Hiện nay, TPHCM đã có quy hoạch tổng thể phát triển GTVT và quy hoạch chung xây dựng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, đây mới là những quy hoạch có tính định hướng. Để xem xét cấp phép đầu tư một bãi đậu xe công cộng cần có các nghiên cứu chi tiết.
Xe ôtô đậu trên vỉa hè đường Hải Triều, quận 1, TPHCM sáng 1-6. Ảnh: ĐỨC TRÍ
Khu trung tâm: Lúng túng
Do tập trung nhiều cơ quan, công sở của Nhà nước cũng như hoạt động thương mại, dịch vụ của các doanh nghiệp nên khu vực trung tâm TPHCM luôn có rất nhiều phương tiện giao thông lưu thông. Chính vì vậy, nhu cầu đậu xe ở đây rất cao. Tuy nhiên, đây lại là nơi không nên cho xây dựng nhiều bãi đậu xe cá nhân bởi điều này sẽ tạo điều kiện cho xe cá nhân phát triển và lưu thông ngày càng nhiều hơn. Mức độ gia tăng này sẽ không ngừng tăng lên… đến một lúc nào đó cơ sở hạ tầng kỹ thuật của khu trung tâm sẽ không còn chịu đựng nổi và kẹt xe sẽ là điều tất yếu. Điều này đã và đang xảy ra ở nhiều khu vực trong trung tâm thành phố và ngành chức năng đang rất lúng túng, chưa tìm ra giải pháp xử lý hữu hiệu bởi khu vực này đã quá chật.
Trong khi đó, giải bài toán quá tải cơ bản chỉ có một giải pháp khả thi là mở rộng đường. Giải pháp xây dựng đường trên cao hoặc ngầm dưới đất cũng có thể được áp dụng để giải bài toán quá tải. Tuy nhiên, đây là giải pháp quá tốn kém, nhất là khi lại được thực hiện ở hai khu vực trung tâm nơi “tấc đất, tấc vàng”. Ở một số nước phát triển, để hạn chế các phương tiện cá nhân lưu thông vào khu trung tâm và khai thác hiệu quả hệ thống giao thông công cộng, người ta còn hạn chế cấp phép xây dựng tầng để xe cá nhân thuộc các công trình nhà ở, văn phòng cao tầng trong lõi khu trung tâm.
Giải pháp cho giao thông trong khu vực trung tâm là phát triển vận tải hành khách công cộng. Người dân sử dụng phương tiện giao thông cá nhân từ các khu vực khác muốn vào khu vực trung tâm sẽ phải gửi xe lại ở các khu vực vành đai của khu trung tâm. Nơi nào sẽ là khu vành đai? Điều này ngành chức năng phải tính toán nhưng nên trên cơ sở vừa đảm bảo trật tự an toàn giao thông cho khu vực trung tâm và thuận lợi cho người dân.
Khu vực vành đai này được ví như các “lớp lọc” dần các phương tiện khi có nhu cầu đi xuyên qua khu trung tâm. Hiện nay, TPHCM đang lập đề án thu phí phương tiện tham gia vào khu nội thành, đặc biệt là khu trung tâm để giảm áp lực ùn tắc. Thiết nghĩ, việc lập ra các vành đai là yếu tố cần thiết để xác định phạm vi phù hợp cho cả hai mục tiêu nêu trên.
Ưu tiên khu đô thị mới, ngoại thành
Hiện nay, tại các khu đô thị mới và khu vực ngoại thành, nhu cầu đậu xe chưa cao nhưng ngay từ bây giờ nên dành đất cho việc xây dựng bãi đậu xe công cộng. Tại bãi đậu xe này, người dân có thể gửi phương tiện giao thông cá nhân để tham gia giao thông công cộng khi vào khu vực trung tâm.
Trong tương lai, nhu cầu bãi đậu xe công cộng không chỉ dừng lại ở khu vực trung tâm, khu nội thành mà ngay cả đối với các khu ngoại thành, khu đô thị mới cũng phải được định hướng trước. Chính vì vậy, đây là một nhiệm vụ quy hoạch quan trọng cần phải nghiên cứu, lập quy hoạch và phê duyệt theo quy định để làm cơ sở quản lý thống nhất, cụ thể trên toàn thành phố.
Việc xây dựng các bãi đậu xe công cộng nhằm tăng diện tích giao thông tĩnh, khuyến khích người dân đi bộ và góp phần thực hiện chương trình chống ùn tắc khu nội thị, đồng thời làm cơ sở để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia đầu tư các công trình công cộng. Tuy nhiên, việc quy hoạch các bãi đậu xe công cộng phải gắn liền với quy hoạch xây dựng đô thị trên toàn thành phố, trong đó có các quy hoạch về giao thông, sử dụng đất…
ThS - KTS Vũ Trung Hưng
(Sở Quy hoạch - Kiến trúc TPHCM)
