Liên tiếp trong thời gian qua, cùng với sự gia tăng của các loại tội phạm, tệ nạn xã hội như trộm cướp, nghiện hút ma túy…, hàng loạt vụ giết người, gây tội ác man rợ đã xảy ra trên cả nước, đặc biệt ở các thành phố lớn. Sự gia tăng cả về tần suất lẫn mức độ táo tợn, tàn ác của thủ phạm, khiến xã hội cảm thấy lo lắng, bất an.
Vì sao những hành vi tội ác lại xuất hiện ngày càng nhiều và dồn dập như vậy? Có nhiều lý giải cho hiện tượng này với nhiều cấp độ khác nhau. Nhưng có một điều rõ ràng mà tất cả đều nhận thấy là những hành vi tội ác đã, đang và sẽ diễn ra như kể trên, đều có liên quan trực tiếp đến những “thói nghiện”.
Lâu nay, khi nói đến thói nghiện nguy hiểm, người ta thường liên tưởng ngay đến thói nghiện ma túy hay rượu chè, cờ bạc. Vì đấy là những thói nghiện có tác dụng trực tiếp nhất, mạnh nhất tác động vào ý thức của người sử dụng, khiến họ mất khả năng kiểm soát bản thể nhanh nhất. Trên thực tế, chúng ta đã chứng kiến nhiều hành vi tội ác xảy ra đều bắt nguồn từ những thói nghiện này. Vụ “anh chồng” chặt xác “em dâu” và cũng là người tình sau khi cùng nhau phê ma túy đá gây rúng động ở TPHCM cách đây mấy ngày là một ví dụ điển hình.
Báo Sài Gòn Giải Phóng đã có nhiều bài viết về tình trạng ma túy hoành hành trong xã hội, từ hoạt động buôn bán đến tệ nạn nghiện hút và con đường dẫn đến tội phạm. Điều đáng sợ nhất mà giờ đây đã trở thành nỗi ám ảnh không chỉ với người dân mà với cả cơ quan chức năng, chính là “cơn bão” ma túy đá. Khác với các loại ma túy truyền thống (bắt nguồn từ cây thuốc phiện), ma túy đá là một hỗn hợp hóa chất gây ảo giác cực mạnh, mà bất cứ ai sử dụng cũng đều dễ dàng trở thành một kẻ hoàn toàn khác trong tích tắc với nhân cách biến thái như kẻ mộng du.
Liên tục trong những năm gần đây, số vụ án liên quan đến ma túy tổng hợp và khối lượng “hàng đá” thu giữ được trên địa bàn cả nước cũng như TPHCM không ngừng tăng. Càng oái oăm hơn khi về mặt pháp lý, các đối tượng sử dụng các loại ma túy tổng hợp vẫn chưa được xếp vào thành phần “nghiện” cho dù họ có thường xuyên “đập đá”.
Nghiện ngập luôn song hành với tội phạm. Thực tế, tội phạm các loại có liên quan đến nghiện hút như “cướp, giết, hiếp” và các hành vi bạo lực đã và đang xuất hiện ở khắp hang cùng ngõ hẻm, trong đó các thành phố lớn như TPHCM trở thành “vùng trũng”. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những thói nghiện và hầu hết đều bắt nguồn từ những lý do cá nhân. Thế nhưng khi trong xã hội đã hình thành nên những “đội ngũ” con nghiện lớn mạnh thì không còn là vấn đề cá nhân nữa. Nó cho thấy những bất cập trong việc quản lý xã hội. Mà nguyên nhân sâu xa là do chúng ta đã để mai một đi những giá trị nền tảng tốt đẹp về văn hóa và đạo đức của cha ông trong mỗi gia đình và cộng đồng.
Để ngăn chặn và chữa trị được tận gốc “thói nghiện” và những hệ lụy mà nó mang lại cho xã hội là không dễ dàng. Điều này đòi hỏi phải có sự phối hợp ở nhiều cấp độ từ tư duy đến hành động, từ các cơ quan hữu quan cũng như của toàn xã hội. Thế nhưng điều cần kíp trước hết để ngăn chặn những diễn biến vượt ngoài tầm kiểm soát, đòi hỏi phải tập trung tháo gỡ những vướng mắc chủ quan, trước mắt để làm sao có thể khống chế, kiểm soát được các đối tượng đang là nguyên nhân gây nên những mối bất an cho xã hội.
Trong cuộc họp của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với UBND TPHCM chiều 6-10 về công tác phòng chống tội phạm, Công an TPHCM và các cơ quan hữu quan đã kiến nghị nhiều biện pháp trước mắt cũng như lâu dài cho việc tăng cường sự kiểm soát và tháo gỡ những vướng mắc trong vấn đề này. Hy vọng với sự tăng cường chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan Trung ương và địa phương, công tác phòng chống tệ nạn ma túy và tội phạm trên địa bàn TPHCM cũng như các địa phương sẽ từng bước có sự tiến triển khả quan, đặc biệt khi thời điểm cuối năm đã cận kề - thường là dịp rộ lên của các hoạt động tội phạm.
PHẠM PHƯƠNG ĐÔNG
