Judo đọc theo âm Hán Việt là nhu-đạo – cái tên thể hiện rõ ràng tính chất môn võ: lấy nhu thắng cương, lấy yếu khắc mạnh. Một môn võ rất thích hợp cho người kém thế đối chọi kẻ hùng cường. Môn võ mang đậm thuộc tính Á đông.
Jigoro Kano - ông tổ của Judo.
Trước năm 1975, người miền Nam không ai gọi Judo mà quen gọi là nhu đạo. Võ đường đầu tiên và lớn nhất thời bấy giờ là “Nhu đạo Quang Trung”, nằm trên đường Phạm Đăng Hưng (khu Đa Kao), nay là đường Mai Thị Lựu (P. Đa Kao, quận 1). Người Việt có đai đẳng Judo cao nhất hiện còn sống là thầy Chiêm Huỳnh Văn, đai đen 8 đẳng được công nhận tại Nhật Bản, cùng với bằng bác sĩ Judo.
Judo khai sinh từ Nhật Bản, có nghĩa là “lối cư xử đúng mực”, là môn võ thuật, thể thao và theo đúng triết lý Nhật Bản. Judo đã được phát triển từ môn võ Jujutsu do tiến sĩ Jigoro Kano sáng lập năm 1882. Ông sinh năm 1860 tại Kobe, trong một gia đình khá giả, chuyên sản xuất rượu sake. Ông được theo học võ Jujutsu từ năm 17 tuổi.
Với sự thông minh bẩm sinh và khả năng tìm tòi, sáng tạo, ông đã phát triển môn võ Jujutsi thành môn Judo hiện đại hơn, dễ phổ biến hơn và quốc tế hóa nó. Ông Jigoro lập ra Học viện Judo, gọi là Kodokan Judo tại Tokyo vào năm 1882. Đây là một tòa nhà 8 tầng, nằm ngay khu Trung tâm thủ đô và được gọi là “Đại bản doanh” của Judo thế giới (headquaters of the world).
Sau đó, ông tìm cách và đưa được Judo vào hệ thống thi đấu Olympic 1940 nhưng Thế chiến thứ hai bùng nổ nên Olympic 1940 không diễn ra được. Mãi đến sau khi ông mất (1938), Judo mới có mặt tại Olympic 1964 tại Tokyo, Nhật Bản. Qua 124 năm, Judo đã không ngừng phát triển và đến nay đã có mặt ở 180 nước và vùng lãnh thổ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đang thực hiện một đòn tấn công đẹp mắt.
Nói Judo là môn võ tự vệ, dùng nhu thắng cương, nhưng khi tập luyện đến đẳng cấp cao (đai đen), nó lại là môn võ tấn công lợi hại, có thể giết chết đối thủ bằng những đòn độc.
Hệ thống đai đẳng của Judo gồm 7 cấp đai, từ thấp đến cao lần lượt là trắng, vàng, cam, xanh lá cây, xanh dương, nâu và đen. Nhìn vào màu đai có thể biết được trình độ của võ sinh. Ngoài ra, Judo còn phân thành hai hạng: Học sinh (Student grades) và Thầy (Master grades).
Tiến sĩ Jigoro Kano phân thêm 6 cấp học là rokyu, gokyu, yonkyu, sankyu, nikyu và ikkyu (tất cả dựa theo tiếng Nhật). Ông cũng xác lập ra 10 đẳng là shodan, nidan, sandan, yodan, godan, rokudan, shichidan, hachidan, kudan và judan. Tất cả chỉ dành cho đai đen.
Trước khi kết thúc bài này, người viết muốn kể một câu chuyện: Đó là vào năm 17 tuổi, chàng thanh niên Jigoro Kano được cha cho ra thủ đô Tokyo trên một chiếc thuyền chở rượu sake, nhưng vào giờ chót cậu đổi ý muốn đi đường bộ. Cha cậu đồng ý và đây là một quyết định nhờ đó Judo được cứu: chiếc thuyền đó đã gặp bão trên đường đến Tokyo và mãi mãi nằm lại đáy biển sâu.
Minh Hùng
