTV Dịch vụ Du lịch Bến Thành (Benthanh Tourist), Công ty TNHH một thành viên Cấp nước Đồng Nai (Dowaco), Công ty TNHH một thành viên Phân bón dầu khí Cà Mau, Công ty TNHH MTV Cảng sông TPHCM, Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủ Thiêm… Ngoài ra, theo thông báo mới nhất của HOSE, phiên IPO của Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và Hợp tác đầu tư giao thông vận tải (Tracimexco) - một trong những DN nhà nước lớn nhất trong lĩnh vực ô tô sẽ được đấu giá vào ngày 17-12 tới với lượng đấu giá là 11.893.550 cổ phần, tương đương 50,1% vốn điều lệ dự kiến. Giá khởi điểm đưa ra là 10.000 đồng/cổ phần.
Phiên IPO của Vietnam Airlines ngày 14-11.
Vietnam Airlines vừa thu về hơn 1.000 tỷ đồng từ đợt đấu giá với 100% cổ phần được bán hết. Ảnh: HIẾU NGHĨA
Theo kế hoạch, trong năm 2015, HOSE sẽ có trên 20 phiên đấu giá cổ phần và IPO của DN nhà nước. Không chỉ HOSE, trong ngày 13-11 vừa qua, HNX và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) cũng đã ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác về việc đấu giá cổ phần của Vinalines và các đơn vị thành viên nhằm thúc đẩy chương trình tái cơ cấu DN thuộc Vinalines và đưa cổ phiếu của các DN đã cổ phần hóa lên niêm yết.
Sau hàng loạt những phiên đấu giá cũng như những động thái hỗ trợ DN của các sàn chứng khoán, thị trường kỳ vọng có thêm nhiều DN Nhà nước thoái vốn ngoài ngành, đấu giá cổ phần và niêm yết trên sàn giao dịch trong thời gian tới, đóng góp thêm hàng hóa có chất lượng cho TTCK.
Nhung Nguyễn
