Dây thìa canh có tên khoa học là Gymnema sylvestre, có nghĩa là cây tiêu hủy chất đường (plant anti-sucre), làm giảm sự hấp thu lượng đường vào cơ thể và giảm cảm giác thèm ngọt. Hiện nay, thìa canh được dùng dưới dạng cao định chuẩn 24% acid gymnemic, với tên gọi GS4, làm nguyên liệu đầu cho các chế phẩm gymnema có rất nhiều trên thị trường dưới dạng thực phẩm chức năng.
Hơn 2500 năm trước, nền y học cổ truyền Ấn Độ đã dùng cây này, gọi là shardunika, để điều trị bệnh tiểu đường. Nhai lá cây, ngậm 1-2 giờ thì gai lưỡi mất cảm giác với vị ngọt. Tại Úc, Nhật Bản và Việt Nam, người ta dùng gymnema đơn thuần hoặc phối hợp với các dược liệu khác theo các bài thuốc cổ truyền để làm hạ lượng đường trong máu ở những người bị tiểu đường.
- Tác dụng giảm đường huyết
- Các chất chính có tác dụng hạ đường huyết là acid gymnemic, saponin, stigmasterol, cholin, quercetol, trimethylamin.
- Làm tụy tạng gia tăng sản xuất insulin giúp đường huyết trở lại bình thường.
- Giảm áp lực lên hệ insulin-glucoz tạo cân bằng đường huyết trong máu. Các phân tử gymnemic acid sắp xếp giống phân tử đường glucoz trám lên các thụ thể vị giác nên làm giảm cảm giác thèm ngọt, giảm thèm khát đường bằng cách loại bỏ khoái cảm do ăn các thức ăn ngọt và giảm hấp thu đường trong ruột.
- Tác dụng giảm béo phì
-Giúp làm giảm cảm giác đói, làm giảm cân nặng nhờ làm chậm hấp thu các chất hydrat carbon
-Góp phần làm giảm lượng cholesterol và triglycerid trong cơ thể những người bị bệnh tiểu đường typ 1, typ 2, gia tăng loại trừ cholesterol và acid cholic theo phân.
Liều thường dùng cho cả typ 1 & 2 là 200-300mg trích tinh, 2 lần trong ngày vào bữa ăn.
- Các thận trọng khi sử dụng
-Tiểu đường là một bệnh trầm trọng mà việc điều trị cần có sự theo dõi của thầy thuốc. Việc tự điều trị với các dược thảo làm hạ đường huyết có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như làm rối loạn các tác động của thuốc hạ đường huyết.
-Do còn chưa có các dữ kiện đầy đủ về độc chất học nên tránh dùng cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, dù rằng cho đến lúc này chưa có tai biến nào hoặc tác dụng phụ nguy hại nào được cảnh báo.
-Cần thận trọng khi dùng chung với các loại thảo dược hoặc thuốc có cùng tác dụng hạ đường huyết.
-Khi dùng thuốc trị tiểu đường có tác dụng làm thay đổi lượng đường trong máu, cần phải theo dõi đường huyết kỹ càng. Vì thế cần phải thông báo cho bác sĩ điều trị để nếu cần thiết sẽ thay đổi liều lượng các thuốc phối hợp có cùng tác dụng hạ đường huyết.
Trên thị trường, cao thìa canh thường được phối hợp với cỏ đuôi lươn (garcinia cambogia), gừng, tiêu lốt… làm thuốc trị béo phì, hạ đường huyết cho những người đã quen dùng insulin hoặc kết hợp với trà xanh dùng làm trà giúp cơ thể giảm hấp thu đường, giúp cho người ăn kiêng giảm cân, giảm đường huyết và cholesterol, tăng tiết insulin.
DS TRƯƠNG TẤT THỌ
