Ngày 10-7, tại thủ đô Phnom Penh của Campuchia đã diễn ra Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3 lần thứ 13 (với ba nước là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Nhật Bản lần thứ 5 và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Hàn Quốc lần thứ 2.
Đẩy mạnh hợp tác
Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN+3, các Bộ trưởng đánh giá cao các kết quả quan trọng trong hợp tác ASEAN+3 trên tất cả các lĩnh vực, nhất trí các nước cần tiếp tục tập trung nguồn lực triển khai hiệu quả Tuyên bố chung về hợp tác Đông Á và Kế hoạch công tác ASEAN+3 giai đoạn 2007-2017.
Hội nghị hoan nghênh quyết định của Bộ trưởng Tài chính ASEAN+3 tăng ngân sách cho việc thực hiện Thỏa thuận Đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai từ 120 tỷ USD lên 240 tỷ USD; đề nghị sớm triển khai Hiệp định Quỹ dự trữ gạo khẩn cấp ASEAN+3 ký tháng 10-2011; đồng thời đẩy mạnh hợp tác về thương mại, đầu tư, du lịch, giao thông vận tải... và có biện pháp hỗ trợ nhằm bảo đảm thực hiện đúng lộ trình các hiệp định thương mại giữa ASEAN với từng nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Trên cơ sở quyết định của các nhà lãnh đạo tại Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần 4 (Tokyo, tháng 4-2012), Hội nghị Bộ trưởng Mekong - Nhật Bản đã thông qua “Kế hoạch hành động Mekong - Nhật Bản nhằm thực hiện Chiến lược Tokyo 2012”. Theo đó, các bên nhất trí triển khai các hoạt động và biện pháp cụ thể trong ba trụ cột hợp tác chính gồm: tăng cường kết nối khu vực Mekong; cùng nhau phát triển (hợp tác phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch..) và bảo đảm an ninh con người và môi trường.
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Hàn Quốc, các bộ trưởng đã kiểm điểm tình hình hợp tác trên cơ sở Tuyên bố sông Hàn thông qua tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Hàn Quốc lần thứ nhất (10-2011). Về hợp tác giai đoạn trước mắt, hội nghị thống nhất, triển khai một số dự án thí điểm trong 6 lĩnh vực ưu tiên (gồm cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, tăng trưởng xanh, phát triển nguồn nước, nông nghiệp và phát triển nông thôn, phát triển nguồn nhân lực); tổ chức “Diễn đàn kinh doanh Mekong - Hàn Quốc” trong năm 2013; và chọn năm 2014 làm “Năm giao lưu Mekong - Hàn Quốc”.
Thảo luận các diễn biến trên biển Đông
Bên cạnh kiểm điểm và định hướng hợp tác, các hội nghị cũng thảo luận về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm cũng như các thách thức đang nổi lên như an ninh lương thực, quản lý thiên tai, an ninh an toàn hàng hải, vấn đề Triều Tiên, cải tổ Hội đồng Bảo an LHQ...
Trong thảo luận, nhiều nước bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến gần đây trên biển Đông đối với hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở khu vực, đặc biệt là những diễn biến phức tạp, gây phương hại đến vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của các quốc gia ven biển, khẳng định tất cả các nước phải tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982 của Liên hiệp quốc (UNCLOS).
Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh bày tỏ lo ngại về những diễn biến phức tạp gần đây ở biển Đông, khẳng định lại lập trường của Chính phủ Việt Nam phản đối việc Trung Quốc phê chuẩn thành lập “thành phố Tam Sa” cũng như mời thầu 9 lô dầu khí nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa theo quy định của UNCLOS và trái với tinh thần DOC, gây phương hại đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở khu vực.
Thứ trưởng nhấn mạnh lại các nguyên tắc về tôn trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa theo quy định của UNCLOS, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực, tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS và tinh thần DOC.
HẠNH CHI (tổng hợp)
